Στο απόγειο της δύναμής του,ο Μέγας Αλέξανδρος έκλαψε επειδή δεν υπήρχαν άλλα εδάφη για να κατακτήσει. Ο Ελον Μασκ, ο πλουσιότερος άνθρωπος της εποχής μας, μπορεί να κλαψούριζε για διαφορετικό λόγο την περασμένη εβδομάδα, καθώς άλλη μία από τις απίστευτες φιλοδοξίες του συνετρίβη.
Κατά την ένατη δοκιμαστική πτήση του, το διαστημικό σκάφος «Starship» της SpaceX, το οποίο έχει σχεδιαστεί «για να καταστήσει τον άνθρωπο διαπλανητικό είδος», εκτοξεύθηκε χωρίς πρόβλημα. Κατά την επιστροφή του στη Γη, η μηχανή των 400 ποδών έχασε την επαφή με την αίθουσα ελέγχου και εξερρά- γη. Ο Μασκ, φορώντας το αγαπημένο του μπλουζάκι με το σύνθημα «Occupy Mars» («Κατάκτηση του Αρη») για την περίσταση, προσπάθησε να δώσει μια θετική νότα στην τρίτη κατά σειρά έκρηξη του «Starship» εν ώρα πτήσης.
Αποκάλεσε τη συντριβή «μεγάλη βελτίωση» και δημοσίευσε θριαμβευτικά βίντεο με το διαστημόπλοιο να εκτοξεύεται με μεγαλοπρέπεια προς τον ουρανό.
Αλλά ήταν μια σημαντική ήττα και όλοι το γνώριζαν. Καθώς τα συντρίμμια του σκάφους έπεφταν στον Ινδικό Ωκεανό, ο Μασκ ακύρωσε την εορταστική ομιλία στους εργαζόμενους της SpaceX. Είχε υποσχεθεί στον Ντόναλντ Τραμπ ότι οι αστροναύτες θα έβαζαν την αμερικανική σημαία στον Κόκκινο Πλανήτη πριν ο πρόεδρος αποχωρήσει από το αξίωμά του, το 2028. Τώρα αυτός ο στόχος φαίνεται απελπιστικά αισιόδοξος. Ο Μασκ πρέπει να ήλπιζε ότι η αποστολή του στον Αρη θα του παρείχε μια πολυπόθητη διαφυγή, διότι εδώ, σε αυτόν τον πλανήτη, τα πράγματα φαίνεται να πηγαίνουν από το κακό στο χειρότερο γι’ αυτόν.
Την περασμένη Τετάρτη, ο 53χρονος Μασκ επιβεβαίωσε τελικά αυτό που όλοι στην Ουάσινγκτον γνώριζαν: ο «προγραμματισμένος χρόνος» του ως επικεφαλής του υπουργείου Κυβερνητικής Αποτελεσματικότητας (DOGE) του Λευκού Οίκου τελείωσε. Ευχαρίστησε τον Τραμπ που του έδωσε «την ευκαιρία να μειώσει τις άσκοπες δαπάνες».
Το χρυσό κλειδί
∆ημόσια, τουλάχιστον, ο Τραμπ και ο Μασκ προσπάθησαν να δείξουν πως έχουν τις καλύτερες σχέσεις. Την Παρασκευή (σ.τ.μ. 30 Μαΐου), ο πρόεδρος έδωσε ειδική αποχαιρετιστήρια συνέντευξη Τύπου για την αποχώρηση Μασκ.
«Αυτή θα είναι η τελευταία του μέρα, αλλά όχι πραγματικά, γιατί πάντα θα βοηθάει σε όλη την πορεία», είπε. «Ο Ελον είναι καταπληκτικός!». Στη συνέχεια, ο Τραμπ έδωσε στον Μασκ ένα ειδικό χρυσό κλειδί για τον Λευκό Οίκο και επανέλαβε ότι «δεν φεύγει πραγματικά». Ο Μασκ, ο οποίος περιέρ- γως είχε ένα μαυρισμένο μάτι (έπαιζε, όπως είπε, με τον τετράχρονο γιο του),
ευχαρίστησε και επαίνεσε τον Τραμπ. Αλλά τα θερμά λόγια δεν μπορούν να καλύψουν το γεγονός ότι οι σχέσεις έχουν χαλάσει μεταξύ του Μασκ και της ομάδας Τραμπ, αν όχι του ίδιου του μεγάλου Ντόναλντ.
Ωστόσο, σε μια σημαντική τηλεοπτική συνέντευξη, ο Μασκ διακινδύνευε σε μεγάλη ρήξη με τον «αρχιστράτηγο», επικρίνοντας το «μεγάλο, όμορφο φορολογικό νομοσχέδιο» του Τραμπ, το οποίο περνάει από το Κογκρέσο. «Ειλικρινά, απογοητεύτηκα που είδα το τεράστιο νομοσχέδιο για τις δαπάνες, το οποίο όχι απλώς δεν μειώνει το δημοσιονομικό έλλειμμα, αλλά αντιθέτως το αυξάνει», δήλωσε ο Μασκ. «Νομίζω ότι ένα νομοσχέδιο μπορεί να είναι μεγάλο ή μπορεί να είναι όμορφο, αλλά δεν ξέρω αν μπορεί να είναι και τα δύο».
Αυτό δεν ακούστηκε και τόσο καλά στην ομάδα του Τραμπ. «Αυτό το νομοσχέδιο είναι το καμάρι και η χαρά του Τραμπ»,
λέει πηγή προσκείμενη στην κυβέρνηση. «Και πραγματικά δεν θα εκτιμούσε το γεγονός κάποιος να ρίξει λάσπη και να του το χαλάσει».
Η επίσημη γραμμή εξακολουθεί να είναι ότι ο Μασκ ήταν μόνο ένας προσωρινός «ειδικός κυβερνητικός υπάλληλος» και ότι ο επίσημος ρόλος του θα τελείωνε ούτως ή άλλως ύστερα από τρεις μήνες.
Ωστόσο, αν μιλήσετε με εσωτερικές πηγές, η εικόνα γίνεται ξεκάθαρη: Το DOGE (σ.τ.μ. το υπερυπουργείο του Μασκ) απέτυχε και η ομάδα Τραμπ είναι όλο και πιο εχθρική προς τον Μασκ.
«Αχάριστος μετανάστης»
«Κατά τη γνώμη μου, είναι απλώς άλλος ένας αχάριστος μετανάστης», λέει μια πηγή για τον μεγιστάνα με καταγωγή από τη Νότια Αφρική. Μια πιο ευνοϊκά διακείμενη πηγή προσθέτει: «Ηταν η πρώτη φορά που ερχόταν αντιμέτωπος
με την άμορφη μάζα της Ουάσινγκτον και μάλλον δεν είχε ιδέα πώς να το αντιμετωπίσει».
Ο Μασκ φαίνεται να έχει πληγωθεί από την εμπειρία στον Λευκό Οίκο. ∆ήλωσε, σκυθρωπός σε συνέδριο στο Κατάρ πριν από δύο εβδομάδες, ότι θα μειώσει τα χρήματα που ξοδεύει σε προεκλογικές εκστρατείες. «Αν εντοπίσω κάποιον λόγο να κάνω πολιτικές δαπάνες στο μέλλον, θα το κάνω. Προς το παρόν δεν βλέπω τον λόγο» », είπε.
Την περασμένη ∆ευτέρα, ένας θαυμαστής του Μασκ στο X εξέφρασε την απέχθειά του για το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, που δεν υποστηρίζει το έργο του Μασκ στο DOGE. «Εκανα ό,τι καλύτερο μπορούσα», απάντησε απογοητευμένος ο Μασκ. Η πολιτική του σταδιοδρομία φαίνεται να έχει μιμηθεί την πορεία του τελευταίου διαστημοπλοίου. Επειτα από ένα θεαματικό ξεκίνημα, σύντομα βρέθηκε να «καίγεται» στη δηλητηριώδη ατμόσφαιρα της Ουάσινγκτον. Ή, όπως το θέτει μια πηγή εκ των έσω: «Ο Ελον ήρθε στην Ουάσινγκτον για να νικήσει το τέρας της γραφειοκρατίας. Αλλά το τέρας τον έφαγε».
Οι επιχειρήσεις του
Το χειρότερο από όλα είναι ότι η περιπέτεια του Μασκ με τον Τραμπ φαίνεται να έχει βλάψει σημαντικά την επιχειρηματική του αυτοκρατορία. Η μεγαλύτερη εταιρεία του, η εταιρεία κατασκευής ηλεκτρικών αυτοκινήτων Tesla, αντιμετωπίζει πλήθος προβλημάτων. Την περασμένη εβδομάδα, πριν από τη μεγάλη παρουσίαση του «ρομποτικού ταξί», ο αδελφός του Μασκ, Κίμπαλ, μαζί με έναν από τους ανώτερους συνεργάτες του, πούλησε σχεδόν 200 εκατομμύρια δολάρια σε μετοχές της Tesla – μια μεγάλη κόκκινη σημαία για τους επενδυτές.
Πόσο άλλαξαν τα πράγματα! Τον Ιανουάριο, όταν γιόρταζε τη δεύτερη ορκωμοσία του Τραμπ στην Ουάσινγκτον, ο Μασκ φαινόταν ασταμάτητος. Ηταν ο «καλύτερος φίλος» του προέδρου, ο μεγαλύτερος δισεκατομμυριούχος στη ζούγκλα του Τραμπ. Ηταν ο άνθρωπος που είχε στοιχηματίσει περίπου 300 εκατομμύρια δολάρια σε δωρεές, τη φήμη του και αναμφισβήτητα ολόκληρη την καριέρα του στο να νικήσει το ∆ημοκρατικό Κόμμα στις εκλογές του 2024 – και κέρδισε.
Η απόφασή του, τον Οκτώβριο του 2022, να δαπανήσει 44 δισεκατομμύρια δολάρια για την αγορά της πλατφόρμας κοινωνικής δικτύωσης Twitter, την οποία μετέτρεψε σε X, χαιρετίστηκε ευρέως ως καθοριστική στιγμή στην αμερικανική πολιτική ιστορία. Είχε μετατρέψει μια πλατφόρμα, όπου οι αναρτήσεις του Τραμπ υπέκειντο σε λογοκρισία, στην πιο ισχυρή ιστοσελίδα υπέρ της ελευθερίας
του λόγου στον πλανήτη.
Από τις προεδρικές εκλογές του Νοεμβρίου 2024 μέχρι την αλλαγή του έτους βρισκόταν σχεδόν συνεχώς στο Μαρ-α-Λάγκο, τον «χειμερινό Λευκό Οίκο» του Τραμπ στη Φλόριντα. Συμμετείχε σε μεγάλο βαθμό στη λήψη αποφάσεων και στην επιλογή του υπουργικού συμβουλίου. Πηγές εκ των έσω τον αποκαλούσαν «de facto πρόεδρο». «Ο πραγματικός πρόεδρος δεν βλέπει με καλό μάτι τέτοιου είδους συζητήσεις», λέει μια εσωτερική πηγή της Ουάσινγκτον.
Εκείνη την εποχή, ωστόσο, ο Τραμπ φαινόταν πολύ «ερωτοχτυπημένος» με τον Μασκ για να ενδιαφερθεί για όλη αυτή τη φλυαρία σχετικά με τη σύγκρουση δύο εγωισμών τεράστιου μεγέθους. Στις ομιλίες του, ο Τραμπ αποκαλούσε πάντα τον Μασκ «ιδιοφυΐα». Την πρώτη ημέρα της επιστροφής του στο αξίωμα ο πρόεδρος εξέδωσε δεόντως το εκτελεστικό διάταγμα για τη δημιουργία του DOGE, αναθέτοντας στον Μασκ τη φοβερή ευθύνη της διαχείρισης του αμερικανικού εθνικού χρέους των 36 τρισ. δολαρίων.
Λίγες εβδομάδες αργότερα, ο Μασκ εμφανίστηκε στη σκηνή του Συνεδρίου Πολιτικής ∆ράσης των Συντηρητικών στο Μέριλαντ, φορώντας ένα καπέλο MAGA γοτθικού στιλ και κρατώντας ένα αλυσοπρίονο, σύμβολο της αποστολής του να σκοτώσει το τέρας της ομοσπονδιακής γραφειοκρατίας. Με τις ευλογίες του προέδρου, ο Μασκ και η χαρούμενη ομάδα του DOGE -μια ομάδα από εικοσάχρονους κομπιουτεράδες, ως επί το πλείστον- ξεκίνησαν με χαρά να αποκαλύπτουν και να εξαλείφουν την κυβερνητική σπατάλη και απάτη. Εκλεισαν με συνοπτικές διαδικασίες την Υπηρεσία ∆ιεθνούς Ανάπτυξης των ΗΠΑ (USAID), η οποία επιβλέπει τις προσπάθειες της κυβέρνησης για βοήθεια.
Αλλη μια κίνηση που προκάλεσε έντονες επικρίσεις είναι το πάγωμα των πληρωμών για την ασφάλιση υγείας Medicaid και η απόλυση χιλιάδων ομοσπονδιακών υπαλλήλων. Ως φρεσκοφτιαγμένο εκτελεστικό τμήμα, όμως, το DOGE δεν είχε ποτέ πραγματική συνταγματική εξουσία. Χωρίς την υποστήριξη της πλειοψηφίας στο Κογκρέσο, σχεδόν όλες οι ενέργειές του μπορούν να ανατραπούν νομικά. «Βρήκαν τις σπατάλες», λέει μια πηγή από την Ουάσινγκτον. «Το πώς θα τις διαχειριστούν είναι ένα εντελώς ξεχωριστό ζήτημα. Οι άνθρωποι του DOGE έδειξαν στο κοινό ότι είχαν τη δύναμη να κάνουν πράγματα που άλλοτε δεν είχαν τη δύναμη να κάνουν». «Ηταν αλαζόνες», λέει άλλη πηγή με διασυνδέσεις στην κοινότητα των μυστικών υπηρεσιών.
«Οφείλουμε να χρωστάμε χάρη στον Τραμπ, διότι φέρνοντας τον Ελον και τους ανθρώπους του DOGE στο προσκήνιο, με τον τρόπο που το έκανε, τους εξέθεσε ως ένα μάτσο τσαρλατάνων που είναι στ’ αλήθεια. Αν περάσετε λίγο χρόνο με κάποιους από τους ανθρώπους του
Ελον, θα δείτε ότι μοιάζουν περισσότερο με αίρεση παρά με μια επιχείρηση. Πρέπει να είσαι λίγο τρελός για να δουλεύεις για κάποιον σαν τον Ελον. Αυτό που συμβαίνει στην αυτοκρατορία του Μασκ είναι ότι οι άνθρωποι μαθαίνουν ότι ο αυτοκράτορας δεν φοράει ρούχα» (σ.τ.μ. αναφορά στο παραμύθι του Χανς Κρίστιαν Αντερσεν «Τα καινούργια ρούχα του αυτοκράτορα»).
«Υπερόπτης και προσβλητικός»
Ο Τραμπ μπορεί να ήταν ενθουσιασμένος με την προσέγγιση του Μασκ να κινείται γρήγορα και να προκαλεί ρήξεις, αλλά τα μέλη του υπουργικού του συμβουλίου γρήγορα βαρέθηκαν την υπεροπτική στάση του Μασκ απέναντι στις υποθέσεις τους. Προσέβαλε τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο, κατηγορώντας τον, παρουσία του Τραμπ, ότι δεν μείωσε το προσωπικό του και συγκρούστηκε με τον
υπουργό Μεταφορών, Σον Ντάφι, επειδή δεν απέλυσε αρκετούς ελεγκτές εναέριας κυκλοφορίας.
Αλλά η πραγματική ρήξη με τον στενό κύκλο του Τραμπ άρχισε να φαίνεται μετά τις 2 Απριλίου, από τη λεγόμενη «Ημέρα
της Απελευθέρωσης», όταν ο Ντόναλντ Τραμπ έστειλε την παγκόσμια οικονομία στα τάρταρα, καθώς επέβαλε σαρωτικούς δασμούς στις περισσότερες χώρες του κόσμου.
Ο Μασκ, ενστικτωδώς υπέρμαχος της ελεύθερης αγοράς, αποδοκίμασε την ατζέντα του Τραμπ, κυρίως επειδή απειλούσε να βλάψει την επιχείρησή του Tesla, η οποία υπέφερε ήδη από μια βίαιη εκστρατεία σαμποτάζ. Στο X, ο Μασκ δημοσίευσε ένα βίντεο με τον διάσημο οικονομολόγο Μίλτον Φρίντμαν να εξηγεί πώς τα θαύματα του διεθνούς εμπορίου συνδυάζονται για την παραγωγή ενός μολυβιού.
Αποκάλεσε επίσης τον αρχιτέκτονα της εμπορικής πολιτικής του Τραμπ, Πίτερ Ναβάρο, «ηλίθιο». Λίγες ημέρες αργότερα, κατηγόρησε τον Σκοτ Μπέσεντ, τον υπουργό Οικονομικών, έναν μετριοπαθή στην εσωτερική συζήτηση του Λευκού Οίκου για τους δασμούς, ότι είναι «πράκτορας» του Τζορτζ Σόρος, του αριστερού φιλελεύθερου δισεκατομμυριούχου και παγκόσμιου «μπαμπούλα» της ∆εξιάς του Τραμπ.
Από τότε, οι σχέσεις του Μασκ με τον Λευκό Οίκο δεν ήταν ποτέ ξανά οι ίδιες. Ορισμένες πηγές στην Ουάσινγκτον υποστηρίζουν ότι ο Μασκ, υπό τόσο μεγάλη πίεση σε τόσο πολλά μέτωπα, μπορεί να έχει υποστεί κάποιου είδους κατάρρευση.
Ενα πρόσωπο, το οποίο βρίσκεται κοντά στην κυβέρνηση Τραμπ και συναναστράφηκε στενά με τον Ελον, λέει ότι «η αντίληψή του φαινόταν να φθίνει», αφήνοντας να εννοηθεί πως υπάρχει «μικρή διάκριση» μεταξύ του τρόπου με τον οποίο «παρουσιάζεται στην πραγματική ζωή και της ζωής του στο Χ».
Η ιδιοκτησία του X αποδείχθηκε ότι είναι ακόμη ένας τεράστιος επιχειρηματικός πονοκέφαλος. Εξακολουθεί να έχει τη δύναμη να αλλάξει την παγκόσμια συζήτηση, πληκτρολογώντας απλά στο κινητό του. Ομως, οι τελευταίες αναφορές δείχνουν ότι η συμμετοχή των χρηστών στο X είναι στάσιμη και τα έσοδα από τις συνδρομές δεν είναι ούτε κατά διάνοια στα επίπεδα που θα ήθελαν οι μέτοχοι.
Ουσίες
Ο Μασκ δεν θα ήταν ο πρώτος άνθρωπος που θα τρελαινόταν από τα social media, είναι όμως ένας εξαιρετικά ευφυής και υπερκινητικός άνθρωπος με τρομακτικά πολλές ευθύνες και μια πολύ περίπλοκη ερωτική ζωή. Εχει αποκτήσει 14 παιδιά με τέσσερις γυναίκες, έχει παλέψει με την κατάθλιψη, ενώ πέρυσι δήλωσε στο CNN ότι χρησιμοποιεί κεταμίνη (σ.τ.μ. πολύ ισχυρό αναισθητικό που μοιάζει με «έκσταση») για να ελέγχει τη διάθεσή του. Σύμφωνα με πρόσφατο δημοσίευμα των «New York Times», έπαιρνε καθημερινά κοκτέιλ ναρκωτικών, συμπεριλαμβανομένου του συνταγογραφούμενου διεγερτικού Adderall, καθώς και ουσιών που αλλοιώνουν το μυαλό, όπως «έκσταση» και μαγικά μανιτάρια. Στο Οβάλ Γραφείο, ο Μασκ επέκρινε σαρκαστικά τους «New York Times», λέγοντας ότι έχουν ιστορικό στο να εκδίδουν «ψεύδη», αλλά δεν έχει ακόμη αντικρούσει τους νέους ισχυρισμούς τους.
«Γίνεται πολύ πιο δυσάρεστος», λέει μια εσωτερική πηγή. Φωνάζει περισσότερο στους γύρω του. Παλιά ήταν μια πολύ πιο γοητευτική προσωπικότητα».
Η εμπλοκή της OpenAI
Ο Μασκ φέρεται επίσης να είναι εξοργισμένος με το «φλερτ» του Τραμπ με τον φίλο του που έγινε εχθρός του στον κόσμο της τεχνολογίας, Σαμ Αλτμαν. Ο Μασκ συνέβαλε στην ίδρυση της OpenAI, της κορυφαίας εταιρείας Τεχνητής Νοημοσύνης στον κόσμο, μαζί με τον Αλτμαν το 2015, αλλά οι δυο τους ήρθαν σε θεαματική ρήξη. Ο Μασκ κατηγορεί τον Αλτμαν για «δολιότητα και εξαπάτηση σεξπιρικών διαστάσεων» και του υποβάλλει μήνυση.
Σύμφωνα με τη «Wall Street Journal», ο Μασκ προσπάθησε να μπλοκάρει μια συμφωνία που έκλεισε η αμερικανική κυβέρνηση και η οποία προβλέπει ότι η OpenAI του Αλτμαν θα κατασκευάσει ένα από τμεγαλύτερα κέντρα δεδομένων στον κόσμο στο Αμπου Ντάμπι. Ο Μασκ άσκησε πιέσεις ώστε η εταιρεία του, η xAI, να συμμετάσχει στο σχέδιο, χωρίς αποτέλεσμα. Ο Αλτμαν και ο Μασκ ταξίδεψαν με τον Τραμπ στη Μέση Ανατολή τον περασμένο μήνα, αλλά ο Αλτμαν ήταν αυτός που φαίνεται να εξασφάλισε το μεγαλύτερο συμβόλαιο για τα αραβικά πρότζεκτ Τεχνητής Νοημοσύνης.
Η αφρικανική διάσταση
Πιστεύεται ότι ο Τραμπ προσπάθησε να προσφέρει στον Μασκ κάποιου είδους παρηγοριά κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου στο Οβάλ Γραφείο τον περασμένο μήνα, επιπλήττοντας δημοσίως τον πρόεδρο της Νότιας Αφρικής, Σίριλ Ραμαφόζα, για τις διώξεις λευκών αγροτών στην πατρίδα του Μασκ. Και εδώ, ωστόσο, πίσω από τους πολιτικούς θεατρινισμούς κρύβεται ένας άλλος μπερδεμένος γεωπολιτικός επιχειρηματικός ιστός. Η υπηρεσία δορυφορικού διαδικτύου Starlink του Μασκ δεν έλαβε άδεια λειτουργίας στη Νότια Αφρική, εν μέρει λόγω των νόμων περί ιδιοκτησίας που βασίζονται στη φυλή και επίσης επειδή το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο, το κυβερνών κόμμα, προτιμά να αφήσει την Κίνα να ελέγχει την ψηφιακή υποδομή της.
Είναι πολύ νωρίς για να «διαγράψουμε» τον Ελον Μασκ και τα πολλά δισ. δολάρια των συμφερόντων του. Καθ’ όλη τη διάρκεια της καριέρας του έχει θριαμβεύσει στις αντιξοότητες. Ξανά και ξανά, οι εταιρείες του έχουν αποδειχθεί πολύ καινοτόμες για να τις «διαγράψουμε». «Η πραγματική ιστορία δεν είναι ότι η αυτοκρατορία του Μασκ καταρρέει», λέει μια λιγότερο εχθρική πηγή του κόσμου του Τραμπ. «Πρόκειται για στρατηγική υποχώρηση». Αλλά αυτές είναι σκοτεινές μέρες για τον πρίγκιπα του δόγματος MAGA.
ΤΟΥ FREDDY GRAY
©Associated Newspapers Limited
