Το είχαμε σημειώσει εγκαίρως προ εβδομάδων με αφορμή την ένταση και την πόλωση των αντιθέσεων εντός της Μονής Σινά. Η εκκλησιαστική διπλωματία είναι από τα πλέον σύνθετα, πολυδαίδαλα και κρίσιμα πλέον πεδία της διπλωματίας για την Ελληνική Δημοκρατία. Δεν είναι δυνατόν λοιπόν το ελληνικό ΥΠΕΞ, δομικά και όχι μόνον πολιτικά, να θέτει σε δευτερεύον επίπεδο τη σχέση και την εποπτεία των χειρισμών και των ανταγωνισμών μεταξύ των Πατριαρχείων. Πολλοί στην Ελλάδα που συνήθως γράφουν και δημοσιοποιούν απόψεις και εκτιμήσεις ζουν στην αυταπάτη του στενού δεσμού της ελληνικής πολιτείας με ιστορικά Πατριαρχεία όπως της Κωνσταντινούπολης, της Ιερουσαλήμ, της Αλεξάνδρειας ή λιγότερο της Αντιόχειας. Δεν έχουν ρωτήσει προφανώς τους εκκλησιαστικούς παράγοντες και τις ηγεσίες των Πατριαρχείων αυτών ποια είναι τα όρια αλλά και τα σκεπτικά που ακολουθούν σε σχέση με την ελληνική διπλωματία και πολύ περισσότερο με τις επιλογές και τους χειρισμούς του εσωστρεφούς εκ της φύσεως και της αποστολής του υπουργείου Παιδείας της Ελλάδος.
Τα όσα εξελίσσονται μέσα σε λίγα 24ωρα δείχνουν ότι ήδη τα Πατριαρχεία με τις παρούσες ηγεσίες τους κινούνται στη διεθνή πολιτική μεταξύ υπερδυνάμεων, όπως οι ΗΠΑ και η Ρωσία, ή περιφερειακών ανταγωνιστικών ισχυρών δυνάμεων, όπως η Τουρκία και το Ισραήλ, με την Αθήνα να αιφνιδιάζεται και να αναγκάζεται σε διαχείριση κρίσεων που προκύπτουν όλο και με μεγαλύτερη πυκνότητα.
Αν ξεκινήσουμε από τα όσα συνέβησαν στη Μονή της Αγίας Αικατερίνης στο Σινά, θα δούμε ότι, αν υπήρχε σωστή πρόβλεψη και χειρισμοί συγκροτημένοι, δεν θα είχαμε ούτε τις θορυβώδεις εξελίξεις σε μια αρνητική συγκυρία, ούτε τις εμπλοκές και τους ανταγωνισμούς στο τρίγωνο Οικουμενικό Πατριαρχείο – Ιεροσολύμων – Αλεξανδρείας. Με δεδομένο ότι η ένταση εντός της μονής ήταν γνωστή και σε εξέλιξη για χρόνια και ο Αρχιεπίσκοπος Δαμιανός υπερήλικας, ασθενής και εκτεθειμένος σε διάφορες κατηγορίες σε βάρος του από ετών, το πλέον εύλογο θα ήταν το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, έστω συνεπικουρούμενο από τον γενικό γραμματέα του υπουργείου Παιδείας, να είχε προκαταλάβει τις αρνητικές και θλιβερές εξελίξεις. Τι θα έκαναν; Μα ό,τι έκαναν στην τελευταία φάση της κρίσης στη μονή. Θα δημιουργούσαν ασφάλεια στον Αρχιεπίσκοπο Δαμιανό προκειμένου να δρομολογήσει την παραίτησή του, θα ενθάρρυναν την αναζήτηση ενός διαδόχου κοινής αποδοχής, που και ως χαρακτήρας θα μπορούσε να «θεραπεύσει» τα χάσματα εντός της μοναστικής κοινότητας όπως ο αρχιμανδρίτης Συμεών, και όλα θα είχαν εξελιχθεί κατευναστικά στην ιστορική ελληνορθόδοξη εμβληματική μονή. Αυτά συνέβησαν τελικά, αλλά εκ των υστέρων και αφού η Ελλάδα στο παρασκήνιο ενεπλάκη στους ανταγωνισμούς μεταξύ Κωνσταντινούπολης – Αλεξάνδρειας – Ιεροσολύμων, έστω πρόσκαιρα και παρασκηνιακά.
Στο παρόν, τα ζητήματα γίνονται πιο σύνθετα και υπερβαίνουν την ελληνική διπλωματία. Την ώρα που ο Οικουμενικός Πατριάρχης Κωνσταντινουπόλεως Βαρθολομαίος επισκεπτόταν την Ουάσινγκτον, όπου μεταξύ άλλων είχε προγραμματισμένη συνάντηση με τον πρόεδρο Τραμπ, η Τουρκία κουνούσε τα χαρτιά της σχετικά με την εμπλοκή της, ως εγγυητικής δύναμης, στην ασφάλεια των ιερών χριστιανών και μουσουλμάνων στην Ανατολική Ιερουσαλήμ, προσκαλώντας γι’ αυτόν τον λόγο, και αυτός ανταποκρίθηκε, τον Πατριάρχη Ιεροσολύμων Θεόφιλο στην Τουρκία, όπου είχε συνάντηση με τον πρόεδρο Ερντογάν παρόντος του πολυμήχανου υπουργού Εξωτερικών, Φιντάν, και του επικεφαλής του διπλωματικού γραφείου του τελευταίου, Μπιλγκίτς. Μέσα από τη συνάντηση αυτήν επέστρεψε στο προσκήνιο μια προσέγγιση που συσχετίζει την οθωμανική εποχή στην Παλαιστίνη και το status quo, συνδυάζοντάς το με το «σύμφωνο του Ομάρ» του 7ου αιώνα, επιδιώκοντας να πληγεί το προφίλ και η αξιοπιστία της παρουσίας του κράτους του Ισραήλ.
Πέραν αυτών, οι διαβουλεύσεις μεταξύ διπλωματίας της Τουρκίας και ρωσικού Πατριαρχείου στη Μόσχα δείχνουν τα επόμενα βήματα και τις κινήσεις που θα εξελίξει η Ρωσία για τη μετατροπή του ρωμαίικου Πατριαρχείου Κωνσταντινούπολης σε Οικουμενικό των Ορθοδόξων, με δομή Βατικανού στην καλύτερη περίπτωση.
Εφημερίδα Απογευματινή
