Η Κάγια Κάλας, η Ουάσινγκτον και το μέλλον στη Μεσόγειο

Η Ελλάδα με αυτή την ευρωπαϊκή δήλωση προσφεύγει στις ΗΠΑ. Ζητά μια ανάλογη τοποθέτηση και, αφού αυτή προκύψει, ισχυρή μεσολάβηση και πρόσκληση στον Λευκό Οίκο των ηγεσιών της περιοχής για να υπάρξει ένα πλαίσιο συμφωνίας για χωρικά ύδατα και ΑΟΖ
12:31 - 4 Σεπτεμβρίου 2025

Η Ελλάδα επιθυμεί να είναι μια δύναμη ειρήνης και σταθερότητας στην Ανατολική και Νότιο Μεσόγειο. Επιχειρεί σε διάφορες εποχές, διαφορετικές συγκυρίες και ποικίλες κυβερνήσεις στην Αθήνα να εξυπηρετήσει αυτό το μοντέλο διεθνούς πολιτικής. Ταυτόχρονα βρίσκεται διαχρονικά σε μια νευρική αναμονή εξελίξεων στον συσχετισμό με την πάντα ανταγωνιστική και επιθετική Τουρκία. Η Άγκυρα στη διπλωματία της να προβάλλει πάντα θεωρίες σύμφωνα με τις οποίες η Ελλάδα προκαλεί και αυτή κρατάει την πιο σταθερή και αμυντική θέση. Η Ελλάδα έχει δικαιώματα και διεκδικήσεις μέσω υφιστάμενου δικαίου. Η Τουρκία διεκδικεί δικαιώματα και ζώνες εκμετάλλευσης ή και κυριαρχίας βάσει του όγκου της, της θέσης της στο σημείο τομής Ασίας και Ευρώπης αλλά και με στρατιωτικές επιχειρήσεις όταν βρει την ευκαιρία.

Η Ελλάδα μπορεί να αντλεί επιχειρήματα βάσει των νομικών κειμένων Διεθνούς Δικαίου, αλλά καταλήγει φλύαρη μέσα από την αναμενόμενη από όλους, άρα βαρετά προβλεπτή επίκληση της ιδίας επιχειρηματολογίας σε βάθος δεκαετιών. Στο πεδίο ταυτόχρονα που ενδιαφέρει κεντρικά υπουργεία Εξωτερικών στο κόσμο αλλά και σε αναφορά με επιχειρηματικά συμφέροντα και οικονομικά πλάνα σε διεθνές επίπεδο όλα μένουν σε στασιμότητα, αφού δεν υπάρχει εξέλιξη, άρα και σταθερότητα πλαισίου για διεθνείς επενδύσεις στις περιοχές, κυρίως θαλάσσιες, που ακουμπούν τα ελληνικά δικαιώματα που αμφισβητεί μονίμως η Τουρκία.

Με την έννοια αυτή τι νόημα έχει το ότι από τη δεκαετία του 1990 η Ελλάδα δικαιούται να επεκτείνει τα χωρικά της ύδατα από τα 6 στα 12 ναυτικά μίλια ή να κηρύξει ΑΟΖ με τις παρακείμενες ή απέναντι χώρες ή, τέλος, το ότι τα νησιά της δικαιούνται, πέραν των χωρικών τους υδάτων, οικονομικές ζώνες εκμετάλλευσης; Στη Σαμοθράκη για παράδειγμα οι Τούρκοι ψαράδες πυροβολούν τους Έλληνες, θεωρώντας ότι έχουν αυξημένα δικαιώματα αλιείας, ενώ δεν έχουν. Πριν από ελάχιστα χρόνια για δεκαετίες γινόταν το ίδιο, χωρίς πυροβολισμούς εκεί, μεταξύ Ελλήνων και Ιταλών ψαράδων στη θάλασσα της Αδριατικής.
Για να σπάσει ο φαύλος αυτός κύκλος του ανταγωνισμού Ελλάδας – Τουρκίας, όπως συνήθως τον αντιμετωπίζουν τουλάχιστον οι άλλοι, θα πρέπει από ελληνικής πλευράς τουλάχιστον να γίνει ένα στέρεο βήμα εξέλιξης που να έχει ενδιαφέρον. Ποιο μπορεί να είναι αυτό; Η λύση θα μπορούσε να είναι, ειδικά στους παρόντες καιρούς, να διαφύγουμε από το επίπεδο της διμερούς διαφοράς με την Τουρκία και να αναζητήσουμε ή να συμμετάσχουμε σε μια μόνιμη λύση, με ειρηνικά μέσα, μιας ευρύτερης γεωπολιτικής και ενεργειακής περιοχής. Όπως είναι αυτή που συμπεριλαμβάνει τα παράκτια κράτη της Ανατολικής (Αιγαίο) και της Νότιας Μεσογείου (Κρήτη).

Αν κρατήσουμε την τελευταία επίσημη δήλωση της Κάγια Κάλας, αντιπροέδρου και ύπατης εκπροσώπου της ΕΕ, σχετικά, έχουμε τη βάση μιας πολυμερούς συζήτησης στην περιοχή άσχετα με τις εθνικές προτεραιότητες της κάθε χώρας που δικαιούται μια θέση στο τραπέζι.

Η Ελλάδα με αυτή την ευρωπαϊκή δήλωση ανά χείρας προσφεύγει στην Ουάσινγκτον, αφού είναι συνεχής η επικοινωνία της με το Στέιτ Ντιπάρτμεντ και τον υπουργό Ρούμπιο. Ζητά από την Αμερική μια ανάλογη τοποθέτηση διακήρυξης αποδοχής στο κανονιστικό πλαίσιο της συνθήκης UNCLOS και, αφού αυτή προκύψει, ισχυρή μεσολάβηση και πρόσκληση στον Λευκό Οίκο των ηγεσιών των χωρών της περιοχής προκειμένου να υπάρξει ένα γενικό πλαίσιο συμφωνίας για τα χωρικά ύδατα και τις ΑΟΖ της ευρύτερης περιοχής. Φυσικά μετά τη «Συνθήκη της Ουάσινγκτον», που θα ορίσει τους κανόνες του παιχνιδιού στη βάση της νομοθεσίας της 3ης Συνδιάσκεψης για το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, θα υπάρξουν επιμέρους τεχνικές διαπραγματεύσεις για την οριοθέτηση των θαλάσσιων συνόρων και των ζωνών μεταξύ των χωρών που γειτνιάζουν με παρακείμενες ή απέναντι ακτές. Αν η Τουρκία δεν δεχθεί την πρόσκληση σε αυτό το πλαίσιο, απλώς… χάνει.

Εφημερίδα Απογευματινή