Αν το 2024 ήταν µια χρονιά µε αποκαλύψεις για προβλήµατα υγείας, το έτος 2025 ανέδειξε τη µοναρχία σε ατού ήπιας ισχύος, που βρέθηκε µπλεγµένο σε µια διαµάχη κηδεµονίας. Εν ολίγοις, το 2025 αφορούσε τον Ντόναλντ Τραµπ. Η συµπάθεια του κ. Τραµπ για τη βασιλική οικογένεια ήταν γνήσια και βαθιά ριζωµένη. Η πρώτη προεδρική επίσκεψή του στο Ηνωµένο Βασίλειο έγινε το 2018 (πριν από την επίσηµη επίσκεψή του το 2019) και το γεγονός αυτό συνοδεύθηκε από έναν πολύ αυστηρό όρο. «Μας έγινε πολύ σαφές ότι ο λόγος που ο Ντόναλντ Τραµπ ήθελε να έρθει ήταν για να συναντήσει τη βασίλισσα», παραδέχθηκε ο τότε υπουργός Εξωτερικών της Βρετανίας, Τζέρεµι Χαντ. «Ηταν το µεγαλύτερο πλεονέκτηµά µας και έτσι µας είπαν οι Αµερικανοί: “Αν θέλετε να έρθει και το πρόγραµµα περιλαµβάνει τσάι µε τη βασίλισσα, θα έρθει”».
Η βασίλισσα τον υποδέχθηκε ευχαρίστως στο Ουίνδσορ για τσάι στο τέλος της σύντοµης επίσκεψής του. Μια δηµοφιλής αφήγηση στον Τύπο, που αναβιώνει τακτικά από τους επικριτές του Τραµπ και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, είναι της άποψης ότι ο κ. Τραµπ ήταν «αγενής» προς τη βασίλισσα. Οι κατηγορίες είναι ότι την άφησε να περιµένει στην εξέδρα των χαιρετισµών φτάνοντας αργοπορηµένα και πως περπάτησε µπροστά από εκείνη κατά τη διάρκεια της επιθεώρησης της τιµητικής φρουράς στο προαύλιο του κάστρου του Ουίνδσορ. Μέλη του βασιλικού οίκου, που ήταν όντως εκεί, διαψεύδουν τις φήµες, λέγοντας ότι η βασίλισσα δεν ήταν καθόλου αναστατωµένη. «Ο Τραµπ δεν έκανε απολύτως τίποτα κακό. Εφτασε ακριβώς στην ώρα του. Η βασίλισσα είχε βγει νωρίτερα, επειδή ήθελε να ελέγξει την εξέδρα και τα σκαλοπάτια, τα οποία αποτελούσαν πάντα ένα πρόβληµα σε αυτό το στάδιο της ζωής της», λέει ανώτερο µέλος του προσωπικού της. «Πρέπει να θυµάστε ότι αυτή ήταν η πρώτη της µεγάλη εκδήλωση µετά την αποχώρηση του δούκα του Εδιµβούργου από τα δηµόσια καθήκοντα τον προηγούµενο χρόνο. Ηθελε να το κάνει σωστά.
Το ίδιο συνέβαινε και µε την επιθεώρηση των στρατευµάτων. Καθ’ όλη τη διάρκεια της βασιλείας της, ο δούκας ήταν αυτός που συνόδευε τον επισκέπτη για να κάνει την επιθεώρηση και αυτή δεν το είχε ξανακάνει. Και ο Τραµπ έκανε το σωστό. Ο επισκέπτης καλείται πάντα να περπατήσει πρώτος και έπρεπε να του κάνει νόηµα να πάει µπροστά. Οσοι ήταν κατά του Τραµπ ήταν αποφασισµένοι να βρουν ένα ατόπηµα. Ωστόσο, δεν υπήρχε κανένα».
Ενας από τους υπαλλήλους της εκλιπούσας βασίλισσας θυµάται ότι η συζήτηση κυλούσε, καθώς η ίδια σέρβιρε στον κ. Τραµπ και τη σύζυγό του, Μελάνια, τσάι στο Οουκ Ρουµ. Οι δύο ηγέτες είχαν γνήσια επικοινωνία, όχι µόνο επειδή είχαν κάποια κοινά στοιχεία: και οι δύο είχαν Σκοτσέζες µητέρες, καθώς και σηµαντικές ιδιοκτησίες γης στη Σκοτία.
«∆εν ήταν απλώς κουβεντούλα. Συζήτησαν θέµατα πολιτικής. Ηταν εξαιρετικά ευγενικός, µε την καλύτερη δυνατή συµπεριφορά καθ’ όλη τη διάρκεια», λέει ο υπάλληλος του βασιλικού προσωπικού. Ενα πράγµα που έκανε εντύπωση σε όλους, συµπεριλαµβανοµένης της βασίλισσας, ήταν η ενέργεια του προέδρου: «Ανέβαινε και κατέβαινε τις σκάλες. Οταν ο Τζο Μπάιντεν ήρθε τρία χρόνια αργότερα, έπρεπε να τον βάλουµε στο πανάρχαιο ασανσέρ που τρίζει». Η επίσκεψη είχε προγραµµατιστεί να διαρκέσει 20 λεπτά, αλλά κράτησε 40 λεπτά. Αυτό σήµαινε επίσης ότι όταν ο κ. Τραµπ επέστρεψε για την επίσηµη κρατική επίσκεψη το επόµενο έτος, υπήρχε σύνδεση. «Είναι πάντα πιο εύκολο όταν µπορείς να ξεκινήσεις λέγοντας: “Γεια σας και πάλι, κύριε πρόεδρε”. Υπήρχε µια σύνδεση», λέει η
πηγή του Παλατιού. «∆εν υπάρχει αµφιβολία γι’ αυτό».
Αρκετά χρόνια αργότερα, η στιγµή δεν είχε χάσει τίποτα από τη µαγεία της για τον κ. Τραµπ, καθώς βιντεοσκοπήθηκε να κοιτάζει ένα νέο βιβλίο µε φωτογραφίες από την πρώτη του προεδρία, πολλές από τις οποίες τον απεικονίζουν µε τη βασίλισσα και τη βασιλική οικογένεια. «Είναι ένα κοµµάτι της ιστορίας στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο», µουρµούρισε, ξεφυλλίζοντας τις σελίδες. «Ηταν απίστευτη. Είχαµε µια πολύ καλή σχέση. Εδώ είναι ο Κάρολος. Είναι πραγµατικά καλός άνθρωπος. Η Καµίλα είναι φανταστική».
Γνωριµία µε τον τωρινό διάδοχο
Το 2025, µια νέα βρετανική κυβέρνηση ήθελε ένα νέο µονάρχη για να αναζωπυρώσει αυτή τη σχέση µε µια νέα αµερικανική κυβέρνηση. Κανείς δεν θα µπορούσε να αρνηθεί, για παράδειγµα, ότι οι προηγούµενες δηλώσεις του κ. Τραµπ σχετικά µε την κλιµατική αλλαγή έρχονταν σε αντίθεση µε εκείνες του βασιλιά, όσο ήταν πρίγκιπας. Ωστόσο, όπως σηµειώθηκε προηγουµένως, ο µονάρχης βασιλεύει µε διαφορετικές ευθύνες, όπως ο σηµερινός δικαστής δεν είναι ο χθεσινός δικηγόρος.
Τα πρώτα σηµάδια ήταν κάτι παραπάνω από ενθαρρυντικά ένα θυελλώδες Σαββατόβραδο στο Παρίσι, τον ∆εκέµβριο του 2024. Ο κ. Τραµπ βρισκόταν ακόµη σε κατάσταση προ της ορκωµοσίας του και είχε συναντηθεί µε άλλους παγκόσµιους ηγέτες που πετούσαν στο Παρίσι για την επαναλειτουργία της Παναγίας των Παρισίων, πέντε χρόνια µετά την πυρκαγιά που κατέστρεψε µεγάλο µέρος του καθεδρικού ναού. Νωρίτερα είχε ανακοινωθεί ότι ο πρίγκιπας της Ουαλίας, ο οποίος παρίστατο εκ µέρους του πατέρα του, θα είχε συνάντηση µε τον κ. Τραµπ πριν από την έναρξητης τελετής. Ωστόσο, καθώς η Βόρεια Ευρώπη πληττόταν από την καταιγίδα Darragh, το αεροπλάνο του Ουίλιαµ καθυστέρησε και µεταφέρθηκαν άφθονες συγγνώµες στην οµάδα του Τραµπ για το ότι δεν θα υπήρχε χρόνος για συνάντηση πριν από την τελετή.
Αν επρόκειτο για άλλους ηγέτες, η απάντηση του κ. Τραµπ θα ήταν ένα ανασήκωµα των ώµων και ένα «κρίµα, θα τα πούµε σύντοµα». Ωστόσο, το επιτελείο του νεοεκλεγέντος προέδρου απλώς µετέθεσε τη συνάντηση σε χρόνο µετά την τελετή. Επιπλέον, ο πρίγκιπας δεν θα χρειαζόταν να ταξιδέψει για να συναντήσει τον κ. Τραµπ. Αντ’ αυτού, ο νεοεκλεγείς πρόεδρος θα ερχόταν να τον δει στη βρετανική πρεσβεία. Και σε συµπλήρωση όλων αυτών, η προγραµµατισµένη 15λεπτη συνάντηση δεν είχε τελειωµό. Οι Βρετανοί διπλωµάτες διασκέδασαν κάπως όταν, έπειτα από 45 λεπτά, η πρεσβεία δέχτηκε ένα τηλεφώνηµα από το Μέγαρο Ελιζέ. Το επιτελείο του προέδρου Μακρόν ήθελε να µάθει πού ήταν ο κ. Τραµπ, καθώς άρχιζε το προεδρικό δείπνο.
«Ο κ. Τραµπ απόλαυσε πολύ τη συζήτηση», λέει ένας από τη βρετανική οµάδα, «και η συζήτηση αυτή ήταν απίστευτα θερµή σχετικά µε τις αναµνήσεις που είχε από τη συνάντηση µε τη γιαγιά του πρίγκιπα. Εγινε πολύς λόγος για την εκλιπούσα βασίλισσα και για το πόσο σηµαντική ήταν αυτή για τον πρόεδρο». Την επόµενη ηµέρα, ο κ. Τραµπ δήλωσε στη «New York Post» ότι ο πρίγκιπας «έδειχνε πραγµατικά πολύ όµορφος χθες το βράδυ» κατά τη διάρκεια µιας «σπουδαίας συζήτησης».
Η δεύτερη πρόσκληση
Μέσα σε λίγες εβδοµάδες από την ορκωµοσία του κ. Τραµπ στις 20 Ιανουαρίου, ο σερ Κιρ Στάρµερ βρέθηκε στο Οβάλ Γραφείο για ένα από τα τηλεοπτικά «καλωσορίσµατα» νέας γενιάς του προέδρου, µαζί µε έναν καναπέ γεµάτο από οπαδούς του Τραµπ. Ο σερ Κιρ δεν έχασε χρόνο για να παίξει αυτό που ορισµένοι σχολιαστές θα αποκαλούσαν κρυµµένο άσο για τον Τραµπ: τη βασιλική οικογένεια. ∆ιαδοχικές βρετανικές κυβερνήσεις ακολουθούσαν την ίδια στρατηγική. Ψάξτε τους αποχαρακτηρισµένους φακέλους για την περίφηµη επίσκεψη του Ρόναλντ Ρίγκαν το 1982 -στο αποκορύφωµα του πολέµου των Φόκλαντ- και η διπλωµατική κίνηση δείχνει ότι η κορυφαία προτεραιότητα για τον πρόεδρο στην πρώτη του ευρωπαϊκή περιοδεία ήταν σαφώς η βόλτα στο Ουίνδσορ µε τη βασίλισσα. Ο σερ Κιρ
ήταν αποφασισµένος να ακολουθήσει το ίδιο σενάριο. «Εχω τη χαρά να σας φέρω µια επιστολή από την αυτού µεγαλειότητα τον βασιλιά», άρχισε νευρικά.
«Στέλνει τις καλύτερες ευχές του, αλλά µου ζήτησε να κρατήσω αυτή την επιστολή και να σας τη φέρω». Είναι πολύ χαρακτηριστικό, αν και ελάχιστα σχολιάστηκε τότε, ότι η πρώτη αντίδραση του κ. Τραµπ δεν ήταν ούτε να ανοίξει τον φάκελο ούτε να τον βάλει στην τσέπη για να διαβάσει την επιστολή αργότερα. Αντίθετα, ήθελε να κάνει το σωστό όταν επρόκειτο για βασιλική οικογένεια. «Πρέπει να το διαβάσω τώρα;» απάντησε, αναζητώντας καθοδήγηση. «Ναι, παρακαλώ», είπε ο σερ Κιρ. «Πρέπει να τον ενηµερώσω για την αντίδρασή σας».
«Είναι ένας σπουδαίος κύριος», µουρµούρισε ο πρόεδρος, καθώς πέρασε 17 δευτερόλεπτα σκανάροντας την επιστολή προτού καταλήξει: «Αυτό είναι, ουάου! Λοιπόν, αυτό είναι πραγµατικά ωραίο. Πρέπει να σιγουρευτώ ότι βρίσκεται η υπογραφή του εδώ, αλλιώς δεν έχει το ίδιο νόηµα. Και όντως, εδώ είναι!». Ενα κοµψά γραµµένο «Charles R» εµφανίστηκε µπροστά στις κάµερες.
«Και αυτή είναι µια µεγάλη υπογραφή, έτσι δεν είναι; Είναι ένας όµορφος και υπέροχος άνθρωπος. Και τον ξέρω, τον ξέρω πολύ καλά, για την ακρίβεια». Αντί να «βγει µπροστά» και να ανακοινώσει τη µεγάλη «αποκάλυψη», ο κ. Τραµπ έδειξε ξανά τον σεβασµό του. «Ισως θα θέλατε να πείτε τι λέει αυτή η πολύ σηµαντική παράγραφος», ζήτησε από τον σερ Κιρ, ο οποίος ανταποκρίθηκε δεόντως, απευθυνόµενος στην αίθουσα. «Ναι, αυτή είναι µια επιστολή από την αυτού µεγαλειότητα τον βασιλιά. Πρόκειται για µια πρόσκληση για δεύτερη κρατική επίσκεψη. Αυτό είναι πραγµατικά ξεχωριστό. ∆εν έχει ξανασυµβεί ποτέ! Είναι πρωτοφανές και νοµίζω ότι συµβολίζει τη δύναµη της σχέσης µεταξύ µας. Νοµίζω ότι η τελευταία κρατική επίσκεψη είχε τεράστια επιτυχία».
«Πραγµατικά, είχε», τον διαβεβαίωσε ο κ. Τραµπ. «Η αυτού µεγαλειότητα ο βασιλιάς θέλει να κάνει αυτή την επίσκεψη ακόµα καλύτερη», συνέχισε ο πρωθυπουργός, επαναλαµβάνοντας τον «πρωτοφανή» χαρακτήρα µιας δεύτερης επίσκεψης. Ως δικηγόρος, ο σερ Κιρ έπρεπε τώρα να κλείσει τη συµφωνία: «Αυτό που δεν έχω πάρει ακόµα είναι η απάντησή σας. Πρέπει να…». Στην οποία ο κ. Τραµπ ακτινοβόλησε και απάντησε αµέσως: «Η απάντηση είναι ναι.
Εκ µέρους της υπέροχης πρώτης κυρίας, Μελάνια, και εµού προσωπικά, ανυποµονούµε να παρευρεθούµε και να τιµήσουµε τον βασιλιά και τη χώρα σας. Η χώρα σας είναι φανταστική». «Θα µεταφέρω την απάντησή σας ευχαρίστως στην αυτού µεγαλειότητά του», κατέληξε ο σερ Κιρ. «Είναι καταπληκτικό», µουρµούρισε ο πρόεδρος, προτού θυµηθεί να πάρει την επιστολή: «Θα το κρατήσω αυτό»!
Οι Βρετανοί διπλωµάτες δεν θα µπορούσαν να ευχηθούν για µια πιο ελπιδοφόρα εναρκτήρια συνάντηση µε τη νέα κυβέρνηση. Ωστόσο, ορισµένοι βετεράνοι του βασιλικού κύκλου δεν ένιωθαν άνετα µε την έλλειψη ευπρέπειας που περιβάλλει µια πρόσκληση από τον ηγεµόνα. «Ηταν σαν να βλέπεις κάποιον µε κατεβασµένα παντελόνια», περιέγραψε ένας από αυτούς. «Αυτά τα πράγµατα πρέπει να γίνονται µε αξιοπρέπεια». Το λάθος, λένε οι επικριτές, δεν ήταν του κ. Τραµπ, αλλά του σερ Κιρ. Κατά την αρχική της επίσκεψη στην πρώτη κυβέρνηση Τραµπ το 2017, η τότε πρωθυπουργός της Βρετανίας, Τερέζα Μέι, είχε επίσης απευθύνει βασιλική πρόσκληση για να πραγµατοποιηθεί κρατική επίσκεψη στη Βρετανία.
Η επιστολή αυτή δεν είχε ανοιχτεί µπροστά στις κάµερες, αλλά είχε διαβιβαστεί ιδιαιτέρως και το περιεχόµενό της είχε ανακοινωθεί κατόπιν. Ο σερ Κιρ θα µπορούσε να είχε κάνει το ίδιο.Αντιθέτως, κατά τη διάρκεια µιας ιδιωτικής συνάντησης στον Λευκό Οίκο πριν από το θέαµα στο Οβάλ Γραφείο, είχε πει στον κ. Τραµπ ότι έφερε µια προσωπική επιστολή του βασιλιά και πρότεινε να την παραδώσει µπροστά στα µέσα
ενηµέρωσης. Ο κ. Τραµπ συµφώνησε.
∆εν ζητήθηκε η γνώµη του Παλατιού για τη θεατρική παρουσίαση της αλληλογραφίας, η οποία συντάχθηκε µε ένα οικείο, καθηµερινό ύφος, µε τα λόγια του βασιλιά να µην προορίζονται σαφώς για άµεση µετάδοση.
Ν ROBERT HARDMAN
©Associated Newspapers Limited
