Αναζητώντας το «new deal» μεταξύ Ευρώπης και ΗΠΑ

Ηγέτιδα δύναμη σε αυτήν τη νέα «κοινότητα» δεν μπορεί να είναι άλλη από την Ουάσινγκτον που δεσπόζει έναντι της Γαλλίας, της Γερμανίας ή της Βρετανίας
11:00 - 9 Δεκεμβρίου 2025

Το νέο δόγμα εθνικής ασφαλείας και διεθνούς στρατηγικής των ΗΠΑ, που κυκλοφόρησε στο τέλος της προηγούμενης εβδομάδας, έφερε μεγάλη αναστάτωση στους ηγετικούς κύκλους της Ευρώπης. Αιτία ότι αλλάζει συλλήβδην τους κανόνες του παιχνιδιού μεταξύ των δυνάμεων ένθεν και ένθεν του Ατλαντικού. Η Ουάσινγκτον του προέδρου Τραμπ δεν διακηρύσσει -όπως πολλοί φοβούνταν- μια επανάληψη του «δόγματος Μονρόε» περί απομονωτισμού των ΗΠΑ εντός των ορίων της ομοσπονδίας οικονομικά και εντός της αμερικανικής ηπείρου γεωστρατηγικά όπως σε παλιότερους καιρούς. Αλλά προχωρά σε μια νέα ατλαντική θεώρηση πραγμάτων, που είναι διαφορετική ως προς τις παραμέτρους της τόσο σε σχέση με την παραδοσιακή μετά το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου όσο και σε σχέση με αυτή μετά το τέλος του Ψυχρού Πολέμου, που αποτέλεσε την αφετηρία της Ευρώπης του Μάαστριχτ.

Η νέα διακήρυξη μιλά από τη μία για μια «Ευρώπη που θα πρέπει να σταθεί σταθερά στα δικά της πόδια και να ενεργήσει ως ομάδα συνεκτικών κυρίαρχων κρατών». Από την άλλη όμως «ο Λευκός Οίκος θέλει η Ευρώπη να αναλάβει την κύρια ευθύνη της άμυνάς της χωρίς την επιβολή οποιασδήποτε εχθρικής δύναμης». Στην προκειμένη περίπτωση σαφώς υπονοεί τη Ρωσία και ειδικά την Κίνα.

Η παρούσα Αμερική εξάλλου βλέπει κριτικά την Ευρώπη και τις κυβερνητικές της ελίτ ή βασικό μέρος αυτών που μιλούν για ανοιχτά σύνορα στη λαθραία μετανάστευση και οδηγούν τα εθνικά κράτη σε έναν πολιτιστικό αφανισμό από το Ισλάμ που έχει εισρεύσει στις πόλεις τους. Οι συγκεκριμένες αναφορές παραπέμπουν σαφώς στην αποδοχή της woke κουλτούρας, που, ενώ ξεκίνησε από τις ίδιες τις ΗΠΑ, βρίσκει ισχυρές «οχυρώσεις» στην ευρωπαϊκή επικράτεια. Η νέα στρατηγική των ΗΠΑ επιτίθεται στους «Ευρωπαίους αξιωματούχους που εναποθέτουν μη ρεαλιστικές ελπίδες στον πόλεμο, βασιζόμενοι σε ασταθείς κυβερνήσεις μειοψηφίας, πολλές από τις οποίες καταπατούν τις βασικές αρχές της δημοκρατίας για να καταστείλουν την αντιπολίτευση». Δεν χρειάζεται μεγάλη σοφία και εμπειρία για να γίνει αντιληπτό ότι κεντρική χώρα αυτής της αναφοράς είναι η Γαλλία του προέδρου Μακρόν. Στη στρατηγική των ΗΠΑ στο πολιτικό επίπεδο γίνεται συγκεκριμένη αναφορά στη στήριξη «πατριωτικών ευρωπαϊκών δυνάμεων» και σε μια νέα ταυτοτική αυτοπεποίθηση.

Είναι πολύ ενδιαφέρον ότι πολλοί σημαντικοί άνθρωποι από τον χώρο της οικονομίας και των τραπεζών με βάση τις ΗΠΑ όπως ο Τζέιμς Ντάιμον, επικεφαλής της JP Morgan -και όχι πλέον μόνον ο Έλον Μασκ της Tesla-, μιλούν κριτικά για την κατάσταση στην Ευρώπη. Συγκεκριμένα σε φόρουμ τις προηγούμενες ημέρες υπογράμμισε: «Η Ευρώπη έχει πραγματικό πρόβλημα που απομακρύνει επιχειρήσεις, επενδύσεις, καινοτομία». Για να συμπληρώσει ταυτόχρονα: «Ενδεχόμενος κατακερματισμός θα μας βλάψει περισσότερο από οποιονδήποτε άλλον, επειδή η Ευρώπη αποτελεί έναν σημαντικό σύμμαχο από κάθε άποψη συμπεριλαμβανομένων των κοινών αξιών, οι οποίες είναι πραγματικά σημαντικές». Για τον Ντάιμον θεωρείται απαραίτητη από την πλευρά των ΗΠΑ «μια μακροπρόθεσμη στρατηγική για να τους βοηθήσουμε να γίνουν ισχυροί», γιατί «μια αδύναμη Ευρώπη είναι κακή για εμάς».

Η αντίδραση από την πλευρά της προέδρου της Κομισιόν, άρα της «εταιρικής Ευρώπης», υπήρξε απολύτως αρνητική, αφού προειδοποίησε μετά τη δημοσιοποίηση της νέας στρατηγικής των ΗΠΑ για τον κίνδυνο πολιτικής παρέμβασης σε ευρωπαϊκά κράτη «όχι μόνον από τη Ρωσία αλλά και από αλλού», υπονοώντας τις ΗΠΑ.
Είναι φανερό ότι ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Ευρώπη επείγει ένα «new deal» που θα διασφαλίσει την ατλαντική Δύση. Προτού δηλαδή οι ΗΠΑ, η Ρωσία και η Κίνα χωρίσουν την Ευρώπη στο πλαίσιο της νέας διεθνούς κατανομής σε ζώνες επιρροής. Το «new deal» αυτό δεν μπορεί να μην έχει στον πυρήνα του παρά κυρίαρχα, συνεκτικά, εθνικά κράτη. Άρα μιλάμε για μια επόμενη διακυβερνητική και όχι εταιρική Ευρώπη. Κάτι σαν Κοινωνία των Εθνών με δύο ισότιμα και «αλληλέγγυα» νομίσματα στη φιλοσοφία τους, το ευρώ και το δολάριο. Όσο για την ηγέτιδα δύναμη σε αυτήν τη νέα «κοινότητα» δεν μπορεί να είναι άλλη από τις ΗΠΑ που δεσπόζουν έναντι της Γαλλίας, της Γερμανίας ή της Βρετανίας.

Εφημερίδα Απογευματινή