Δεν είναι η πρώτη φορά που στις δημοσκοπήσεις η «προσωπικότητα» του… ΚΑΝΕΝΑ έχει εντυπωσιακή παρουσία στις απαντήσεις για την προτίμηση του εκλογικού σώματος στην καταλληλότητα του προσώπου που θα ήθελε να τον κυβερνήσει. Δηλαδή, είναι περισσότεροι αυτοί που δεν αποδέχονται να τους κυβερνήσει ένα από τα πολιτικά πρόσωπα στη σημερινή πολιτική σκηνή έναντι εκείνων που προτιμούν κάποιον από τους σημερινούς πολιτικούς αρχηγούς. Εξυπακούεται ότι η επιλογή «ΚΑΝΕΝΑΣ» και η άρνηση οιουδήποτε άλλου δεν συνοδεύονται ούτε από την αιτιολογία της απόρριψης ούτε από την παράθεση των προσόντων του άγνωστου άλλου.
Στο σημείο αυτό χρειάζεται μία παρατήρηση. Για πρώτη φορά στις δημοσκοπήσεις των τελευταίων ετών ένας πρωθυπουργός, και στη συγκεκριμένη περίπτωση ο Κυριάκος Μητσοτάκης, έχει σημειωθεί σε κάποιες χρονικές στιγμές, ως προς την καταλληλότητα, να διαθέτει υψηλότερα ποσοστά από τον ΚΑΝΕΝΑ. Μάλιστα σε μία των περιπτώσεων αυτών ο σημερινός πρωθυπουργός έδειξε να υπερτερεί του ΚΑΝΕΝΑ κατά 8 ποσοστιαίες μονάδες. Περί της διαφοράς του από τον εναλλασσόμενο, ανάλογα με την πολιτική συγκυρία, αρχηγό της αξιωματικής αντιπολιτεύσεως ούτε λόγος να γίνεται. Είναι μία παγιωμένη κατάσταση.
Η διαχρονική ισχύς του ΚΑΝΕΝΑ ως φαινόμενο και άποψη μερίδας του εκλογικού σώματος έχει αποτελέσει παλαιότερα αντικείμενο ειδικής διερεύνησης από το Τμήμα Οργάνωσης και Διοίκησης Επιχειρήσεων του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών. Έτσι στο κρίσιμο ερώτημα για ποιο λόγο έχει πάντοτε ισχυρή παρουσία ο ΚΑΝΕΝΑΣ απάντηση επιχείρησε να δώσει το παραπάνω πανεπιστημιακό τμήμα, επικεφαλής του οποίου (και της σχετικής έρευνας βεβαίως) ήταν η επίκουρος καθηγήτρια Μάρκετινγκ κυρία Άννα Ζαρκάδα. Ποια είναι επομένως τα χαρακτηριστικά που αναζητούν οι πολίτες αλλά δεν τα βρίσκουν στο πολιτικό προσωπικό και το ψάχνουν στον ιδεατό ΚΑΝΕΝΑ;
Σύμφωνα με την κυρία Ζαρκάδα, που είχε αναλύσει και τα αποτελέσματα των σχετικών ερευνών, ο ΚΑΝΕΝΑΣ, δηλαδή ο ιδανικός πολιτικός ηγέτης, είναι αυτός που έχει πάνω απ’ όλα ήθος. Πάρα πολύ σημαντικό χαρακτηριστικό του είναι επίσης η αποτελεσματικότητα. Η προσωπικότητα του ηγέτη είναι σημαντική για τους μισούς περίπου πολίτες. Ο βαθμός στον οποίο ο ηγέτης εξυπηρετεί τα προσωπικά συμφέροντα του πολίτη έχει μέτρια επίδραση, ενώ το πώς παρουσιάζει τον εαυτό του αφήνει τους περισσότερους πολίτες μάλλον αδιάφορους. Αν θέλαμε να φέρουμε ένα παράδειγμα για την τελευταία παρατήρηση που αφορά την αδιαφορία των πολιτών για το πώς παρουσιάζει ένας πολιτικός τον εαυτό του θα αναφέραμε τον Στέφανο Κασσελάκη!
Σε μία διασταλτική και εξ αντιδιαστολής ερμηνεία των παραπάνω αποτελεσμάτων, πάντως, θα μπορούσε να επισημάνει κανείς ότι επιλέγοντας τη συγκεκριμένη στιγμή οι πολίτες τον ΚΑΝΕΝΑ θεωρούν ότι οι προτεινόμενοι προς σύγκριση στερούνται το μέγεθος του ήθους που απαιτούν από έναν πολιτικό οι πολίτες. Επιπλέον, βλέπουν ότι δεν διαθέτει την απαιτούμενη από τις περιστάσεις αποτελεσματικότητα, δεδομένου άλλωστε ότι οι σχετικές δημοσκοπήσεις γίνονται κυρίως προ μιας εκλογικής αναμέτρησης, που οι πολίτες ήδη έχουν γεύση τόσο του κυβερνητικού έργου όσο και της δράσης της αντιπολίτευσης και των θέσεών της.
Υπό την έννοια αυτή -δηλαδή βάσει των αξιολογήσεων της πανεπιστημιακής έρευνας-, έχει διττή σημασία η αποδοχή του Κυριάκου Μητσοτάκη στις περιπτώσεις που κατά το παρελθόν είχε υπερισχύσει έναντι του ΚΑΝΕΝΑ: Εν πρώτοις η υπεροχή αυτή αποκάλυπτε ότι οι πολίτες αναγνώριζαν στο πρόσωπό του αρκετά στοιχεία που απαιτούν από έναν πρωθυπουργό, όπως αναλύεται και από τον σχετικό πίνακα. Κατά δεύτερο λόγο, είναι στοιχείο προβληματισμού και διερεύνησης οι λόγοι για τους οποίους σε άλλες περιπτώσεις και ιδίως σε πρόσφατες ανάλογες δημοσκοπήσεις απώλεσε αυτήν την υπεροχή έναντι του ΚΑΝΕΝΑ που προτιμούν οι ψηφοφόροι.
Ένα ενδιαφέρον στοιχείο αυτής της πανεπιστημιακής έρευνας είναι ότι πολύ χαμηλή επίδραση στην επιλογή της κοινής γνώμης, όσον αφορά το πρόσωπο ενός κυβερνήτη, έχει το αν ο συγκεκριμένος πολιτικός εξυπηρετεί τα ατομικά συμφέροντα του πολίτη. Ενδεχομένως, αυτό να αντικατοπτρίζει τον βαθμό ωρίμανσης της κοινωνίας. Από την άλλη πλευρά, πάντως, ίσως είναι αναγκαίο να τηρηθεί και μία μικρή επιφύλαξη στη συγκεκριμένη απάντηση, διότι είναι μάλλον φυσικό να μην παραδεχθεί ο ερωτώμενος ότι ψηφίζει με βάση το ατομικό συμφέρον του και την προοπτική να εξυπηρετηθεί αυτό από τον υπό εξέταση πολιτικό.
Εφημερίδα Απογευματινή
