Ανάµεσα στο µπαράζ επιδροµών, βοµβών και πυραυλικών επιθέσεων µεταξύ Ισραήλ και Ιράν, «έσκασε» και ο διάλογος (;) µεταξύ του Τραµπ και του Μεντβέντεφ για τα πυρηνικά για το περιβόητο «Ν». Ηταν οι αναφορές του πρώην Ρώσου προέδρου ότι «υπάρχουν χώρες έτοιµες να µεταφέρουν πυρηνικά στο Ιράν», µε τον πρόεδρο Τραµπ να απαντά πως «άκουσα τον πρώην πρόεδρο Μεντβέντεφ, από τη Ρωσία, να λέει αδιάφορα τη λέξη “Ν” (Πυρηνικά!) και να λέει ότι αυτός και άλλες χώρες θα προµηθεύσουν πυρηνικές κεφαλές στο Ιράν;
Το είπε πραγµατικά αυτό ή είναι απλώς αποκύηµα της φαντασίας µου; Η λέξη “Ν” δεν πρέπει να αντιµετωπίζεται τόσο αδιάφορα. Υποθέτω ότι γι’ αυτό ο Πούτιν είναι “Το Αφεντικό”». Στο µεταξύ, το «αφεντικό» ενέκρινε τον περασµένο Νοέµβριο το επικαιροποιηµένο πυρηνικό δόγµα της χώρας, το οποίο αναφέρει ότι η Ρωσία θα µπορούσε να εξετάσει το ενδεχόµενο χρήσης πυρηνικών όπλων εάν υποστεί επίθεση από ένα µη πυρηνικό κράτος, µε τη συµµετοχή µιας πυρηνικά εξοπλισµένης χώρας. Πάνω στο επίδικο της κλιµάκωσης της κρίσης στη Μέση Ανατολή -την καταστροφή των πυρηνικών υποδοµών του Ιράν- αναπτύσσεται µια έντονη παγκόσµια φιλολογία για τα πυρηνικά. ∆υστυχώς, δεν πρόκειται απλώς για λόγια.
Το πυρηνικό οπλοστάσιο παγκοσµίως ενισχύεται, εκσυγχρονίζεται και διαπλέκεται µε τις γεωπολιτικές επιδιώξεις όχι µόνο των µεγάλων δυνάµεων, αλλά και µικρότερων χωρών µε πυρηνική ισχύ. Ισως ο κ. Μεντβέντεφ, µέσα στο κατ’ επανάληψη παραλήρηµά του για παγκόσµιο πυρηνικό ολοκαύτωµα -το άρχισε µε τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και έκτοτε το επαναλαµβάνει σε κάθε περίσταση ως απειλή κυρίως προς την Ευρώπη-, να έχει και ένα δίκιο: Ο πυρηνικός αφοπλισµός είναι αδύνατος τις επόµενες δεκαετίες.
Περισσότερες χώρες θα αποκτήσουν πυρηνικά. Οπότε; Στ’ αλήθεια, πού βρισκόµαστε σήµερα σε ό,τι αφορά το πυρηνικό «φορτίο» και πόσο πιθανό είναι στο όχι µακρινό µέλλον µια συµβατική σύγκρουση να συµπεριλάβει και την πυρηνική παράµετρο; Σύµφωνα µε εκτιµήσεις, υπάρχουν περίπου 13.000 πυρηνικές κεφαλές παγκοσµίως. «Σήµερα διαπιστώνουµε ότι ο αριθµός των επιχειρησιακών πυρηνικών κεφαλών αρχίζει να αυξάνεται», δηλώνει ο Νταν Σµιθ, διευθυντής του ∆ιεθνούς Ινστιτούτου Ερευνών για την Ειρήνη στη Στοκχόλµη (SIRPI), του πιο έγκυρου οργανισµού για την καταγραφή του πυρηνικού οπλοστασίου παγκοσµίως. ΗΠΑ και Ρωσία, που κατέχουν το 90% των κεφαλών, ήδη τις εκσυγχρονίζουν, ενώ η Κίνα κάνει άλµατα: εκτιµάται από το SIRPI ότι διαθέτει ήδη 600 πυρηνικές κεφαλές και βαδίζει ολοταχώς για τις 1.000 µέσα σε επτά ή οκτώ χρόνια. Αυτό µπορεί να αλλάξει εντελώς τις ισορροπίες -προς το χειρότερο.
Παράλληλα, και οι µικρότερες πυρηνικές δυνάµεις δίνουν τα ρέστα τους για αναβάθµιση. Κι ενώ τα µεγάλα πυρηνικά µεγέθη γίνονται ακόµα µεγαλύτερα -φορτίζοντας επικίνδυνα τον παγκόσµιο γεωπολιτικό χάρτη- ο κίνδυνος για «τοπικά» πυρηνικά συµβάντα ή «τοπικές» τροµοκρατικές ενέργειες µε… ραδιενέργεια φαίνεται ότι παίζουν ήδη σε µυστικές εγκαταστάσεις. Παράδειγµα; Η εφηµερίδα «Die Welt» στις 22 Ιουνίου σηµείωνε: «Πιθανότατα θα χρειαστούν µήνες ή και χρόνια στην ηγεσία του Ιράν να κατασκευάσει ένα λειτουργικό πυρηνικό όπλο. Αλλά µια απλή εκρηκτική συσκευή θα µπορούσε να είναι αρκετή για να διεξαγάγει µια πυρηνική δοκιµή και να ανακηρύξει επίσηµα την πυρηνική της δύναµη ή -ακόµα πιο εκρηκτική- να περάσει κρυφά µια βόµβα στο Ισραήλ ή τη ∆ύση και να την πυροδοτήσει εκεί. Αυτό που ακούγεται σαν ένα αποκαλυπτικό σενάριο του Χόλιγουντ συζητείται αυτή τη στιγµή από πυρηνικούς ειδικούς». Και αυτό το «µικρό πυρηνικό», κατά την εφηµερίδα, χτιζόταν στο υπόγειο φρούριο του Φόρντο…
Κανείς δεν γνωρίζει πώς µια τέτοια εξέλιξη στο Ιράν (ή σε άλλο φρούριο σε κάποια άλλη χώρα…) µπορεί να «δέσει», για παράδειγµα, µε το νέο ρωσικό δόγµα περί χρήσης πυρηνικών αν δεχτεί επίθεση από ένα µη πυρηνικό κράτος (βλέπε Ουκρανία…). Κανείς επίσης δεν γνωρίζει σε τι βαθµό ο εκσυγχρονισµός των πυρηνικών οπλοστασίων συναντιέται µε τις εφαρµογές της τεχνητής νοηµοσύνης. Ολα αυτά δεν προοιωνίζονται όµως τίποτα αισιόδοξο σε ό,τι αφορά πολιτικές µείωσης των πυρηνικών οπλοστασίων ή και συµφωνίες περιορισµού. Ακόµα και αυτές που είχαν συµφωνηθεί τις προηγούµενες δεκαετίες µοιάζουν κουρελόχαρτα. Οι δραµατικές εξελίξεις στο Ιράν, πάντως, φέρνουν και άλλες µικρές, µη πυρηνικές χώρες, πιο κοντά στον πειρασµό µήπως η θωράκισή τους µε πυρηνικά αποτελεί όρο επιβίωσης στο µέλλον. Η πρόσφατη ιστορία διδάσκει…
Η Ουκρανία, µετά τον διαχωρισµό της από την ΕΣΣ∆ και µε απαίτηση των ΗΠΑ, παραιτήθηκε από τα πυρηνικά της, παραχωρώντας τα στη Ρωσία. Σήµερα αρκετοί αναλυτές αναρωτιούνται αν η Ουκρανία θα δεχόταν εισβολή από τον Πούτιν εάν διέθετε πυρηνικά. Από την άλλη, οι πιέσεις στη Βόρεια Κορέα δεν απέδωσαν και τώρα ο Κιµ Γιονγκ Ουν «παίζει» και απειλεί, διαθέτοντας 30 πυρηνικές κεφαλές. Το ερώτηµα επίσης είναι αν εκτός από την επίσηµη λίστα χωρών µε πυρηνικό οπλοστάσιο υπάρχουν κι άλλες που αναπτύσσουν δικά τους προγράµµατα. Κι ακόµα ένα τελευταίο: Αν ο Μεντβέντεφ κάνει λόγο για «ευγενική µεταφορά» πυρηνικών κεφαλών σε µια τρίτη χώρα, γιατί αυτή να µην αναζητήσει στην «ελεύθερη αγορά» την προµήθεια κεφαλών που «περισσεύουν»; Τελικά πόσο απαγορευτικό θα είναι το «Ν» στο όχι µακρινό µέλλον;
Κυριακάτικη Απογευματινή
