Η Τουρκία, η Ευρώπη και τα όπλα

Η Άγκυρα στη συνεργασία με την ΕΕ δεν επιχειρεί αμιγώς γεωπολιτική, αλλά κάνει «δουλειές». Προσφέρει όγκο βαριάς βιομηχανίας και πρώτες ύλες σε μέταλλα και αναζητά επιπλέον τεχνογνωσία αλλά και αγορές
09:27 - 29 Μαΐου 2025

Η Ευρώπη εθνικοποιείται και εξοπλίζεται. Αυτή η διαδικασία δεν θα είναι απλή, ούτε κοινότοπη ως προς την ενίσχυση της συνοχής της. Είναι διαφορετικό πλάνο αυτό της «πράσινης» μετάβασης που ακολουθούνταν την τελευταία 20ετία και διαφορετικό το πλάνο των στρατιωτικών εξοπλισμών, της πολεμικής οικονομίας και της γεωπολιτικής. Το πρώτο ενίσχυσε την συνοχή της, όπως και οι εμπορικές πολιτικές. Το δεύτερο ήδη λειτουργεί αποσυσπειρωτικά για ένα γκρουπ που στρατηγικά διακρίνεται για προβλήματα ευστοχίας. Ακόμη δηλαδή και πριν από την επικράτηση Τραμπ στις ΗΠΑ. Ο επανεξοπλισμός της Ευρώπης και η γεωπολιτική στρατηγική, ακόμη και μετά την έναρξη του πολέμου στην Ουκρανία, ποτέ δεν αποτέλεσαν πεδίο κοινής πολιτικής. Η ασφάλεια, η άμυνα και η εξωτερική πολιτική ήταν και είναι επί της ουσίας αντικείμενα των εθνικών ηγεσιών και μόνον πεδίο διαβούλευσης στα κοινοτικά όργανα των Βρυξελλών.

Στην παρούσα πλέον φάση οι περιπλοκές πολλαπλασιάζονται και οι κινήσεις στη βάση ad hock «συμμαχιών των προθύμων» κυριαρχούν. Αν παρατηρήσουμε τα όσα συνέβησαν με τον κανονισμό SAFE για τη χρηματοδότηση, με πολύ θετικούς όρους, της τάξης των 150 δισ. ευρώ, ουσιαστικά, για την ενίσχυση της πολεμικής βιομηχανίας στην Ευρώπη και όχι για τον επανεξοπλισμό των κρατών, θα γίνει φανερό ότι δεν υπάρχει στην ουσία προδιαγραφή στη βάση του επονομαζόμενου κοινοτικού κεκτημένου για τέτοιες πρωτοβουλίες.

Είναι άξιο υπογράμμισης το γεγονός της πολύ καλής πληροφόρησης που είχε η ηγεσία της Τουρκίας, πολύ πριν τεθεί επείγον θέμα του επανεξοπλισμού της Ευρώπης και της συγκέντρωσης κεφαλαίων για την ενίσχυση της πολεμικής βιομηχανίας. Τουρκία και Ιταλία συζητούσαν και εγκαίρως είχαν συμφωνήσει για την πώληση της βιομηχανίας Piaggio και τη στρατηγική σχέση με την κομβική βιομηχανία της Ιταλίας, Leonardo, πριν αποκρυπτογραφηθεί το πλαίσιο του κανονισμού SAFE στο COREPER ή στο Συμβούλιο Γενικών Υποθέσεων της Τρίτης. Το γεγονός ότι οι συλλογικές αποφάσεις του γκρουπ των 27, με πλειοψηφία των 26 από αυτούς, απλώς, επικύρωσαν τις κινήσεις που είχαν προηγηθεί μεταξύ της ηγεσίας στη Ρώμη και της οικογένειας Ερντογάν, που καθορίζει την πολεμική βιομηχανία της Τουρκίας, θα πρέπει να μας προβληματίσει για το μέλλον.

Είναι αξιοσημείωτο εξάλλου ότι η χώρα που διαφωνεί δεν είναι άλλη από τη στενή σύμμαχο της Τουρκίας, την Ουγγαρία. Από την άλλη, κύριες χώρες που κατηύθυναν το παιχνίδι τού να νομιμοποιηθεί η Τουρκία ως τρίτη χώρα, χωρίς εταιρική συμφωνία όμως με την Ευρώπη, ήταν το σύμπλεγμα Γερμανίας, Ιταλίας, Ισπανίας, Πολωνίας, με τη Βρετανία, στρατηγικό σύμμαχο της Τουρκίας, να συνεπικουρεί στις διεργασίες από την περίμετρο της Ένωσης.

Η Τουρκία έχει «κάρτα εισόδου» επειδή είναι μια ισχυρή χώρα στη βαριά βιομηχανία, με ευνοϊκό κόστος στην παραγωγή αλλά και με βάθος στην πολεμική βιομηχανία της που υπερβαίνει σε πορεία ανάπτυξης την 20ετία. Η Άγκυρα από την πλευρά της στη συνεργασία με τους Ευρωπαίους δεν επιχειρεί αμιγώς γεωπολιτική, αλλά κάνει «δουλειές». Προσφέρει όγκο βαριάς βιομηχανίας και πρώτες ύλες σε μέταλλα και αναζητά επιπλέον τεχνογνωσία σε νέα όπλα και τεχνολογίες αλλά και αγορές.

Η Ελλάδα επί της ουσίας είναι εκτός παιχνιδιού. Όχι ακριβώς γιατί στερείται συμμάχων ή δεν μπορεί να πετύχει συγκλίσεις και συμβιβασμούς με τους Ευρωπαίους εταίρους της, για παράδειγμα στη στήριξη της άρσης του casus belli, αλλά γιατί δεν διαθέτει πολεμική βιομηχανία, αλλά ούτε τεχνογνωσία σε νέα όπλα ή καινοτομία. Η Ελλάδα είναι και θα μείνει ένας εκλεκτός πελάτης, αλλά δεν είναι παραγωγός. Η Ευρώπη δεν θα κάνει κοινά όπλα -στην καλύτερη περίπτωση να αποφασισθεί μια αντιπυραυλική ασπίδα με κοινά κονδύλια-, αλλά εθνικά όπλα των δυνάμεων που τη συγκροτούν. Και μπορεί η τοποθέτηση του εκπροσώπου για θέματα Άμυνας, Τόμας Ρενιέ, να ικανοποιεί την Αθήνα, αλλά δεν αλλάζει την πραγματικότητα. Αν θέλει η Ελλάδα να κάτσει στο ευρωπαϊκό τραπέζι, τότε θα πρέπει να βρει βιομηχανία, καινοτομία, τεχνολογίες ή και κεφάλαια, διαφορετικά θα παραμείνει «πελάτης».

Εφημερίδα Απογευματινή