Μια μεγάλη συζήτηση άρχισε -όχι για πρώτη φορά δυστυχώς- σε σχέση με την ασφάλεια στα ελληνικά πανεπιστήμια, με αφορμή δύο πρόσφατα θλιβερά και εξοργιστικά περιστατικά στη Νομική και την Πολυτεχνειούπολη. Η κυβέρνηση προχώρησε άρον άρον στην εξαγγελία νέων μέτρων, ενώ οι άμεσα ενδιαφερόμενοι, καθηγητές και φοιτητές, έχουν πολλές διαφωνίες μεταξύ τους για τον τρόπο που μπορούν τα ελληνικά ΑΕΙ να βελτιωθούν έτσι ώστε κάποια στιγμή να δούμε ορισμένα από αυτά στις αξιοζήλευτες λίστες των Τριτοβάθμιων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων του πλανήτη.
Κατ’ αρχάς, τα πανεπιστήμια οφείλουν να είναι ζωντανοί οργανισμοί γνώσης και ελευθερίας. Όμως, όλο και πιο συχνά στην Ελλάδα η ασφάλεια των πανεπιστημιακών ιδρυμάτων γίνεται πρωτοσέλιδο θέμα με αφορμή επαναλαμβανόμενα περιστατικά παραβατικότητας. Η ανάγκη για ένα ασφαλές ακαδημαϊκό περιβάλλον είναι πραγματική και δεν πρέπει να συγχέεται με την καταστολή ή τον περιορισμό των δικαιωμάτων. Το ερώτημα είναι πώς θα πετύχουμε την ασφάλεια χωρίς να αλλοιώσουμε τη φυσιογνωμία των πανεπιστημίων.
Η εμπειρία με την πολλά υποσχόμενη Πανεπιστημιακή Αστυνομία, που κατέληξε σε φιάσκο, απέδειξε ότι τα μέτρα τα οποία επιβάλλονται χωρίς ευρύτερη αποδοχή είναι καταδικασμένα να αποτύχουν. Οι κοινωνικές αντιδράσεις, τα περιορισμένα αποτελέσματα και η καλλιέργεια κλίματος έντασης έκαναν σαφές ότι απαιτούνται άλλες λύσεις, πιο λειτουργικές και συμβατές με τη φυσιογνωμία του πανεπιστημιακού χώρου. Ένα σύστημα ελέγχου εισόδου στις σχολές με χρήση προσωπικής κάρτας μπορεί να συμβάλλει ουσιαστικά στον περιορισμό των φαινομένων βίας και βανδαλισμού.
Παράλληλα, η παρουσία εκπαιδευμένου προσωπικού ασφαλείας, διακριτικού αλλά αποτελεσματικού, θα μπορούσε να λειτουργήσει αποτρεπτικά σε καθημερινό επίπεδο. Ενίσχυση του φωτισμού, κάμερες σε δημόσιους χώρους -όσο κι αν δεν αρέσουν σε κάποιους- και μηχανισμοί άμεσης παρέμβασης, που θα περιλαμβάνουν φυσικά όποτε χρειάζεται την Ελληνική Αστυνομία, είναι μέθοδοι οι οποίες χρησιμοποιούνται επιτυχώς σε πολλά ιδρύματα του εξωτερικού και μπορούν να προσαρμοστούν με απόλυτο σεβασμό στις ιδιαιτερότητες και την ιστορία του ελληνικού πανεπιστημίου. Τα πρόσφατα περιστατικά επιθέσεων σε ακαδημαϊκούς, αλλά και φοιτητές, καθώς και οι βανδαλισμοί σε πανεπιστημιακά κτίρια επιβεβαιώνουν ότι το πρόβλημα δεν μπορεί να αγνοηθεί.
Αντίθετα, απαιτεί υπεύθυνη και ώριμη διαχείριση, με κύριο στόχο την πρόληψη και όχι την τιμωρία που και αυτή, όμως, είναι απαραίτητη σε ένα πλέγμα μέτρων που επιθυμούμε να έχουν αποτέλεσμα. Στην κατεύθυνση αυτή τα μέτρα, που πρόσφατα ανακοινώθηκαν από την κυβέρνηση, είναι βέβαιο ότι μπορούν να βοηθήσουν.
Άλλωστε, η προστασία της ακαδημαϊκής ζωής -όπως συμβαίνει στη συντριπτική πλειονότητα των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων στον πολιτισμένο κόσμο- και η διατήρηση της ελεύθερης διακίνησης των ιδεών δεν είναι στόχοι αντίθετοι μεταξύ τους. Είναι απλώς δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Η κοινωνία και η πολιτεία καλούνται να σχεδιάσουν άμεσα αποτελεσματικές λύσεις που θα εξασφαλίζουν και τα δύο, με ψυχραιμία, ρεαλισμό αλλά και τη μέγιστη δυνατή συναίνεση.
Εφημερίδα Απογευματινή
