Τι σημαίνει ο άξονας Κίνα – Πακιστάν – Τουρκία

Το Πεκίνο αντιδρώντας στις «συμφωνίες του Αβραάμ» της πρώτης περιόδου Τραμπ, βαθμηδόν κατόρθωσε να αποκτήσει έλεγχο στην απολύτως φιλόδοξη, αλλά οικονομικά ασταθή και προβληματική Άγκυρα
09:05 - 12 Μαΐου 2025
ΕΡΝΤΟΓΑΝ

Παρά τις προσπάθειες που εξελίσσονται ειδικά από την Ουάσινγκτον και την προεδρία Τραμπ να υπάρξει εκεχειρία και στη συνέχεια ειρηνευτικές συμφωνίες σε πιο παλιά μέτωπα, όπως αυτό της Ουκρανίας – Ρωσίας και το άλλο στη Γάζα, προκύπτουν νέα μέτωπα πολέμου ιδιαίτερης μάλιστα οξύτητας και έντασης. Για παράδειγμα, η σύγκρουση Ινδίας – Πακιστάν. Ο ανταγωνισμός των δύο κεντρικών δυνάμεων στην Ασία, που κατά έναν παράλογο τρόπο μάλιστα διαθέτουν πυρηνικά, δεν είναι κάτι καινούργιο. Όμως η θερμή σύγκρουση μεταξύ τους στην παρούσα συγκυρία διεθνούς αναταραχής, δημιουργεί νέα δεδομένα και συσχετισμούς πολύ ευρύτερους από τη γεωπολιτική περιφέρεια της κεντρικής Ασίας.

Το πολεμικού τύπου μέτωπο που άνοιξε, δεν θα πρέπει να θεωρηθεί άσχετο με τον ευρύτερο ανταγωνισμό ΗΠΑ – Κίνας. Και μπορεί στην Ελβετία το Σαββατοκύριακο να συζητούσαν αντιπροσωπείες των δύο υπερδυνάμεων για να βρεθούν τρόποι και συγκλίσεις προκειμένου να περιορισθεί η ένταση και η ευρύτητα του εμπορικού πολέμου με τη συνεχή ανακοίνωση δασμών, αλλά το Πεκίνο χρειάζεται πεδία έντασης για να προωθήσει τη γεωπολιτική στρατηγική του. Ουσιαστικά για να εμπεδώσει ζώνες επιρροής σε χώρες, ομάδες κρατών και προπάντων εμπορικές και οικονομικές διαδρομές σε όλο τον πλανήτη. Ειδικά σε κάποια κομβικής σημασίας περάσματα. Αντίθετα, οι ΗΠΑ υπό την ηγεσία Τραμπ επιθυμούν να κλείσουν τα μέτωπα του πολέμου και να επικεντρωθούν στις εμπορικές και οικονομικές πιέσεις για άντληση σπάνιων γαιών και απεγκλωβισμό της οικονομίας και της παραγωγικής τους διαδικασίας από τις αγκυλώσεις της παγκοσμιοποίησης των προηγούμενων δεκαετιών που έχουν ευνοήσει την Κίνα, οδηγώντας σε κατάσταση δημοσιονομικής κρίσης και εμπορικής υποχώρησης τις ΗΠΑ.

Ο τρόπος που κινείται η κομμουνιστική ηγεσία του Πεκίνου δεν είναι διαφανής. Όχι μόνον στις τεχνολογίες που έχει αρχίσει να πείθει ότι είναι σε θέση να πετυχαίνει «ισοδύναμο τετελεσμένο», καθώς και αιφνιδιασμούς στο κόστος των καινοτομιών, έναντι των ΗΠΑ. Αλλά και γεωπολιτικά για το πώς κινείται η επιρροή της Κίνας, για παράδειγμα, στην υλοποίηση της κεντρικής στρατηγικής «ένας δρόμος, μια ζώνη». Οι ΗΠΑ κινούνται, όπως έχει ήδη διαφανεί από τους πρώτους μήνες της προεδρίας Τραμπ στην παραδοσιακή λογική των ναυτικών δυνάμεων. Αντίθετα, η Κίνα, ενώ πλήττει όπου μπορεί τη δυτική εν γένει επιρροή και έλεγχο της Δύσης και των ΗΠΑ, κινείται ως κεντρική ηπειρωτική δύναμη αναζητώντας πρώτες ύλες και έλεγχο υποδομών και οικονομιών που θα της δώσουν την παγκόσμια ηγεσία μέσα στην επόμενη εικοσαετία.

Οι στρατηγικές, ενεργειακές, εμπορικές και διαμετακομιστικές προτεραιότητες της Κίνας από την Ανατολή προς τη Δύση περνούν από τη Δυτική Ασία και την Ανατολική Μεσόγειο προς την Ευρώπη. Την προηγούμενη δεκαετία η Κίνα απέκτησε βαθμηδόν πλήρη επιρροή στο ισλαμικό Πακιστάν, ακόμη και στα λιμάνια του. Την ίδια περίοδο βαθμηδόν η στρατηγική των ΗΠΑ κινήθηκε προς την Ινδία που σήμερα πλέον για τους Αμερικανούς και τους συμμάχους τους στη Μεσόγειο και την εγγύς Ανατολή αποτελεί και διακηρύσσεται ως η «νέα Κίνα». Το Πεκίνο, όμως, αντιδρώντας στις περίφημες «συμφωνίες του Αβραάμ» της πρώτης περιόδου Τραμπ, βαθμηδόν κατόρθωσε να αποκτήσει έλεγχο στην απολύτως φιλόδοξη αλλά οικονομικά και δημοσιονομικά ασταθή και προβληματική Τουρκία. Στην παρούσα φάση, πλέον, και ενώ εξελίχθηκε η νέα θερμή σύγκρουση Πακιστάν – Ινδίας, οι αμερικανικές υπηρεσίες πληροφοριών αισθάνθηκαν ισχυρή ενόχληση για το γεγονός ότι η Τουρκία, διακριτικά, τροφοδοτούσε με συγκεκριμένους στρατιωτικούς εξοπλισμούς τον στενό της σύμμαχο Πακιστάν.

Το επόμενο χρονικό διάστημα θα γίνει με μεγαλύτερη σαφήνεια αντιληπτό ότι η παραδοσιακή αντιπαράθεση Ελλάδας – Τουρκίας για τα ναυτικά μίλια και τις ΑΟΖ θα αποκτήσει επιπλέον περιεχόμενο. Επίσης, το ζήτημα της στρατιωτικοποίησης των ελληνικών νησιών στο Αιγαίο. Η σύγκρουση του άξονα Κίνας – Πακιστάν – Τουρκίας με τις χώρες του IMEC από Ελλάδα μέχρι Ινδία θα καθορίσει εξελίξεις και θα κρίνει στρατηγικές συμμαχίες.

Εφημερίδα Απογευματινή