Οι τιμές τιμή δεν έχουν

Σε μια ελεύθερη οικονομία οι τιμές δεν είναι δυνατόν να καθορίζονται δι’ αστυνομικών μέτρων.
10:00 - 28 Νοεμβρίου 2025

Το πρόβλημα της σημερινής ακρίβειας και εν γένει του φαινομένου του πληθωρισμού είναι μακράς διαρκείας και όχι βραχυπρόθεσμο. Χωρίς να αποτελεί παρηγοριά ή δικαιολογία, πάντως το θέμα της ακρίβειας είναι πανευρωπαϊκό και σε αρκετές χώρες δεν ισχύει το επιχείρημα των μεγαλύτερων μισθών, δεδομένου ότι οι τιμές εκεί προσαρμόζονται αναλόγως, ώστε και ο λαμβάνων μεγαλύτερο μισθό σε σύγκριση με τον ελληνικό να νιώθει στην τσέπη την αύξηση των τιμών των προϊόντων.

Ο κόσμος είναι φυσικό να δυσανασχετεί. Και, κυρίως στην Ελλάδα, να περιμένει από την κυβέρνησή του να συγκρατήσει τις τιμές. Είναι προφανές ότι μπορεί να έχει δίκιο στην απαίτησή του αυτή, όμως κάπου δεν έχει πλήρη αντίληψη του πώς λειτουργεί η αγορά. Σε μια ελεύθερη οικονομία δηλαδή, όπου όλοι οι καταναλωτές, κατά τα άλλα, μάχονται για να είναι ελεύθερη, οι τιμές διαμορφώνονται από άλλους παράγοντες και δεν είναι δυνατόν να καθορίζονται δι’ αστυνομικών μέτρων.

Ούτε να τις επιβάλλει το κράτος, σε όλο το εύρος των προϊόντων – πέραν βεβαίως των τιμών που αφορούν τις δικές του υπηρεσίες. Μπορεί και πρέπει να ελέγχει την αισχροκέρδεια, την ποιότητα των προϊόντων και να ενδιαφέρεται για την προστασία των καταναλωτών, πλην όμως στις ελεύθερες οικονομίες τις τιμές τις καθορίζει η προσφορά και η ζήτηση και, κυρίως, η ανοχή ή μη των καταναλωτών. Κάτι που αποτελεί κανόνα, δηλαδή η ανοχή των καταναλωτών και η αντίδραση που προκαλούν τα όρια της ανοχής αυτής εφόσον ξεπεραστούν. Κι εδώ αρχίζουν τα δύσκολα. Διότι ενώ το κράτος και η κάθε κυβέρνηση οφείλουν περιορίζοντας τα ελλείμματα να μην τροφοδοτούν δι’ αυτών τον πληθωρισμό, από την άλλη η άνοδος ή μη των τιμών προσδιορίζεται τόσο από τη ζήτηση όσο και από την έλλειψη ή μη ανταγωνισμού. Παράδειγμα παλαιότερο: Από τότε που άνοιξε η αγορά των τηλεπικοινωνιών, κινητής και σταθερής, οι εταιρείες έχουν αποδυθεί σε μεγάλο ανταγωνισμό ως προς τις προσφορές τους, κάτι το οποίο έχει αποβεί προς όφελος των καταναλωτών.

Το πρόβλημα είναι ότι ακόμη, σε πολλούς τομείς, ο ανταγωνισμός δεν είναι μεγάλος, αλλά και ότι στην Ελλάδα δεν έχουμε μια συντεταγμένη κοινωνία πολιτών, που να αντιδρά αποφασιστικά και αποτελεσματικά, όπως στο εξωτερικό, εξαναγκάζοντας σε μείωση των τιμών. Απλώς εκείνο που παρατηρείται είναι ότι ο Έλληνας έχει αρχίσει να αντιλαμβάνεται πως μέσα στην καθημερινότητά του πρέπει να περιλαμβάνεται και η ανάγκη για τη λεγόμενη «έρευνα αγοράς» και να μην αγοράζει, κατά το κοινώς λεγόμενο, «γουρούνι στο σακί». Αν η αντίληψη αυτή μπορούσε να μετουσιωθεί σε κοινωνική τάση, θα δημιουργείτο και η ανάλογη πίεση στην αγορά ώστε να πέσουν οι τιμές, όπως γίνεται σε όλο τον προηγμένο κόσμο.

Εφημερίδα Απογευματινή

 

Τελευταία άρθρα στη κατηγορία Άρθρα