Χωρίς κανόνια δεν υπάρχει βούτυρο

Ορθώς ο πρωθυπουργός στη Σύνοδο Κορυφής της Κοπεγχάγης έθεσε το θέμα της αμυντικής προστασίας της Νότιας Ευρώπης
10:32 - 11 Οκτωβρίου 2025
Πολιτική κόντρα

Ψηφίστηκε, με μεγάλη μάλιστα πλειοψηφία, στη Βουλή η αγορά και τέταρτης φρεγάτας τύπου Belharra καθώς και η αναβάθμιση τριών άλλων φρεγατών. Βεβαίως υπήρξαν και οι αντιρρησίες, λίγοι ευτυχώς, που προφανώς δεν μπορούν να αντιληφθούν ότι στο υποτιθέμενο δίλημμα «βούτυρο ή κανόνια», αν δεν υπάρχουν τα κανόνια να υπερασπιστούν τη χώρα σε έναν κίνδυνο, ο λαός δεν θα έχει την πολυτέλεια να τρώει βούτυρο. Εδώ δεν είχαμε βούτυρο όταν πολεμούσαμε που είχαμε και κανόνια.

Δυστυχώς, η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα της Ευρωζώνης η οποία είναι αναγκασμένη να βρίσκεται σε επαρκή αμυντική ετοιμότητα έναντι εξωτερικών κινδύνων που δεν αντιμετωπίζει καμία άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Και αυτή η ανάγκη για διαρκή ετοιμότητα, που επιβάλλει να ξοδεύουμε σε εξοπλισμούς, μοιραίως στερεί τη χώρα από πόρους που θα κατευθύνονταν διαφορετικά σε κοινωνικούς σκοπούς. Προς όφελος του κοινωνικού συνόλου.

Ο συσχετισμός αυτός, δηλαδή η σχέση αναγκαίων αμυντικών δαπανών και εξίσου αναγκαίων δημοσιονομικών περιορισμών σε άλλα επίπεδα, είναι… αρχαία εξίσωση. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο βιβλίο του με τίτλο «Παθογενή σύνδρομα στο δημοσιονομικό σύστημα της αρχαίας Αθήνας», ο φιλόσοφος πολιτικός Αθανάσιος Κανελλόπουλος παρατηρεί στο εισαγωγικό του σημείωμα ότι στην αρχαία Αθήνα (που ήταν μια πόλη-κράτος με τα δεδομένα της εποχής εκείνης), εκτός από τη «δημαγωγική σπατάλη για αδικαιολόγητες μισθοδοσίες και ικανοποιήσεις κοινωνικών και πολιτισμικών αξιώσεων», και οι πολεμικές δαπάνες ευθύνονταν για τις δημοσιονομικές παθογένειες.

Ο Κανελλόπουλος κάνει ιδιαίτερη μνεία στις στρατιωτικές δαπάνες ως αίτιο για τη δημοσιονομική κρίση που είχε περάσει η αρχαία Αθήνα. Έψεγε μάλιστα στο βιβλίο του τους σύγχρονους συγγραφείς επειδή «και για τη σημερινή μεγάλη παγκόσμια δημοσιονομική κρίση αναζητούν ποικίλα αίτια, υποεκτιμώντας ή αγνοώντας τις αφόρητες στρατιωτικές δαπάνες».

Στο σημείο αυτό αξίζει να ανοίξω μια παρένθεση για να επισημάνω ότι οι εγκέφαλοι της παγκόσμιας οικονομίας όφειλαν να αναδείξουν και το αίτιο αυτό, μια και η δημοσιονομική κρίση, παγκοσμίως, υπό τη μία ή την άλλη της μορφή, υπήρχε από τότε που έγραψε τη μελέτη του αυτή ο Κανελλόπουλος. Δηλαδή από το 1991!

Επανερχόμενοι στην άποψη Κανελλόπουλου για την αρνητική επίδραση των στρατιωτικών δαπανών επί των δημοσιονομικών, θα πρέπει να σημειώσουμε ότι αυτές για ορισμένες χώρες αποτελούν αναγκαίο κακό. Ειδικά μάλιστα όταν για τη χώρα μας αποτελούν αναγκαία συνθήκη εξαιτίας των διαρκών απειλών που αντιμετωπίζουμε εξ Ανατολών αλλά και της ανάγκης να αποτελεί η Ελλάδα μια ισχυρή στρατιωτική, μεταξύ άλλων, οντότητα στη μονίμως ταραγμένη λεκάνη της Μεσογείου.

Αξίζει επίσης να σημειώσουμε ότι τις εκτιμήσεις του πρώην υπουργού της Νέας Δημοκρατίας τις επιβεβαιώνει με άλλο τρόπο επιφανής Αμερικανός οικονομολόγος. Δηλαδή τις επιπτώσεις που έχει η δαπάνη για τον συγκεκριμένο τομέα σε βάρος άλλων, που μπορούν να συμβάλουν στην ταχύτερη ανάπτυξη μιας χώρας προς όφελος του κοινωνικού συνόλου.

Ο Αμερικανός, λοιπόν, οικονομολόγος, δίνοντας μια συνέντευξη σε Μέσο της πατρίδας του, επέμεινε στην άποψη ότι για τις καταχρεωμένες χώρες (όπως λ.χ. η δική μας) μία ικανή λύση για να ξεφύγουν από το δημοσιονομικό τους πρόβλημα θα ήταν η προσπάθεια εξοικονόμησης πόρων με τη δραστική περιστολή των αμυντικών δαπανών. Κάτι, βεβαίως, που δεν μπορεί να γίνει στη χώρα μας, για τους λόγους που προαναφέρθηκαν και που προφανώς, πάντως, αγνοούσε ο εν λόγω οικονομολόγος.

Ο οποίος επίσης δεν ελάμβανε υπόψιν και την ανάγκη της χώρας του να παραμένει υπερδύναμη, ιδιότητα που δεν συντηρείται μόνο από την οικονομική υπεροχή σε διεθνές επίπεδο αλλά, κυρίως, από τη στρατιωτική της ισχύ. Πάντως έχουν ενδιαφέρον τα στοιχεία που παρέθετε. Ειδικότερα, είχε αναφέρει χαρακτηριστικά ότι, βάσει ενός δικού του μοντέλου σε σχετική έρευνά του, αν ένα κράτος επένδυε λ.χ. ένα ενδεικτικό ποσό 1.000.000 δολαρίων στην Άμυνα θα δημιουργούσε 12 θέσεις εργασίας, ενώ αν το ίδιο ποσό το επένδυε στην Υγεία θα δημιουργούσε 19 θέσεις. Και αν ένα ανάλογο ποσό επενδυόταν στην Εκπαίδευση, οι θέσεις που θα δημιουργούνταν θα ήσαν 26!

Έτσι πιθανώς να είναι, μόνο που κάτι τέτοια μοντέλα η πραγματικότητα επιτρέπει να τα χρησιμοποιούν χώρες όπως… η Ελβετία και το Λουξεμβούργο!

Επομένως, ευλόγως είχε γεννηθεί την εποχή της μεγάλης οικονομικής κρίσης που περάσαμε το εξής ερώτημα για τη χώρα μας: Εφόσον, υποτίθεται, τα ελληνικά σύνορα είναι και ευρωπαϊκά σύνορα -και τονίζουμε το υποτίθεται-, οι Ευρωπαίοι πιστωτές μας δεν θα είχαν συμφέρον να συμβάλουν με μια στάση άκρως προστατευτική των ελληνικών συνόρων, έτσι ώστε να εξοικονομήσουμε πόρους, οι οποίοι ούτως ή άλλως θα κατευθύνονταν στην εξυπηρέτηση των δανείων που μας έχουν δώσει, χωρίς αναδιαρθρώσεις, haircuts και όλες τις άλλες ρυθμίσεις που φοβάται κάθε πιστωτής;

Ή μήπως αυτό δεν συμφέρει τινές των πιστωτών μας, διότι είμαστε οι πλέον καλοί πελάτες της πολεμικής τους βιομηχανίας; Ορθώς, επομένως, ο πρωθυπουργός στη Σύνοδο Κορυφής της Κοπεγχάγης έθεσε το θέμα της  προστασίας των νοτίων συνόρων της Ευρώπης, που είναι τα ελληνικά σύνορα, στο πλαίσιο μιας ευρωπαϊκής ολιστικής αμυντικής αναδιάρθρωσης…

Εφημερίδα Απογευματινή