Η Τουρκία, η Ελλάδα και η αμερικανική απαίτηση

Όλο το δίκτυο αγωγών της Άγκυρας τροφοδοτείται από ρωσικό φυσικό αέριο. Χρηματοδοτικά ελέγχεται όλο και σε μεγαλύτερο βαθμό από κινεζικά κεφάλαια. Στους πολέμους έχει διατηρήσει ιδιότυπη στάση για χώρα του ΝΑΤΟ
13:04 - 17 Σεπτεμβρίου 2025

Η Τουρκία είναι σε πολύ δυσχερή θέση. Η αμερικανική διοίκηση με σαφή και βάσιμο τρόπο θέτει έναν όρο προς την Ευρώπη όσο και προς την Ασία. Για να διατηρεί κάποιο έθνος-κράτος μια στενή συμμαχία με την Ουάσινγκτον, θα πρέπει να συμπλέει ως προς τα εθνικά του συμφέροντα και τις προτεραιότητες με εκείνα των ΗΠΑ. Ορθά κοφτά σε μια πρώτη φάση, που κυριαρχεί στο παρόν, είναι να πάψει να τροφοδοτείται με ρωσικό πετρέλαιο και φυσικό αέριο. Πέραν αυτού, υπάρχει μια ολόκληρη δέσμη πολιτικών και σχεδιασμών που συνδέονται με τη θάλασσα και προβάλλονται ως αναγκαιότητες για τις ΗΠΑ. Λιμάνια, ναυπηγεία, εμπορικοί στόλοι, μεταφορές. Οι ΗΠΑ επιστρέφουν στη στρατηγική της ναυτικής δύναμης έπειτα από πολλές δεκαετίες, θυμίζοντας μια παλιά εποχή που πολλοί νεότεροι σε ηλικία στα επιμέρους κέντρα αποφάσεων και αναλύσεων ουσιαστικά αγνοούν ή κάπου έχουν διαβάσει και μόνον.

Η Ελλάδα υποδέχεται τους υψηλούς αξιωματούχους των ΗΠΑ με άνεση και χωρίς ιδιαίτερο άγχος αλλά με τη δέουσα προσοχή, αφού επιπολαιότητες δεν χωρούν στην παρούσα φάση. Η Ελλάδα δεν είναι θεωρητικά ή και μόνο γεωπολιτικά ένας στενός σύμμαχος των ΗΠΑ. Εδώ και μια δεκαετία τουλάχιστον έχει προσαρμόσει τις στρατηγικές της σε αυτή την κατεύθυνση. Τις επιμέρους κεντρικές στρατηγικές της. Στην ενέργεια, στα ναυπηγεία που ανέκτησε με αμερικανική βοήθεια, στους μεγάλους εμπορικούς στόλους της και ας ενεπλάκησαν κάποιοι από τους εφοπλιστές σε «σκιώδεις» αρμάδες λαθρεμπορίας ρωσικού αερίου με σκοπό το κέρδος. Επίσης στα δίκτυα, στις επικοινωνίες, στην τεχνολογία η Ελλάδα έχει αφήσει από τα πρώτα χρόνια της διακυβέρνησης Μητσοτάκη τις κινεζικές διαδρομές, που και αυτές έχουν μπει πλέον στο στόχαστρο της Ουάσινγκτον. Η Ελλάδα υποδέχεται στις περιοχές έρευνας και εξόρυξης, που εμπίπτουν στις ζώνες οικονομικής εκμετάλλευσης ή στην επικράτεια με τη στενή έννοια, αμερικανικούς κολοσσούς με αισθήματα ανακούφισης και προσδοκίας. Φυσικά υπάρχουν και οι τομείς της άμυνας και ασφάλειας, των στρατιωτικών εξοπλισμών και βάσεων, οι επενδύσεις που η Ελλάδα αν και μέλος της Ευρωζώνης συνεχίζει να υπολογίζει σε όλο και πιο στενή συνεργασία με τις ΗΠΑ προκειμένου να πετύχει ένα πιο παραγωγικό μοντέλο.

Η Τουρκία βρίσκεται στην αντίθετη κατεύθυνση. Η πάγια στρατηγική της από τη γεωπολιτική μέχρι την πυρηνική ενέργεια πατά σε δύο βάρκες. Στον ενεργειακό τομέα η αμερικανική απαίτηση για καμία σχέση και εξάρτηση από τους ρωσικούς ενεργειακούς πόρους είτε ως εισαγωγή είτε ως εμπορία τη βρίσκει παντελώς απροετοίμαστη. Η Ελλάδα είναι μια ενεργειακή βάση αμερικανικών πόρων. Η Τουρκία ρωσικών πόρων. Όλο το δίκτυο αγωγών της τροφοδοτείται από ρωσικό φυσικό αέριο. Η Τουρκία εντάσσεται στις κινεζικές διαδρομές από την Ανατολή στη Δύση. Χρηματοδοτικά ελέγχεται όλο και σε μεγαλύτερο βαθμό από κινεζικά κεφάλαια.

Στους πολέμους έχει διατηρήσει ιδιότυπη στάση για χώρα του ΝΑΤΟ τόσο στο μέτωπο της Ουκρανίας, ως ενδιάμεση δύναμη που δεν εφάρμοσε κυρώσεις σε βάρος της Μόσχας, όσο και σε εκείνο της Εγγύς Ανατολής, όπου έχει ταχθεί υπέρ της ισλαμικής τρομοκρατίας και της Χαμάς απέναντι στο Ισραήλ. Στους στρατιωτικούς εξοπλισμούς η Τουρκία «παγιδεύτηκε» από τους ρωσικής κατασκευής πυραύλους S-400 και βρέθηκε έξω από το πρόγραμμα των μαχητικών F-35. Στην παρούσα φάση μπορεί να συμφωνήσει να πουλήσει πίσω στη Ρωσία τους πυραύλους, μπορεί να τη βοηθούν το έλλειμμα ισχύος της Ευρώπης που στρέφεται προς αυτή και η θέση της στο ΝΑΤΟ, αλλά αυτά δεν φθάνουν. Η αμερικανική απαίτηση στην ενέργεια και η στροφή των ΗΠΑ στη θάλασσα τη φέρνουν σε αμηχανία. Δομική αμηχανία. Μπορεί να δοκιμάσει εντάσεις με το «Πίρι Ρέις», το Μεταναστευτικό, την αλιεία ή τα καλώδια, επιχειρώντας να δημιουργήσει εμπλοκές στη γεωοικονομική περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, όμως τα περιθώριά της είναι στενά στο δυτικό μέτωπο.

Εφημερίδα Απογευματινή