Γιατί χάνουμε στη διεθνή πολιτική μας

Ήταν φανερό, μετά την επικράτηση του Ντοναλντ Τραμπ και των Ρεπουμπλικανών στις αμερικανικές εκλογές του Νοεμβρίου, ότι θα ακολουθούσε μια μακρά περίοδος μεγάλων ανατροπών και επαναπροσδιορισμού της ισχύος των εθνικών κρατών αλλά και των διεθνών συσχετισμών που ορίζονταν ως κανονικότητα για δεκαετίες
10:15 - 7 Ιουνίου 2025

Ήταν φανερό, μετά την επικράτηση του Ντοναλντ Τραμπ και των Ρεπουμπλικανών στις αμερικανικές εκλογές του Νοεμβρίου, ότι θα ακολουθούσε μια μακρά περίοδος μεγάλων ανατροπών και επαναπροσδιορισμού της ισχύος των εθνικών κρατών αλλά και των διεθνών συσχετισμών που ορίζονταν ως κανονικότητα για δεκαετίες.

Πολύ έγκαιρα είχε σημειωθεί υπό τη μορφή προειδοποίησης προς τις ελίτ των Αθηνών ότι η υπεροπτική οπτική τους, σύμφωνα με την οποία ο Ντ. Τραμπ δεν θα ερχόταν και ότι τα παγκόσμια δεδομένα ήταν αδύνατον να ανατραπούν ακόμη και αν αυτός ερχόταν, μπορεί να αποδεικνυόταν αυταπάτη. Μάλιστα απέναντι στις εμμονές τους είχε περιγραφεί η συνθήκη τού να υπάρχουν ταυτόχρονες συντριπτικές εξελίξεις σε πολλά και διαφορετικά μέτωπα ταυτόχρονα με αποτέλεσμα η απροετοίμαστη και νωχελική Αθήνα να έχανε τον έλεγχο των εξελίξεων. Είχε προταθεί σχετικά να υπάρξουν έγκαιρος προβληματισμός και προετοιμασία ούτως ώστε με ένα πολύ πιο δυναμικό σχήμα στο υπουργείο Εξωτερικών και αναδιάταξη στις υπηρεσίες πληροφοριών να οργανωθούμε ως χώρα για τα νέα δεδομένα.

Πέραν των άλλων, ένα σχήμα στο οποίο ο πρωθυπουργός θα χρειαζόταν να έχει καθοριστική, άμεση εμπλοκή σε όλα τα μέτωπα της διεθνούς πολιτικής της χώρας από την Ευρώπη και την Ουκρανία μέχρι τη Βαλκανική, τη «νέα τάξη» στην Εγγύς Ανατολή, την Τουρκία ή τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, δεν θα λειτουργούσε. Θα έπρεπε λοιπόν να έχει προκριθεί ένα σχήμα ειδικών απεσταλμένων, ΚΥΣΕΑ και Συμβούλιο Εθνικής Ασφαλείας, υπό τη μορφή task force στο Μέγαρο Μαξίμου, πέρα από ένα πολύ πιο συγκροτημένο σε αντίληψη υπουργείο Εξωτερικών.

Η νέα περίοδος έφθασε. Οι προβλέψεις των κυρίαρχων ελίτ στην Αθήνα διαψεύσθηκαν και η κυβέρνηση αλλά και ο κοινοβουλευτισμός στο σύνολό του έχασαν τον έλεγχο των εξελίξεων και περιέπεσαν σε αμηχανία. Στην Ελλάδα ιστορικά κυριαρχεί μια σύγχυση, άσχετα με το ποιος κυβερνά. Αυτή συνίσταται σε μια «χωριάτικη σαλάτα» που αναμειγνύει τη σκακιέρα των συμφερόντων των κρατών ή των υπερεθνικών διακυβερνητικών οργάνων με τις δημόσιες σχέσεις και τη μικροπολιτική των προσωπικών επαφών ή σκοπιμοτήτων. Η Ελλάδα επιμένει πάντα, ασχέτως συγκυρίας και εξελίξεων, σε τακτικισμούς και σε ανάλυση μικροσυμφερόντων.

Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να χάνεται η «μεγάλη εικόνα». Αυτή ορίζεται ως αντικείμενο ενασχόλησης φιλοσόφων ή θεωρητικών. Χωρίς στρατηγική όμως και χωρίς αντανακλαστικά και ιδέες που στηρίζουν σε τακτική βάση αυτήν τη στρατηγική δεν μπορεί η Ελλάδα να εξυπηρετήσει τα συμφέροντά της. Όταν οι ελληνικές ηγετικές ελίτ για δεκαετίες αρέσκονται να χειρίζονται με γραφειοκρατική λογική τα διεθνή μας συμφέροντα, ως συνακόλουθοι των κεντρικών αποφάσεων της Ευρώπης ή στη βάση πλατφόρμας δημοσίων σχέσεων με τις ΗΠΑ, δεν είναι δυνατόν σήμερα που όλα έχουν ανατραπεί να βρουν τον δρόμο για μια σειρά από νίκες σε επιμέρους μέτωπα οι οποίες θα δώσουν στην Ελλάδα ισχύ και αυτοπεποίθηση ώστε να βρίσκεται στα τραπέζια των αποφάσεων και της διαμόρφωσης νέων συνθηκών και δυνατοτήτων. Είτε σε αυτά τα τραπέζια παίζεται σκληρό πόκερ είτε υπομονετικό σκάκι.

Το δομικό ζήτημα σε αυτήν τη φάση που χάνουμε πόντους σε πολλά μέτωπα δεν είναι αυτή καθαυτή η διακυβέρνηση Μητσοτάκη. Είναι ότι δεν βρίσκονται στις θέσεις και τα επιτελεία ευθύνης τα κατάλληλα πρόσωπα. Δεν μιλάμε για τον κύκλο της οικονομίας, της ενέργειας ή της άμυνας, αλλά για την εξωτερική πολιτική της χώρας και τις τακτικές μας απέναντι σε ανταγωνιστές και συμμάχους. Η ευκαιρία να οργανωθούμε καλύτερα και με περισσότερες πιθανότητες ήταν στον ανασχηματισμό της κυβέρνησης που πέρασε. Τώρα αν συνεχίσουμε έτσι, θα πηγαίνουμε από ήττα σε ήττα και από συμβιβασμό σε συμβιβασμό. Κάποιοι μάλιστα κοντά στο κεντρικό σύστημα αποφάσεων θα επιμείνουν στον κ. Μητσοτάκη ότι η μόνη επιλογή μας είναι η ευθυγράμμιση και η «προστασία» μας από την Τουρκία του κ. Ερντογάν. Ουσιαστικά η συναίνεσή μας στη γεωπολιτική ενότητα με την Άγκυρα.

Εφημερίδα Απογευματινή