Ο Νέος Κώδικας Οδικής Κυκλοφορίας βρίσκεται πλέον προ των πυλών. Οι ρυθμίσεις του προβλέπουν αυστηρότερα πρόστιμα, πιο σοβαρές ποινικές κυρώσεις και γρηγορότερη επιβολή ποινών σε παραβάσεις που θεωρούνται σοβαρές. Ωστόσο, πίσω από τις εξαγγελίες και τους νόμους που ακολουθούν, παραμένει ένα αέναο πρόβλημα: οι έλεγχοι του ΚΟΚ είναι διαχρονικά λιγότεροι απ’ όσους χρειάζονται, ασυντόνιστοι και σε αρκετές περιπτώσεις απουσιάζουν πλήρως από περιοχές με αυξημένο κυκλοφοριακό φορτίο.
Οι αυστηρότερες ποινές είναι βήμα αναγκαίο, αλλά όχι επαρκές. Ο κίνδυνος να εξελιχθεί ο νέος ΚΟΚ σε έναν ακόμη νόμο χωρίς πραγματική εφαρμογή είναι υπαρκτός όσο η παρουσία ελέγχων στους δρόμους δεν ενισχύεται ουσιαστικά. Δεν μπορεί να υπάρξει πρόληψη χωρίς επιτήρηση. Κανένα πρόστιμο, όσο αυστηρό και αν είναι, δεν προβληματίζει έναν οδηγό που ξέρει πως πιθανότατα δεν θα ελεγχθεί ποτέ ή αυτό θα συμβαίνει σπάνια.
Στο κομμάτι αυτό ιδιαίτερο βάρος έχει και το ζήτημα με τις κάμερες καταγραφής παραβάσεων. Αν και θεωρητικά υπάρχουν σε κεντρικές αρτηρίες, σε μεγάλο βαθμό είτε δεν λειτουργούν είτε η διαδικασία ελέγχου και αποστολής προστίμου καθυστερεί τόσο που η λειτουργία τους χάνει κάθε αποτρεπτική αξία. Όμως για να αλλάξει η συμπεριφορά του οδηγού χρειάζεται άμεση, αυτόματη και ξεκάθαρη επιβολή ποινής. Όχι ύστερα από μήνες και χρόνια. Όχι με ημίμετρα. Άρα οι κάμερες πρέπει γρήγορα να τοποθετηθούν και να λειτουργήσουν σε όσο περισσότερα σημεία γίνεται.
Η τεχνολογία υπάρχει. Αυτό που έλειπε σε μεγάλο βαθμό ως τώρα ήταν η πολιτική βούληση για αξιοποίησή της. Σε αρκετές χώρες της Ευρώπης, ο παραβάτης ενημερώνεται σε λίγα εικοσιτετράωρα με φωτογραφικό υλικό και τεκμηριωμένα στοιχεία για την παράβασή του. Αυτό δημιουργεί κλίμα ευθύνης, αλλά και αποδοχής της ποινής. Ο φόβος άλλωστε, όπως λέει ο λαός μας, φυλάει τα έρημα.
Στη δική μας καθημερινότητα το αίσθημα ατιμωρησίας κυριαρχεί. Χωρίς ενίσχυση της τροχαίας παρουσίας στους δρόμους, ειδικά σε περιοχές με συχνά ατυχήματα, οι νομοθετικές ρυθμίσεις χάνουν το νόημά τους. Το να προβλέπεις βαριά πρόστιμα για χρήση κινητού, παραβίαση φωτεινού σηματοδότη ή γενικότερα επικίνδυνη οδήγηση, δεν αρκεί αν δεν μπορείς να διασφαλίσεις ότι οι παραβάσεις αυτές θα εντοπίζονται και θα τιμωρούνται.
Η εικόνα στους αστικούς δρόμους είναι αποκαρδιωτική. Σύμφωνα με τα πιο πρόσφατα επίσημα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ για το 2023 καταγράφηκαν σε δυστυχήματα 646 νεκροί, 659 βαριά τραυματίες και 12.156 ελαφρά τραυματίες, Μόνο τον Μάρτιο του 2025 καταγράφηκαν 18 νεκροί στην Αττική σε τροχαία δυστυχήματα – αριθμός που αναδεικνύει την κρισιμότητα της κατάστασης ειδικά στον αστικό ιστό.
Η πραγματική ασφάλεια δεν προκύπτει από σκληρά μέτρα στα χαρτιά, αλλά από τη συνεπή εφαρμογή κανόνων. Ο νέος ΚΟΚ πρέπει να συνοδευτεί από σαφή σχέδια για μόνιμους ελέγχους, πλήρη ενεργοποίηση των ηλεκτρονικών μέσων επιτήρησης και διαρκή ενημέρωση των πολιτών. Η εμπιστοσύνη στη Δικαιοσύνη και στο κράτος ενισχύεται όταν οι κανόνες τηρούνται και οι νόμοι εφαρμόζονται για όλους. Μόνο έτσι θα μειωθούν τα τροχαία και θα σωθούν ζωές.
Εφημερίδα Απογευματινή
