Οι ενεργειακές συμφωνίες για την προμήθεια αμερικανικού LNG στην Ευρώπη, σε αντικατάσταση των ρωσικών πόρων είναι το «παράθυρο ευκαιρίας» που λειτουργεί μαζί με τις έρευνες και τις εξορύξεις υδρογονανθράκων στη γεωπολιτική μας περιοχή ή την ανάπτυξη ακόμη και μικρών πυρηνικών αντιδραστήρων μαζί με τις ΑΠΕ, για ραγδαίες διπλωματικές εξελίξεις σε χρονίζοντα προβλήματα και διακρατικές διαφορές.
Ζητήματα όπως ο καθορισμός των ΑΟΖ στην Ανατολική και τη Νότιο Μεσόγειο, άρα, και των χωρικών υδάτων που σχετίζονται με πλέγμα από διμερείς συμφωνίες ή διαπραγματεύσεις ανάμεσα στην Ελλάδα-Κύπρο-Ισραήλ-Αίγυπτο-Λιβύη, αλλά και Λίβανο, Συρία, Μαρόκο, Τυνησία μαζί με την εξέλιξη στο Κυπριακό και το Παλαιστινιακό, με την ηγετική διαμεσολάβηση των ΗΠΑ του Ντόναλντ Τραμπ και τη θεσμική παρουσία της Ευρώπης της οποίας δύο χώρες (Ελλάδα, Κύπρος) είναι μέλη της, θα βρεθούν στο επίκεντρο. Όχι όπως παλαιότερες δεκαετίες για να χαθούν οι λύσεις στη μετάφραση και στις διαφορετικές διεκδικήσεις μεταξύ των τοπικών «παικτών», αλλά για να οδηγηθούν σε επίλυση και εξέλιξη, πάντα στη βάση win-win, τόσο στο διπλωματικό όσο και στο οικονομικό – ενεργειακό πεδίο.
Διάφορες θεωρίες, όπως αυτές που προβάλει η Τουρκία είτε με casus belli είτε με δόγματα περί «γαλάζιας πατρίδας», δεν έχουν θέση πλέον στο τραπέζι των συζητήσεων, επειδή απλώς αποπροσανατολίζουν τις εξελίξεις αντί να διευκολύνουν την πρόοδό τους. Το βασικό ζητούμενο στην προκειμένη περίπτωση είναι να εξελιχτεί η αμερικανική στρατηγική σε σχέση με την Ευρώπη, την Εγγύς Ανατολή και το μέτωπο της Βορείου Αφρικής, που ταυτόχρονα θα σημάνει για τα κράτη των ευρύτερων περιοχών δομημένη ειρήνη, περισσότερη ευημερία και ανάπτυξη, ισχυρή ασφάλεια σε ένα πολύ συγκεκριμένο επιχειρησιακό πλαίσιο, σύμφωνα με την παγιωμένη αντίληψη της ομάδας Τραμπ.
Ελλάδα και Κύπρος γεωπολιτικά είναι καλά τοποθετημένες τόσο στη διμερή σχέση τους με τις ΗΠΑ, τον σύνδεσμό τους με το Ισραήλ στην ενότητα του 3+1 (Ελλάδα, Κύπρος, Ισραήλ, ΗΠΑ), αλλά και στην ένταξη των συμφερόντων τους στη δυτική διαδρομή IMEC (Ινδία, Μέση Ανατολή, Ευρώπη). Πέραν αυτών, Ελλάδα και Κύπρος βρίσκονται πλέον από κοινού σε μια φάση (και οι δύο πλέον με δεδομένο ότι η Λευκωσία έχει προηγηθεί) εξερεύνησης και εν δυνάμει αξιοποίησης των κοιτασμάτων υδρογονανθράκων -ενεργειακή αυτονομία και αύξηση του ΑΕΠ- παράλληλα με μια σειρά από projects που σχετίζονται με το ηλεκτρικό καλώδιο από την Ελλάδα στο Ισραήλ μέσω Κύπρου, αλλά και τις νέες ενεργοβόρες τεχνολογίες, καθώς και με κάθε τύπου δίκτυα δεδομένων που θα συνδέσουν μέσω της Μεσογείου την Ευρώπη με την Ανατολή. Έτσι, ανυπομονούν να λυθούν τα πάγια ζητήματα και οι διαφορές στη βάση του Διεθνούς Δικαίου με τον παράγοντα αποσταθεροποίησης στην περιοχή που είναι η Τουρκία.
Στον επόμενο μήνα πλέον είναι βάσιμες οι εκτιμήσεις ότι με πρωτοβουλία της Αθήνας θα αρχίσουν οι διερευνητικές συνομιλίες μεταξύ των 5 κρατών της περιοχής με γειτνιάζοντα ή αντικείμενα σύνορα στη θάλασσα για τις ΑΟΖ. Η περίφημη πολυμερής διάσκεψη 5Χ5 αποτελεί μια υπέρβαση των συνηθισμένων διπλωματικών διαδικασιών στην περιοχή με τις αμερικανικές ενεργειακές διεθνείς εταιρείες να νομιμοποιούν την εμπλοκή των ΗΠΑ στις εξελίξεις. Πληροφορίες ταυτόχρονα θέλουν το Κυπριακό να επανέρχεται ως ζήτημα προς επίλυση, όχι όμως με τους αργούς ρυθμούς του Κρας Μοντανά, αλλά με πολύ πιο πυκνές διεργασίες, οι οποίες θα ξεκινούν με αφετηρία ενδεχομένως τις προϋποθέσεις αποχώρησης των τουρκικών κατοχικών στρατιωτικών δυνάμεων από το νησί και τη συζήτηση για τους όρους συνοχής και θεσμικής κυριαρχίας μιας ενιαίας Κύπρου, με πτώση της «πράσινης γραμμής» .
Οι ΗΠΑ από την άλλη πλευρά διατηρούν παρούσα την Τουρκία ως δύναμη ισορροπίας σε σχέση με το Ισραήλ αλλά και το Ιράν στη Μεσοποταμία (Συρία – Ιράκ), όπως διεφάνη και από τις συζητήσεις του ηγέτη της Δαμασκού, Αλ Σάρα, στον Λευκό Οίκο παρουσία του υπουργού, Χακάν Φιντάν, με τον κουρδικό παράγοντα να αποκτά όμως όλο και ευρύτερη παρέμβαση στις εξελίξεις και στα περιθώρια συνοχής της Συρίας. Αλλά η ζώνη της Μεσοποταμίας είναι διαφορετική από αυτήν της Μεσογείου όπου οι ναυτικές δυνάμεις Ελλάδας και Κύπρου εν αρχή επικεντρώνουν την προσοχή τους.
Εφημερίδα Απογευματινή
