Ηταν ίσως η πένθιµη διάθεση της περίστασης που έκανε τον πρίγκιπα Ουίλιαµ να φαίνεται τόσο δυσαρεστηµένος. Ισως έφταιγε ο θορυβώδης θείος του, ο πρίγκιπας Αντριου, που γελοιοποιούνταν στο πλευρό της πρώην συζύγου του, Σάρα Φέργκιουσον. Οποια κι αν ήταν η αιτία, δεν υπήρχε αµφιβολία ότι ο Ουίλιαµ έδειχνε θυµωµένος και δυστυχής στην κηδεία της δούκισσας του Κεντ στον Καθεδρικό Ναό του Ουεστµίνστερ, την προηγούµενη εβδοµάδα.
Εµοιαζε να έχει χάσει και βάρος. Εδινε την εντύπωση ότι κουβαλούσε το βάρος του κόσµου στους ώµους του. Ούτε φάνηκε ιδιαίτερα χαρούµενος στο κρατικό δείπνο για τον Ντόναλντ Τραµπ την (σ.τ.µ. προπερασµένη) Τετάρτη. Ενώ η Κάθριν χαµογελούσε δίπλα του και γοήτευε τον «Ντον», ο Ουίλιαµ έµοιαζε σκεπτικός, λιγότερο ανάλαφρος από παλιά. Φυσικά, το δείπνο ήταν µάθηµα ήπιας ισχύος. Σε µια δύσκολη στιγµή της παγκόσµιας ιστορίας, η µεγαλοπρέπεια στο Κάστρο του Ουίνδσορ έµοιαζε µε κάτι πολύ µεγαλύτερο από την οπερέτα των Γκίλµπερτ και Σάλιβαν, µε την οποία συχνά συγκρίνεται. Οταν ο κόσµος δεν ξέρει τι να σκεφτεί για τον Ντόναλντ Τραµπ, ο βασιλιάς και η βασίλισσα µε την επισηµότητά τους, τα συντάγµατα των φρουρών µε τις στολές τους, οι υπηρέτες και οι θαλαµηπόλοι µε τις λιβρέες τους, σφυρηλάτησαν έναν δεσµό πραγµατικά ιστορικό – δηλαδή τη συµµαχία ανάµεσα στη Βρετανία και την Αµερική. Ακόµα και όσοι αµφισβητούν την αναγκαιότητα της µοναρχίας µπορούσαν να δουν ότι εδώ επιτελούσε µια ζωτική λειτουργία µε εξαιρετική δεξιοτεχνία.
Οµως ο Ουίλιαµ, παρότι εκτέλεσε το καθήκον του ως ο πρώτος που καλωσόρισε τον πρόεδρο των ΗΠΑ και τη σύζυγό του Μελάνια όταν έφτασαν στο Ουίνδσορ, φάνηκε λιγότερο ενθουσιώδης απ’ ό,τι σε επίσηµες βασιλικές εκδηλώσεις παλαιότερων χρόνων. Οµολογουµένως, υπήρχαν στιγµές τις τελευταίες ηµέρες που έδειχνε να εµψυχώνεται από τον Ντόναλντ Τραµπ και έδειχνε πραγµατικά χαρούµενος που τον συνάντησε. Σύµφωνα µε το περιοδικό «Vanity Fair», ο Ουίλιαµ έχει επίσης έρθει κοντά στον Τραµπ, αφού του ανατέθηκε να ξεκινήσει µια «εκστρατεία γοητείας» απέναντί του. Τον Φεβρουάριο στο Παρίσι, αυτό που αρχικά προοριζόταν ως µια σύντοµη συνάντηση ανάµεσα στον Ουίλιαµ και τον πρόεδρο, παρατάθηκε σηµαντικά και διήρκεσε 40 λεπτά. Ο Τραµπ έχει χαρακτηρίσει ποικιλοτρόπως τον πρίγκιπα της Ουαλίας ως «καλό άνθρωπο», «πολύ όµορφο» και «εξαιρετικό στη δουλειά του». Μια πηγή του Λευκού Οίκου έφτασε στο σηµείο να πει ότι ο πρίγκιπας Ουίλιαµ ασκεί «πραγµατικά ισχυρή, πραγµατικά σηµαντική» επιρροή στο µέλλον της ειδικής σχέσης. Και όπως το θέτει το «Vanity Fair»: «Τα τελευταία χρόνια, ο πρίγκιπας της Ουαλίας φαίνεται να έχει πολύ στενότερη σχέση µε τον Αµερικανό πρόεδρο απ’ ό,τι µε τον ίδιο του τον αδελφό».
Εδώ, ίσως αγγίζουµε τον βασικό λόγο για την προφανή δυσφορία του Ουίλιαµ: ο Χάρι. Ο µικρότερος αδελφός του Ουίλιαµ προσπαθεί φανερά να κάνει µια επιστροφή. Λίγες ηµέρες πριν από την επίσκεψη του Τραµπ, ο Χάρι ξεκίνησε την τετραήµερη, ψευδοβασιλική περιοδεία στη Βρετανία. Επίσης, ήπιε τσάι µε τον πατέρα τους και φαινόταν πως είχε αρχίσει αργά µια διαδικασία συµφιλίωσης. Συµφιλίωσης, δηλαδή, µεταξύ του βασιλιά και του απείθαρχου άσωτου γιου του, όχι συµφιλίωσης µεταξύ του Χάρι και του Ουίλιαµ.
Ο Χάρι είναι η αιτία
Από τους δύο γιους, ο Χάρι ήταν πάντα το παιδί που προτιµούσε ο Κάρολος, κάτι που αποτελεί έναν από τους λόγους για τους οποίους η ρήξη του Χάρι µε τη βασιλική οικογένεια υπήρξε τόσο οδυνηρή για τον βασιλιά. Ο Ουίλιαµ εξοργίζεται µε κάθε ιδέα επιστροφής του Χάρι. Το αίσθηµα προδοσίας που νιώθει δεν µπορεί να υποτιµηθεί. Ο Χάρι τον εγκατέλειψε, όπως και την Κέιτ, αλλά και τον θεσµό. Στη συνέχεια, δυσφήµησε την οικογένεια -συµπεριλαµβανοµένης της Κέιτ- αφήνοντας να εννοηθεί ότι ανώνυµα µέλη της βασιλικής οικογένειας ήταν ρατσιστές. Στα αποµνηµονεύµατά του, µε τίτλο «Spare», ο Χάρι µίλησε για τη σκληρή σχέση ανάµεσα στους δύο αδελφούς, µε κορυφαίο το διαβόητο περιστατικό κατά το οποίο ο Ουίλιαµ έσπρωξε τον µικρότερο αδελφό του στο πάτωµα, σπάζοντάς του το κολιέ.
Κάποιοι έχουν υποστηρίξει ότι το άγχος που προκάλεσε η άγρια στάση του Χάρι απέναντι στην οικογένειά του µπορεί να συνέβαλε στην εκδήλωση καρκίνου είτε στον βασιλιά είτε στην Κάθριν. Είτε ισχύει είτε όχι, φανταστείτε αυτή τη σκέψη να βαραίνει το µυαλό του Ουίλιαµ. Ο Χάρι έχει µιλήσει για την επιθυµία του να φέρει τα παιδιά του στην Αγγλία, ίσως ακόµη και να εγκατασταθεί εδώ, για να µορφωθούν ο Αρτσι και η Λίλιµπετ σε αγγλικά σχολεία. Αυτό προφανώς δεν έγινε καθόλου αποδεκτό από τον µεγαλύτερο αδελφό – η ιδέα ότι ο Χάρι νοµίζει πως µπορεί να επιστρέψει στο δηµόσιο προσκήνιο, σαν να έχουν όλα συγχωρεθεί, εξοργίζει τον Ουίλιαµ.
Πόσο ενοχλητικό θα ήταν για τον διάδοχο του θρόνου να βλέπει σχολιαστές στον Τύπο να υποστηρίζουν ότι η τετραήµερη επίσκεψη του Χάρι στη Βρετανία υπήρξε θριαµβευτική επιτυχία, µια υπενθύµιση του «ζωηρού, σκανταλιάρικου» πρίγκιπα που µας έλειψε, και ότι οι προσπάθειές του για συµφιλίωση πρέπει να γίνουν δεκτές… Ενα άρθρο της βιογράφου της Νταϊάνα, Τίνα Μπράουν, που έχει επαφές µε πολλούς που γνωρίζουν πρόσωπα και πράγµατα, θα πρέπει να πλήγωσε ιδιαίτερα τον Ουίλιαµ «Επιτέλους, ο πρίγκιπας Χάρι το έκανε σωστά, κάτι που είναι κακό νέο για τον πρίγκιπα της Ουαλίας», έγραψε η Μπράουν στο ηµερολόγιό της µε τίτλο «Fresh Hell». «Καθώς οι χαρούµενες φωτογραφίες του Χάρι ανταγωνίζονταν τις εµφανίσεις του πρίγκιπα Ουίλιαµ και της Κέιτ για δηµοσιότητα αυτή την εβδοµάδα, έπρεπε να αναρωτηθεί κανείς: Με ποιον θα προτιµούσατε να περάσετε χρόνο; Με τον γεµάτο ενέργεια δούκα του Σάσεξ ή µε τον σοβαρό, τυπικό Ουίλιαµ και την απείρως τέλεια Κέιτ;».
Η Μπράουν συνέχισε υποστηρίζοντας ότι ο βασιλιάς Κάρολος είναι «απογοητευµένος» από την αποτυχία του Ουίλιαµ να ανταποκριθεί στις υποχρεώσεις του. Επεσήµανε ότι τον τελευταίο χρόνο ο Ουίλιαµ ολοκλήρωσε µόλις 107 ηµέρες επίσηµων υποχρεώσεων. Ακόµα και πάσχοντας από καρκίνο και υποβαλλόµενος σε εξαντλητικές θεραπείες, ο βασιλιάς ανέλαβε 175 ηµέρες υποχρεώσεων την ίδια περίοδο. Ο εκλιπών πρίγκιπας Φίλιππος -Θεέ µου, πόσο µας λείπει!- είχε αναλάβει πάνω από 250 επίσηµες υποχρεώσεις σε ηλικία 95 ετών. Η πριγκίπισσα Αννα, ίδια στόφα µε τον πατέρα της, δύσκολα αφήνει να περάσει εβδοµάδα χωρίς να δουλεύει ακούραστα, συχνά -όπως η αείµνηστη δούκισσα του Κεντ- χωρίς να γίνεται αντιληπτή, για σπουδαίους σκοπούς όπως το «Save the Children».
Τους τελευταίους επτά µήνες, η οικογένεια της Ουαλίας είχε πέντε επιβεβαιωµένες οικογενειακές διακοπές, γεγονός που εκµεταλλεύτηκε µε ευχαρίστηση η Μπράουν, πρώην αρχισυντάκτρια του «Vanity Fair» και του «The New Yorker», για να υποστηρίξει ότι ο Ουίλιαµ είναι οκνηρός. Φυσικά, θα ήταν σκληρό κάποιος να µη νιώσει ότι ο πρίγκιπας της Ουαλίας αξίζει µεγάλη συµπάθεια. Η σύζυγός του πάσχει από καρκίνο και τόσο εκείνη όσο και ο Ουίλιαµ έχουν υποφέρει από όλες τις πιέσεις που αυτό συνεπάγεται, τόσο στη δική τους σχέση όσο και στη σχέση τους µε τα τρία µικρά παιδιά τους.
Επιπλέον, όσοι ψάλλουν τον Εθνικό Υµνο, ελπίζοντας ότι ο Κάρολος θα «µακροηµερεύσει επί της γης», το κάνουν µε τη θλιβερά ρεαλιστική επίγνωση ότι η παρούσα βασιλεία ίσως να µη διαρκέσει όσο θα θέλαµε. Ο Ουίλιαµ, εποµένως, αντιµετωπίζει το ενδεχόµενο να γίνει βασιλιάς ενώ θα είναι ακόµη σχετικά νέος. Τέσσερις και πλέον δεκαετίες δηµόσιου καθήκοντος ανοίγονται µπροστά του. Γιατί να µην προτάξει την οικογενειακή ζωή σε τέτοιες συνθήκες και να περάσει πολύτιµο χρόνο µε τον Γεώργιο, τη Σάρλοτ και τον Λουί; Κι όµως, σύµφωνα µε την Τίνα Μπράουν, η αυτοδιακηρυγµένη αφοσίωσή του στο να είναι καλός γονιός εξελήφθη από τον Κάρολο ως έµµεση κριτική στις πατρικές του ικανότητες.
Θα ανταποκριθεί στον ρόλο;
Ο Ουίλιαµ ήδη προετοιµάζεται για τον µελλοντικό βασιλικό του ρόλο. Ο βασιλιάς τού αναθέτει περισσότερα καθήκοντα απ’ ό,τι πολλοί αντιλαµβάνονται, σύµφωνα µε πρώην αυλικούς, και εκείνος συµµετέχει σε συναντήσεις που παλαιότερα διηύθυνε ο πατέρας του. Σε πιο εσωτερικό επίπεδο, τώρα επιβλέπει τα κυνηγετικά σαφάρι στο Μπαλµόραλ και στο Σάντριγχαµ – βασική οικογενειακή ευθύνη. Γίνεται ολοένα και πιο εµφανές ότι ο Ουίλιαµ θέλει να κάνει τα πράγµατα µε τον δικό του τρόπο ή, όπως το έθεσε ένα ανώτερο µέλος του βασιλικού οίκου που έχει παρατηρήσει τη δυναµική πατέρα-γιου: «Ως άµεσος διάδοχος, µερικές φορές φαίνεται να ξεχνά, είτε κατά λάθος είτε εκ προθέσεως, πως υπάρχει ιεραρχία και ότι βρίσκεται µία θέση κάτω από τον πατέρα του». Μια άλλη πηγή ισχυρίστηκε ότι «η έννοια του σεβασµού δεν φαίνεται να υπάρχει στο λεξιλόγιό του όταν πρόκειται για τον βασιλιά».
Ολα αυτά αποτελούν µέρος της σύγχρονης µοναρχίας που επιδιώκει να οικοδοµήσει, αναµφίβολα. Οµως υπάρχουν και κίνδυνοι. Σε αντίθεση µε τη γιαγιά του, τη βασίλισσα Ελισάβετ Β’, ο Ουίλιαµ δεν θα γίνει βασιλιάς ενός έθνους ενωµένου µε µια αυθόρµητη πίστη στη µοναρχία. Μια πρόσφατη έρευνα δείχνει ότι το 60% των νέων ηλικίας 16 έως 30 ετών πιστεύουν ότι η Βρετανία θα έπρεπε να γίνει δηµοκρατία, ενώ, ανησυχητικά, µόνο περίπου οι µισοί από τις µεγαλύτερες ηλικιακές οµάδες τάσσονται υπέρ της συνέχισης της µοναρχίας.
Οταν πέθανε η βασίλισσα Ελισάβετ Β’ υπήρξε ένα ξέσπασµα θλίψης που, πράγµατι, ένωσε το έθνος. Οµως µας ένωσε στην αναγνώριση ότι τη σεβόµασταν – για την αφοσιωµένη αποδοχή του βάρους και της ευθύνης του αξιώµατός της χωρίς αµφισβήτηση. Ο Ουίλιαµ φαίνεται να θέλει τα πράγµατα να είναι πιο χαλαρά. Είπε σε µια συνέντευξη ότι δεν θα είναι ποτέ βασιλικός µε κεφαλαίο βήτα. Κι όµως, εάν είσαι πρίγκιπας της Ουαλίας τότε βασιλικός µε κεφαλαίο βήτα είναι αυτό που είσαι.
Ο Ουίλιαµ έχει δηλώσει ότι δεν περιµένει από τον πρίγκιπα Γεώργιο να υπηρετήσει στις Ενοπλες ∆υνάµεις, εκτός αν το επιλέξει ο ίδιος. Αλλά, και πάλι, ο µονάρχης είναι κάποιος του οποίου ο ρόλος είναι βαθιά συνυφασµένος µε τη ζωή των Ενόπλων ∆υνάµεων. Ακόµη και τα πιο κυνικά µέλη των υπηρεσιών, κατά τη βασιλεία της εκλιπούσης βασίλισσας ένιωθαν ότι υπηρετούσαν εκείνη. Το γεγονός ότι ο βασιλιάς εµφανίζεται µε στολή σε επίσηµες περιστάσεις -όχι µόνο σε εκδηλώσεις για τον Στρατό, το Ναυτικό ή την Αεροπορία- είναι για όλους σηµάδι ότι υπηρέτησε κάποτε στο Βασιλικό Ναυτικό και «έκανε το καθήκον του». Να δηλώνει κάποιος χαλαρά, όπως έκανε ο Ουίλιαµ, ότι δεν περιµένει ο Γεώργιος να υπηρετήσει στις Ενοπλες ∆υνάµεις, θα µπορούσε να θεωρηθεί ως αδυναµία κατανόησης των απαιτήσεων του ρόλου.
Η βασίλισσα Ελισάβετ ήταν γυναίκα πίστης. Ο χριστιανισµός της καθόριζε ολόκληρη τη στάση της απέναντι στη ζωή. Ο Κάρολος, ακατανόητα, έχει δηλώσει ότι θέλει να είναι υπερασπιστής των Πίστεων. Κανείς µας δεν µπορεί να µαντέψει τι ακριβώς σηµαίνει αυτό -και όταν τον βλέπουµε να υποδέχεται πυρολάτρες και µάγους στους κήπους του Χάιγκροουβ µάλλον θα προτιµούσαµε να µην αναζητήσουµε εξήγηση σε πολύ βάθος. Αλλά ο Ουίλιαµ έχει καταστήσει σαφές ότι δεν είναι πιστός. ∆εν υπάρχει τίποτα µεµπτό σε αυτό αν µιλάµε για εκείνον ως ιδιώτη. Αλλά, και πάλι, είναι µέρος των απαιτήσεων του ρόλου ότι ο µονάρχης είναι ο ανώτατος κυβερνήτης της Εκκλησίας.
Το «φορτίο» του θεσµού
Οι βαριές ανησυχίες της ιστορίας βαραίνουν τον Ουίλιαµ. Μπορεί να προσαρµόσει τη µοναρχία όπως θέλει; Μπορεί να το κάνει αυτό διατηρώντας παράλληλα τη δηµόσια αγάπη για τον θεσµό; Πάνω απ’ όλα, κατά τη γνώµη µου, σε σχέση µε τις 23 εκατοµµύρια λίρες ετησίως που λαµβάνει από το δουκάτο της Κορνουάλης; ∆ιότι, αν συνεχίσει να κρατά αυτή την περιουσία, θα µπορούσε να θέσει σε κίνδυνο τη µοναρχία. Οταν το κοινό είναι ερωτευµένο µε τη βασιλική οικογένεια, είναι διατεθειµένο να παραβλέψει το µεγαλύτερο αµάρτηµά της, δηλαδή την προκλητική κατανάλωση και την πολυτελή ζωή. Χρειάζεται πράγµατι ο βασιλιάς τόσα σπίτια: το Κάστρο του Μέι, το Μπέρκχολ, το Σάντριγχαµ και το Χάιγκροουβ; Οι ιδιοκτησίες του στη Ρουµανία είναι όλες ιδιωτικές, επιπλέον των παλατιών και κάστρων που συνοδεύουν το αξίωµα.
Εάν το κοινό βρεθεί σε διάθεση να αµφισβητήσει τους «γαλαζοαίµατους» και τη συµπεριφορά τους -όπως θα συµβεί ξανά όταν προκύψουν νέες αποκαλύψεις για τον πρίγκιπα Αντριου και τον καταδικασµένο παιδόφιλο Τζέφρι Επσταϊν- τότε δικαίως θα αναρωτηθεί τι στο καλό τους κάνει να πιστεύουν ότι δικαιούνται αυτό το τεράστιο ποσό πλούτου. Ιδίως εάν αυτό αντιστοιχεί σε µόλις 107 δηµόσιες εµφανίσεις ετησίως από έναν άνδρα που δεν φαίνεται να απολαµβάνει τον ρόλο.
Η δηµόσια συµπάθεια για την Κέιτ και για τον βασιλιά -και οι δύο ορατά ακόµα µακριά από το να έχουν αναρρώσει και βαθιά επηρεασµένοι από την προκλητική συµπεριφορά του Χάρι- είναι αισθητή. Η συµπάθεια προς τα πρόσωπά τους δεν ισοδυναµεί µε αποδοχή της ιδέας που εκπροσωπούν. Οταν η βασίλισσα Ελισάβετ ανέλαβε αρχηγός του κράτους, η αρχή της κληρονοµικότητας ήταν ακόµη ευρέως αποδεκτή – χαρακτηριστικό το ότι η Βουλή των Λόρδων τη δεκαετία του 1950 αποτελούνταν αποκλειστικά από κληρονοµικούς τίτλους. Σήµερα αυτό έχει παρέλθει και η ιδέα ενός κληρονοµικού αρχηγού κράτους δεν µπορεί πλέον να θεωρείται δεδοµένη.
Ο διάδοχος του θρόνου πρέπει να επιχειρηµατολογήσει υπέρ της, αν δεν θέλει να βρεθεί αντιµέτωπος µε µια εχθρική κοινή γνώµη που θα τον εκδιώξει. Η πριγκίπισσα Νταϊάνα µου είχε πει κάποτε ότι, κατά τη διάρκεια του αγγλικού Εµφυλίου Πολέµου τη δεκαετία του 1640, ο πρόγονός της, κόµης Σπένσερ, πολέµησε εναντίον του βασιλιά, στο πλευρό του Ολιβερ Κρόµγουελ. Αυτό ήταν ιστορικά ανακριβές: στην πραγµατικότητα ο κόµης Σπένσερ πέθανε πολεµώντας υπέρ της βασιλικής παράταξης. Αλλά, πρόσθεσε, δεν πίστευε ότι θα υπήρχε µοναρχία µετά τον θάνατο του Καρόλου.
Ο Ουίλιαµ θα χρειαστεί να εργαστεί σκληρά και να επιστρατεύσει τη λαµπερή και ακαταµάχητη γοητεία της µητέρας του, αν θέλει να διαψεύσει την προφητεία της. ∆εν είναι περίεργο που φαίνεται τόσο σκυθρωπός.
ΑΠΟ ΤΟΝ A.N. WILSON ©Associated Newspapers Limited
Εφημερίδα «Κυριακάτικη Απογευματινή»
