Όταν τα μαχητικά αεροσκάφη βούιζαν πάνω από το κέντρο της Ταϊπέι τις πρώτες πρωινές ώρες της Τετάρτης, προκλήθηκε ένας ήπιος πανικός μεταξύ των επισκεπτών που δεν είχαν συνηθίσει στη συνεχή απειλή εισβολής. Ευτυχώς για αυτούς -και για την παγκόσμια οικονομία- η Κίνα δεν είχε τελικά υλοποιήσει τα σχέδιά της για τη γειτονική της χώρα. Αντιθέτως, ήταν η πολεμική αεροπορία της Ταϊβάν που έκανε άσκηση για μια επίδειξη δύο ημέρες αργότερα για τον εορτασμό της δημοκρατικής επαναστατικής εξέγερσης του 1911, η οποία τερμάτισε τη χιλιετή κυριαρχία των αυτοκρατόρων της Κίνας.
Ωστόσο, εκτός από τις εορταστικές στρατιωτικές παρελάσεις στους δρόμους, που είναι στολισμένοι με την εθνική σημαία, οι πολίτες της Ταϊβάν γίνονται επίσης μάρτυρες όλο και πιο επιθετικών -και συχνά απροειδοποίητων- «στρατιωτικών ασκήσεων» από κινεζικά πολεμικά πλοία και αεροσκάφη που εισέρχονται στον εναέριο χώρο και στα παράκτια ύδατά της. Το νησιωτικό έθνος, το οποίο ο γείτονάς του στην απέναντι όχθη θεωρεί μια αποστατημένη επαρχία, ζει με τον επαπειλούμενο κίνδυνο εισβολής εδώ και δεκαετίες, από τότε που οι ηττημένοι εθνικιστές, με επικεφαλής τον Τσιανγκ Κάι Σεκ, εγκατέλειψαν την κομμουνιστική Κίνα για την Ταϊβάν το 1949.
Ο φόβος της εισβολής
Δεν είναι μόνο οι Ταϊβανέζοι που έχουν λόγους να φοβούνται την κινεζική επιθετικότητα, με την πολεμική ρητορική του Πεκίνου να αυξάνεται κατά τη διάρκεια της «βασιλείας» του Σι Τζινπίνγκ. Η αύξηση της ζήτησης για τεχνητή νοημοσύνη σημαίνει πως η Ταϊβάν είναι πιο ζωτικής σημασίας για την παγκόσμια οικονομική τάξη από ποτέ άλλοτε, ενώ οποιαδήποτε εισβολή είναι πιθανό να προκαλέσει μία από τις μεγαλύτερες οικονομικές κρίσεις στην ιστορία.
Παρά το σχετικά μικρό μέγεθός της, η Ταϊβάν κυριαρχεί στην παγκόσμια παραγωγή ημιαγωγών, μικροσκοπικών τσιπ υπολογιστών που τροφοδοτούν κινητά τηλέφωνα, αυτοκίνητα, συστήματα αεροσκαφών, πυραύλους και σχεδόν κάθε άλλη ηλεκτρονική συσκευή. Η βιομηχανία μικροτσίπ της Ταϊβάν αντιπροσωπεύει πάνω από τα δύο τρίτα της παγκόσμιας αγοράς. Είναι σημαντικό ότι κατασκευάζει περίπου το 90% των πιο προηγμένων τσιπ, τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για τις επιχειρήσεις που αναζητούν την υπολογιστική ισχύ που απαιτείται για τη δημιουργία ολοένα και πιο εξελιγμένων συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης.
Αυτό οφείλεται στην Taiwan Semiconductor Manufacturing Company (TSMC), έναν κατασκευαστή τσιπ αξίας 1,1 τρισεκατομμυρίου λιρών, που εδρεύει στην πόλη Σιντσού, η οποία θεωρείται το ισοδύναμο της Σίλικον Βάλεϊ των ΗΠΑ λόγω του πολλαπλασιασμού των εταιρειών τεχνολογίας και ηλεκτρονικών. Η TSMC είναι τόσο σεβαστή από τους Ταϊβανέζους που έχει το παρατσούκλι «ιερό βουνό-φύλακας», δηλαδή η κεντρική οροσειρά η οποία προστατεύει την πιο πυκνοκατοικημένη δυτική πλευρά της Ταϊβάν από τους τυφώνες. Ένας από τους μεγαλύτερους πελάτες της TSMC είναι ο αμερικανικός γίγαντας επεξεργαστών υπολογιστών Nvidia, η μεγαλύτερη εταιρεία στον κόσμο, με αξία 3,4 τρισεκατομμύρια λίρες. Ο επικεφαλής της, Τζένσεν Χουάνγκ, έχει γεννηθεί στην Ταϊπέι.
Τεχνολογική ηγεμονία
Η αλματώδης αύξηση της ζήτησης για προηγμένα τσιπ που τροφοδοτούν την ταχεία ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης εδραιώνει την ηγεμονία της χώρας, με τη βιομηχανία ημιαγωγών της Ταϊβάν να παράγει φέτος τσιπ αξίας 158 δισεκατομμυρίων λιρών. Αυτό έχει αποφέρει οφέλη στους κατόχους μετοχών της TSMC, οι οποίες έχουν τριπλασιαστεί τα τελευταία πέντε χρόνια, αν και αυτό επισκιάζεται από την τεράστια άνοδο της Nvidia την ίδια περίοδο.
Όσο όμως αυξάνεται η ζήτηση για προηγμένα τσιπ τόσο αυξάνεται και ο κίνδυνος που θα μπορούσε να επιφέρει οποιαδήποτε διαταραχή στα εργοστάσια της Ταϊβάν στον τομέα αλλά και στην παγκόσμια οικονομία. «Αν η Κίνα εισβάλει στην Ταϊβάν, η σύγχρονη παγκόσμια οικονομία θα τελειώσει για πάντα», δήλωσε ο Φρανσουά Γου, αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών της Ταϊβάν. Μια εισβολή -την οποία οι ΗΠΑ έχουν ορκιστεί να αποκρούσουν με βία- ή ακόμη και ένας ναυτικός αποκλεισμός, που θα περιόριζε τις εξαγωγές της Ταϊβάν, θα έβαζε φρένο στην επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης, προκαλώντας ενδεχομένως μια κατάρρευση του χρηματιστηρίου παρόμοια με το κραχ των dotcom στις αρχές της δεκαετίας του 2000.
Ωστόσο, ο Γου λέει ότι δεν είναι ρεαλιστικό να πιστεύει κανείς πως η βιομηχανία της Ταϊβάν θα μπορούσε εύκολα να μεταφερθεί ή να αντικατασταθεί. «Η μεταφορά των εργοστασίων σε άλλη χώρα δεν θα λύσει το πρόβλημα. Και είναι αφελές να πιστεύουμε ότι θα εγκαταλείψουμε τη βιομηχανία ημιαγωγών υπό την πίεση του εξωτερικού. Δεν θα οπλοποιήσουμε τη βιομηχανία τσιπ μας, αλλά αν η Κίνα εισβάλει, ο τομέας είτε θα καταστραφεί εντελώς είτε θα καταληφθεί από το Πεκίνο».
Διαπραγματευτικό χαρτί
Ενώ οι αξιωματούχοι και οι τοπικοί αναλυτές μερικές φορές ντρέπονται να πουν ότι ο τομέας των τσιπ της χώρας αποτελεί βασικό μέρος της στρατηγικής εθνικής ασφάλειας, η επιθυμία τους να προστατεύσουν τις πιο πολύτιμες δυνατότητές της είναι αναμφισβήτητη. Αυτόν τον μήνα η αντιπρόεδρος Τσενγκ Λι Τσουν δήλωσε ότι η Ταϊβάν «δεν θα συμφωνήσει» να παράγει τα μισά από τα τσιπ της στις ΗΠΑ παρά την πίεση του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος την κατηγόρησε ότι «κλέβει» την αμερικανική αγορά τσιπ.
Ο Σιέν Μινγκ Λίεν του Ινστιτούτου Οικονομικών Ερευνών Chung-Hua της Ταϊβάν δήλωσε ότι οι προσπάθειες της TSMC να κατασκευάσει νέα εργοστάσια τσιπ στις ΗΠΑ αντιμετώπισαν προβλήματα. «Στην Ταϊβάν το εργατικό δυναμικό της TSMC ενεργεί σαν γιατροί σε τμήμα εντατικής», είπε. «Επιστρέφουν στο εργοστάσιο ανά πάσα στιγμή για να προσπαθήσουν να διορθώσουν τα προβλήματα. Αυτό δεν είναι σύνηθες στις ΗΠΑ. Αυτή η πολιτισμική διαφορά είναι δύσκολο να ξεπεραστεί. Είναι πρόκληση να βρεις τόσο αφοσιωμένους εργαζόμενους».
Οποιαδήποτε κίνηση θα συναντούσε επίσης σθεναρή αντίσταση από τον τοπικό πληθυσμό, πολλοί από τους οποίους θεωρούν τον τομέα ως μέρος της εθνικής τους ταυτότητας και κρίσιμο παράγοντα για τη μετατροπή της χώρας σε προηγμένη οικονομία. Σε ομιλία του κατά τους εορτασμούς της εθνικής ημέρας ο πρόεδρος της Ταϊβάν, Ουίλιαμ Λάι, δήλωσε πως η βιομηχανία «σφυρηλατήθηκε από δεκαετίες συνδυασμένων προσπαθειών» και δεσμεύτηκε να προστατεύσει τα «πολύτιμα περιουσιακά στοιχεία» της χώρας.
Αναζήτηση συμμάχων
Η Ταϊβάν, όπως και πολλοί μακροχρόνιοι σύμμαχοι της Αμερικής, βρίσκεται τώρα σε αναζήτηση άλλων εταίρων στην παγκόσμια σκηνή για να υποστηρίξει τη θέση της απέναντι στην εχθρότητα του Πεκίνου. Δεν μπόρεσε να ξεφύγει από το δασμολογικό μπαράζ του Τραμπ, με τις ΗΠΑ να επιβάλλουν εισφορά 20% στις εξαγωγές. Η αλλοπρόσαλλη εξωτερική πολιτική του Τραμπ έχει επίσης θέσει υπό αμφισβήτηση την υπόθεση πως οι ΗΠΑ θα χρησιμοποιήσουν τον στρατό τους για να προστατεύσουν την Ταϊβάν.
Όπως οι περισσότερες χώρες, το Ηνωμένο Βασίλειο δεν θεωρεί επίσημα την Ταϊβάν ανεξάρτητο έθνος – κυρίως για να μην προκαλέσει την οργή του Πεκίνου. Όμως, καθώς η επανάσταση της τεχνητής νοημοσύνης καθιστά τη βιομηχανία τσιπ της Ταϊβάν πιο ζωτικής σημασίας για την υγεία του παγκόσμιου χρηματιστηρίου και της οικονομίας γενικότερα, πολλά έθνη μπορεί να βρεθούν αντιμέτωπα με την ανάγκη να διαλέξουν πλευρά νωρίτερα από ό,τι περιμένουν.
Και οι έμποροι, φοβούμενοι το σκάσιμο μιας χρηματιστηριακής φούσκας, παρακολουθούν και εκείνοι πιο στενά την Ταϊβάν. Έχουν πλήρη επίγνωση ότι ο ήχος που θα προαναγγείλει την επόμενη κατάρρευση της αγοράς μπορεί να μην είναι το καμπανάκι της Wall Street αλλά ο βρυχηθμός των κινεζικών μαχητικών αεροσκαφών πάνω από τον ουρανό της Ταϊπέι.
ΑΠΟ ΤΟΥΣ
Anne Ashworth και Calum Muirhead στην Ταϊπέι, Ταϊβάν
©Associated Newspapers Limited
