Η αλήθεια είναι ότι κάνω προσπάθεια -εξ αγαθής προαιρέσεως βεβαίως- να κατανοήσω τον παραλληλισμό που έκανε ο καλός ηθοποιός Χάρης Ρώμας αξιολογώντας το βιβλίο του Αλέξη Τσίπρα, για το οποίο είπε ότι μεγαλύτερο ενδιαφέρον έχει το αποχετευτικό σύστημα του Βυζαντίου από την «Ιθάκη». Εννοώ να τον κατανοήσω τον παραλληλισμό αυτόν σε βάθος. Διότι επιφανειακά είναι σαφές τι εννοεί ο ηθοποιός (με αναφορά στον ρόλο του στην τηλεοπτική σειρά «Κωνσταντίνου και Ελένης»). Ειδικώς μάλιστα αν γνωρίζει κανείς τα παραγνωρισμένα επιτεύγματα των Βυζαντινών, οι οποίοι μάλλον έχουν συκοφαντηθεί, καθώς σε μας πέρασαν ως επιτεύγματά τους οι ίντριγκες. Εξ ου και η έκφραση «βυζαντινισμοί».
Βεβαίως η υποβάθμιση αυτή του συγκεκριμένου βιβλίου έναντι του αποχετευτικού συστήματος, διά πολλούς, ακόμη και μη φανατικούς αντιπάλους ή εχθρούς του κ. Τσίπρα, έχει τη δική της δικαιολογημένη βάση. Διότι το μεν βιβλίο μπορείς να το πάρεις στην τουαλέτα -ειδικά μάλιστα ένα πολυσέλιδο, στην περίπτωση που είσαι δυσκοίλιος-, αλλά νομίζω ότι όλοι αποστρέφουν τη σκέψη τους από το ενδεχόμενο να μην υπήρχε ή να λειτουργούσε ελλιπώς το αποχετευτικό δίκτυο της περιοχής τους. Και θα ήταν τελείως πρακτικό το θέμα -ειδικώς αν ήταν από τους τακτικούς στη σχετική διαδικασία- καθώς θα έπρεπε να αναζητούν κάθε φορά και σε άλλη περιοχή ένα αποχετευτικό σύστημα της προκοπής.
Πέραν όλων αυτών των παραπάνω τα οποία βασίζονται στη λογική επεξεργασία των δεδομένων που υπονόησε ο ηθοποιός, μεταξύ του βυζαντινού αποχετευτικού συστήματος και της «Ιθάκης» υπάρχει και μία πρακτικής φύσεως ειδοποιός διαφορά. Ιδού ποία. Η μελέτη του αποχετευτικού συστήματος και δικτύου των Βυζαντινών -οι οποίοι προφανώς δεν άντεχαν να συμπεριφέρονται όπως οι μεταγενέστεροι Γάλλοι ευγενείς, που θρυλείται ότι πετούσαν τα περιττώματά τους έξω από τα παράθυρα των Βερσαλλιών και «όποιον πάρει ο Χάρος»- έχει και διδακτική σημασία. Διότι ενδεχομένως να υπήρξε χρήσιμη στους μεταγενέστερους, ώστε να δημιουργήσουν ένα ανάλογο σύστημα και στην πατρίδα μας και έτσι να αποφύγουμε την πρακτική των Γάλλων «ευγενών».
Αντιθέτως, ουδέν δίδαγμα ουσίας και επομένως χρήσιμο στην πολιτική ζωή του τόπου μπορεί να εξαχθεί από την ανάγνωση του συγκεκριμένου βιβλίου του πρώην πρωθυπουργού. Πλην, βεβαίως, του ότι αποτελεί έναν οδηγό για φερέλπιδες πολιτικούς και ενδεχομένως και κυβερνήτες τού πώς να φορτώνεις στην πλάτη των άλλων τα δικά σου καμώματα. Υπ’ αυτή την έννοια, καλοπροαιρέτως κάποιος μπορεί να μην αποκλείσει τη χρησιμότητα του βιβλίου αυτού, που και πάλι είναι λογικό να υστερεί του μνημονευθέντος επιτεύγματος των Βυζαντινών.
Από την άλλη πλευρά, η αλήθεια είναι ότι δημιουργείται ένα κακό προηγούμενο με τον παραλληλισμό αυτόν, καθώς στο μέλλον μπορεί να βρει ανάλογους μιμητές στην αξιολόγηση των βιβλίων. Θεωρώ απαράδεκτο λ.χ. ένα πνευματικό έργο ενός πολιτικού να συγκρίνεται με τα λύματα του Σηκουάνα ή τις τουρκικές τουαλέτες ορθίων που θεωρούνται υγιεινότερες…
Εφημερίδα Απογευματινή
