Ευρώπη – ΗΠΑ: Επιφυλακτικότητα

Στο παιγνίδι αυτό της ατλαντικής διελκυστίνδας η Ευρώπη έχει κάθε λόγο να θεωρεί εαυτήν αδύναμη. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η Αμερική δεν υπολογίζει τις ευρωπαϊκές προοπτικές.
10:34 - 12 Αυγούστου 2025

Τελικώς φαίνεται ότι ο Τραμπ πήρε αυτό που ήθελε από την Ευρώπη. Αυτό υποστηρίζουν Αμερικανοί αναλυτές, που δεν τους λες και οπαδούς του Αμερικανού προέδρου. Επιβάλλοντας ένα τέλος 15% μόνο στα ευρωπαϊκά προϊόντα, πήρε ως αντάλλαγμα την υποχρέωση της Ευρωπαϊκής Ένωσης να αγοράσει από τις Ηνωμένες Πολιτείες προϊόντα ενεργειακών πηγών αξίας 750 δισεκατομμυρίων δολαρίων και να επενδύσει περί τα 600 δισεκατομμύρια δολάρια στην αμερικανική οικονομία. Καθόλου άσχημα.

Αμφιβάλλω αν η Ευρώπη είναι ικανοποιημένη, καθώς το ευρώ έπεσε έναντι του δολαρίου, αντιπροσωπεύοντας τις ευρωπαϊκές ανησυχίες ότι η συμφωνία της Φον ντερ Λάιεν με τον Τραμπ θα πλήξει τις ευρωπαϊκές εξαγωγές. Πολύ περισσότερο μάλιστα αφού η Μεγάλη Βρετανία πέτυχε καλύτερη συμφωνία με μια αμερικανική επιβάρυνση στα προϊόντα της μόλις 10%.

Διαχρονικά, πάντως, η διακύμανση των σχέσεων της Ευρώπης με την Αμερική έχει αναδείξει περισσότερο τις ευρωπαϊκές αδυναμίες παρά μια ευρωπαϊκή αντίληψη υποτέλειας, όπως πολλοί θέλουν να παρουσιάσουν. Ίσως η στάση αυτή να ενσωματώνει τη σοφία της παροιμίας «χέρι που δεν μπορείς να δαγκώσεις φίλα το». Σε τελευταία ανάλυση υπάρχουν και κάποιοι ιστορικοί δεσμοί, χώρια βεβαίως που η Ευρώπη δεν νομιμοποιείται να ξεχάσει σε ποιον οφείλει τη διάσωσή της από τον φασισμό. Απλώς οι Αμερικανοί έχουν μια πιο ωμή αντίληψη στις αντιδράσεις, ίδιον της χρονικά ρηχής πολιτιστικής διαδρομής τους σε σχέση με την Ευρώπη.

Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η Αμερική βλέπει στο πρόσωπο της διευρυνόμενης Ευρώπης όχι μόνο έναν ισχυροποιημένο σύμμαχο, αλλά και έναν επικίνδυνο οικονομικό αντίπαλο. Όσο δε οι πόλοι της παγκόσμιας επιρροής ξεφεύγουν από τις ψυχροπολεμικές αντιλήψεις, διαβλέποντας ότι οι συνεργασίες είναι περισσότερο εποικοδομητικές από τις αντιπαλότητες, τόσο οι διαμάχες θα περιορίζονται στο οικονομικό κυρίως επίπεδο. Και υπ’ αυτήν την έννοια η Ευρώπη θα αποτελεί μια δυνητική απειλή για την αμερικανική οικονομική κυριαρχία, παρά το γεγονός ότι οι πλουτοπαραγωγικές πηγές της σημερινής Ευρωπαϊκής Ένωσης υστερούν καταφανώς σε σύγκριση με την αμερικανική πλουτοπαραγωγική αυτοδυναμία.

Στο παιγνίδι αυτό της ατλαντικής διελκυστίνδας η Ευρώπη έχει κάθε λόγο να θεωρεί εαυτήν αδύναμη. Χωρίς αυτό να σημαίνει ότι η Αμερική δεν υπολογίζει τις ευρωπαϊκές προοπτικές.

Τέλος, από τη δική της πλευρά η Ευρώπη, για να σταθεί ως ένας υπολογίσιμος πόλος εξουσίας στην παγκόσμια πολιτική και οικονομική σκακιέρα, καλώς ή κακώς πρέπει να διαθέτει και υπολογίσιμο στρατιωτικό «λέγειν». Ας μην ξεχνάμε ότι μια ισχυρή διπλωματία προϋποθέτει μια εξίσου ικανή στρατιωτική ισχύ. Και επιπλέον, ας μην ξεχνάμε όσον αφορά τις σχέσεις ισοτιμίας Ευρώπης και ΗΠΑ ότι η Ευρώπη έχει εντάξει στους κόλπους της δούρειους ίππους της υπερατλαντικής δύναμης, που θα βρίσκουν τον τρόπο να υπονομεύουν τη δημιουργία των Ηνωμένων Πολιτειών της Ευρώπης, που μόνο τότε θα αποτελούν πράγματι αντίπαλο δέος για τις ΗΠΑ.

Εφημερίδα Απογευματινή