Την 1η Ιανουαρίου 2026, η Βουλγαρία θα έχει επίσηµο νόµισµα το ευρώ. Το πράσινο φως δόθηκε την περασµένη Τρίτη από το Συµβούλιο Οικονοµικών και ∆ηµοσιονοµικών Υποθέσεων (ECOFIN). Θετική ψήφος και στο Ευρωκοινοβούλιο. Υπέρ ψήφισαν 531, κατά 69 και είχαµε 79 αποχές. Μια βαλκανική χώρα εντάσσεται στον σκληρό πυρήνα της ευρωζώνης, µε ό,τι αυτό συνεπάγεται για την ενίσχυση του ευρώ, αλλά και για την οικονοµική θωράκιση της γειτονικής µας χώρας. Στην εξέλιξη αυτή έβαλε το χέρι της και η… Ελλάδα.
Η κρίση χρέους που συγκλόνισε τη χώρα µας ήταν µέχρι πρόσφατα βασικός αποτρεπτικός παράγοντας για να κάνουν οι Βρυξέλλες ανά λογα νοµισµατικά ανοίγµατα. Ωστόσο, το ξε πέρασµα της κρίσης και η ανάνηψη της ελληνικής οικονοµίας λειτούργησαν καταλυτικά όχι µόνο για τη Βουλγαρία, αλλά και για την Κροατία, που υιοθέτησε το ευρώ το 2023. Βέβαια, το ευρώ στη Βουλγαρία ανοίγει ένα νέο κεφάλαιο ενδιαφέροντος σε ό,τι αφορά τις επιπτώ σεις στο οικονοµικό πεδίο και για τη χώρα µας. Σε άλλες εποχές, µια τέτοια εξέλιξη θα αποτελούσε είδηση πρώτης γραµµής για τα τεκταινόµενα στον σκληρό πυρήνα της ευρωζώνης. ∆εν είναι και λίγο η ζώνη του ευρώ να αποκτά το 21ο µέλος της.
Ωστόσο, η εξέλιξη πέρασε στα «ψιλά» της επικαιρότητας, τόσο στη χώρα µας όσο και διεθνώς. Ολα επισκιάζο νται από τις δραµατικές γεωπολιτικές εξελίξεις, µε την Ευρώπη ανάµεσα στις ασφυκτικές πιέ σεις των ΗΠΑ για τους δασµούς και το πρεσά ρισµα της Κίνας, µε την αδύναµη παρουσία της στην κρίση της Μέσης Ανατολής, µε την ανοι χτή πληγή στο Ουκρανικό και, εσχάτως, µε τη για πολλοστή φορά αναζωπύρωση του Μεταναστευτικού, καθώς αποφασιστικές λύσεις δεν διαφαίνονται στον ορίζοντα. Ηδη η χώρα µας δοκιµάζεται από ένα νέο κύµα παράνοµης ει σόδου µεταναστών, αυτήν τη φορά µέσω της Κρήτης. Ναι, το πρόβληµα παραµένει οξύ, µε την ηγεσία της Ε.Ε. να αναζητεί ακόµη µέτρα διαχείρισης της µεταναστευτικής κρίσης. Μά λιστα, το πρόβληµα εκδηλώνεται µε τη χειρό τερη µορφή του: την εργαλειοποίηση των µε ταναστευτικών ροών… Ετσι, αντί να αξιολογούµε τις θετικές εξελί ξεις, είµαστε αντιµέτωποι µε ένα νέο κύµα ευ ρωσκεπτικισµού. Στη χώρα µας, αυτό είναι πιο έντονο – απότοκο και της εποχής των µνηµονί ων. ∆εν «µετράει» ούτε το γεγονός ότι, παρά τα προβλήµατα, οι θεσµοί στην Ε.Ε., σε ό,τι αφορά τουλάχιστον τη ∆ικαιοσύνη και την αντιµετώπι ση της διαφθοράς, παράγουν έργο. Χαρακτηρι στικό παράδειγµα, οι ενέργειες της Ευρωπαίας εισαγγελέως για το σκάνδαλο του ΟΠΕΚΕΠΕ.
Οι αποκαλύψεις δεν έγιναν από πρωτοβουλίες εντός των συνόρων ή από ερευνητική δηµοσιο γραφία. Εγιναν, µε την ευρύτερη έννοια, µε θε σµικό τρόπο από την Ε.Ε. Μάλιστα, στις ενέρ γειες αυτές στηρίζονται ακόµα και οι εγχώριοι σφοδροί πολέµιοι των Βρυξελλών, για να κλιµα κώσουν την κριτική τους στην κυβέρνηση για την ολιγωρία της. Εννοείται πως υπάρχουν και άλλες σηµαντικές παρεµβάσεις και πρωτοβου λίες, αθέατες, αλλά σηµαντικές από κάθε άπο ψη, για πλευρές της διαχείρισης των ευρωπα ϊκών κονδυλίων, για την καλύτερη λειτουργία της ∆ικαιοσύνης, για την ενίσχυση του κράτους ∆ικαίου. Και λοιπόν; Αν υπάρχει ένα βαρόµετρο για όλα αυτά, είναι κυρίως τι πιστεύουν οι νέοι για τις τύχες της Ε.Ε. Σύµφωνα µε έρευνα τον περασµένο Μάιο µε 6.700 νέους 15 έως 25 ετών σε επτά χώρες -µεταξύ των οποίων και η Ελλάδα-, είχα µε ανάγλυφες τις αντιφάσεις για το µέλλον της Ε.Ε. Πρώτα τα καλά νέα: Οι περισσότεροι νέοι Ευρωπαίοι εξέφρασαν την ελπίδα για τις δυνα τότητες της Ε.Ε. και δύο στους τρεις υποστήρι ξαν συντριπτικά την παραµονή της χώρας τους στο ευρωπαϊκό µπλοκ. Ακόµα, η πλειονότητα της γενιάς Ζ της Ευρώπης -57%- προτιµά τη δη µοκρατία από οποιαδήποτε άλλη µορφή δια κυβέρνησης (µε µειωµένα, ωστόσο, ποσοστά στήριξης).
Οµως, ταυτόχρονα, περισσότεροι από τους µισούς -53%- είπαν ότι νιώθουν πως η Ε.Ε. είναι υπερβολικά επικεντρωµένη σε λε πτοµέρειες και ασήµαντα ζητήµατα. Κι ακόµα: Οι νέοι σε ποσοστό 48% δήλωσαν ότι ανησυ χούν πως το δηµοκρατικό σύστηµα στη χώρα τους κινδυνεύει. Εχουν βάση οι ανησυχίες αυτές; Εχουν και υπογραµµίζουν το πολιτικό έλλειµµα, που θέτει σε κίνδυνο ακόµα και τα «κεκτηµένα». Ναι, η Βουλγαρία µπαίνει στο ευρώ, το οποίο όµως δέ χεται ασφυκτικές πιέσεις από τις ΗΠΑ και ρο κανίζεται από την πολιτική του Πεκίνου. Ναι, η Ευρώπη είναι πόλος έλξης για χιλιάδες κατα τρεγµένους, αλλά η Ε.Ε. αναζητεί µε το φανά ρι αποτελεσµατικές λύσεις, που µπορεί να απο δειχθούν too little, too late. Ναι, κάποιοι θεσµοί λειτουργούν, αλλά αυτό δεν αρκεί για να εµπε δωθεί στους πολίτες η αίσθηση ότι δεν κινδυ νεύει το δηµοκρατικό σύστηµα. Γι’ αυτό και οι έως τώρα όποιες επιτυχίες δεν αποτελούν ικανή και αναγκαία συνθήκη για µια φυγή προς τα εµπρός για την Ε.Ε.
Το έλλειµµα πολιτικής ηγεσίας, οι αντιθέσεις µεταξύ των χωρών-µελών που βαθαίνουν, η ενίσχυση ακραίων δυνάµεων και του λαϊκισµού υψώνουν φράγµα για µια µεταρρύθµιση-σοκ, που χρειάζεται η Ευρώπη για να αναγεννηθεί.
Κυριακάτικη Απογευματινή
