Το 1988, έναν χρόνο πριν να πέσει το τείχος του Βερολίνου, η κούρσα των εξοπλισμών είχε φτάσει σε δυσθεώρητα ύψη. Όμως, το τέλος του Ψυχρού Πολέμου έθεσε τέρμα στην ανοδική πορεία των δαπανών για εξοπλισμούς και τροφοδότησε τις ελπίδες για μια νέα εποχή ειρήνης και ασφάλειας.
Σήμερα, η αίσθηση ότι μπήκε οριστικά τέλος στο παιχνίδι με τους εξοπλισμούς αποτελεί μια μακρινή ανάμνηση. Τα στοιχεία είναι αποκαλυπτικά: Το 2024 φτάσαμε να ξοδεύουμε παγκοσμίως 2 τρισεκατομμύρια 718 δισ. δολάρια, ξεπερνώντας κατά πολύ τα νούμερα-ρεκόρ του 1988. Και τα… χειρότερα έρχονται. Σύμφωνα με την έκθεση του Ερευνητικού Ινστιτούτου για την Ειρήνη στη Στοκχόλμη, η καμπύλη για τις αμυντικές δαπάνες θα συνεχίσει να κινείται ανοδικά τα προσεχή χρόνια.
Στην άκρως ανησυχητική αυτή τάση, οι ΗΠΑ εξακολουθούν να κρατούν τα πρωτεία, δαπανώντας το 37% της παγκόσμιας δαπάνης για εξοπλισμούς. Ανερχόμενο «αστέρι» η Κίνα, με δαπάνες ύψους 314 δισ. δολαρίων. Μαζί, οι δύο χώρες ξοδεύουν τον μισό παγκόσμιο προϋπολογισμό για όπλα, «αόρατα» μαχητικά, τεχνολογίες αιχμής.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία τροφοδότησε τους αμυντικούς προϋπολογισμούς των περισσότερων χωρών στην Ευρώπη, καθώς το ΝΑΤΟ δεν αποκλείει, πλέον, επιθετικές βλέψεις του Πούτιν πέραν της Ουκρανίας. Παράλληλα, το εξοπλιστικό κρεσέντο της Κίνας ωθεί τις γειτονικές της χώρες -Ιαπωνία, Αυστραλία, Ν. Κορέα, Φιλιππίνες- να απαντούν με διψήφιες αυξήσεις δαπανών στους προϋπολογισμούς τους. Στον θανάσιμα επικίνδυνο αυτόν «χορό» μπαίνει και η Ινδία, η οποία μέσα σε δέκα χρόνια έχει αυξήσεις τις δαπάνες για εξοπλισμούς κατά 42%. Μέχρι και η Αφρική αύξησε τις δαπάνες της μόνο για το 2024 κατά 3%.
Η λίστα δεν έχει τελειωμό. Δεν υπάρχει σήμερα χώρα, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, που να μην συμμετέχει στην τάση αύξησης των δαπανών για εξοπλισμούς. Δύο είναι τα κύρια ποιοτικά χαρακτηριστικά που ξεχωρίζουν: η εξέλιξη του πυρηνικού οπλοστασίου των χωρών που το διαθέτουν και η χωρίς προηγούμενο ποιοτική αναβάθμιση των σύγχρονων οπλικών συστημάτων.
Γεωπολιτικοί κίνδυνοι, επεκτατισμοί, πρώτες ύλες, ενέργεια και εν τέλει, μέχρι στιγμής σκληροί περιφερειακοί πόλεμοι, το ερώτημα που θέτει κάποιος είναι το πού μπορεί να οδηγήσει αυτή η ξέφρενη με γεωμετρική πρόοδο ανάπτυξη των εξοπλισμών; Τι θα σηματοδοτήσει για την ανθρωπότητα η πιθανή -κατά ορισμένους αναλυτές και αναγκαία κάποια στιγμή- «εκτόνωση» του εξοπλιστικού φορτίου; Επειδή αποκλιμάκωση της εξοπλιστικής υστερίας μέσω… αποσυναρμολόγησης του οπλικού συμπλέγματος δεν φαίνεται στον ορίζοντα. Απαιτούνται άλλου τύπου ηγεσίες και πολιτική βούληση που σήμερα απλώς δεν υπάρχουν.
Εφημερίδα Απογευματινή
