Σε ένα μικρό πάρκο του δυτικού Λονδίνου, σε ένα παγκάκι, κάθονται δύο άνδρες. Ο ένας είναι 23 ετών, ντυμένος με τζιν και ζακέτα. Ο άλλος είναι γύρω στα 60, φορά ένα εκκεντρικό κοστούμι, έντονα πράσινες κάλτσες και καπέλο. Ο νεότερος είναι ο Φάμπιο Καρβάλιο, Πορτογάλος ποδοσφαιριστής, άλλοτε της Φούλαμ και της Λίβερπουλ και τώρα της Μπρέντφορντ. «Αγαπώ αυτό που κάνω και είμαι ευλογημένος που το κάνω, αλλά υπάρχει μια εσφαλμένη αντίληψη ότι κάθε μέρα στο ποδόσφαιρο είναι ήλιος και ουράνια τόξα — και δεν είναι καθόλου έτσι», λέει ο Καρβάλιο στη Daily Mail Sport. «Το ποδόσφαιρο μπορεί να σε δοκιμάσει στα άκρα. Υπάρχει πολλή πίεση στο ποδόσφαιρο. Είτε επειδή δεν αποδίδεις, είτε γιατί τραυματίζεσαι, είτε γιατί δεν σκοράρεις ή κουβαλάς δύσκολα προσωπικά ζητήματα που κανείς δεν γνωρίζει. Όταν όλα πάνε καλά, όλοι σε αγαπούν. Όταν δεν πάνε, νιώθεις το βάρος στο στήθος σου. Τότε είναι που χρειάζεσαι κάποιον».
Αυτός ο «κάποιος» για τον Καρβάλιο είναι ο Μάικλ Κόλφιλντ, ο ψυχολόγος της Μπρέντφορντ — εκείνος με τις πράσινες κάλτσες και το ζεστό χαμόγελο.
Το παγκάκι έχει τη σημασία του. Πριν λίγο καιρό, ο Κόλφιλντ εισήγαγε ένα στο προπονητικό κέντρο του συλλόγου, λίγα χιλιόμετρα μακριά από το σημείο όπου βρισκόμαστε. Ο σύλλογος το ονόμασε «Το Παγκάκι του Μάικλ» και είναι το σημείο όπου οι παίκτες της Μπρέντφορντ συναντούν τον Κόλφιλντ για να μιλήσουν — σε εξωτερικό χώρο, μακριά από τα αδιάκριτα βλέμματα του τεχνικού επιτελείου — όποτε το χρειάζονται. Έχει χρησιμοποιηθεί τόσο συχνά που η ομάδα Β ζήτησε κι εκείνη ένα. Το δικό τους ονομάστηκε «Το Άλλο Παγκάκι του Μάικλ». «Είναι καλό να έχεις κάποιον να μιλήσεις που δεν φορά το σήμα της ομάδας στο στήθος του», λέει ο Καρβάλιο. «Ως παίκτες, είμαστε επιφυλακτικοί με το τι λέμε σε ανθρώπους μέσα στον σύλλογο, γιατί ποτέ δεν ξέρεις πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί. Για αυτό πολλοί δεν ανοίγονται για ό,τι περνούν ή αισθάνονται. Τις περισσότερες φορές, με τον Μάικλ δεν μιλάμε καν για ποδόσφαιρο. Μπορεί να μιλάμε για την οικογένειά του, τη δική μου, τα σκυλιά μας! Το ποδόσφαιρο φέρνει πίεση και μπορεί να σε παγιδεύσει. Είναι ωραίο να νιώθεις ελεύθερος απ’ αυτό όταν μιλάς».
Το ποδόσφαιρο στη Βρετανία ωριμάζει σιγά σιγά. Έχει σημειωθεί πρόοδος στις συζητήσεις γύρω από την ψυχική υγεία. Ωστόσο, η αδυναμία εξακολουθεί να μη θεωρείται «καλό ύφος αποδυτηρίων». Η εξέλιξη ήταν αργή από αυτή την άποψη. “Θα συμφωνήσω”, λέει ο Καρβάλιο. «Είναι το ανδρικό πρότυπο στο ποδόσφαιρο. Δεν μας αρέσει να μιλάμε για συναισθήματα. Οι παλαιότεροι παίκτες μπορούν να βοηθήσουν και μερικές φορές το κάνουν. Αλλά μπορεί να είναι δύσκολο. Ο κόσμος νομίζει ότι τα χρήματα λύνουν όλα τα προβλήματα. Λύνουν πολλά. Αλλά το να είσαι ειλικρινής και να μπορείς να μοιράζεσαι και να κουβαλάς ο ένας τα βάρη του άλλου είναι κάτι που ακόμη χρειάζεται υπέρβαση. Αυτή η πρωτοβουλία με τα παγκάκια είναι τεράστια. Με έχει βοηθήσει πολύ — και άλλους παίκτες επίσης».
Ο Καρβάλιο πήγε στη Φούλαμ πριν μεταγραφεί στη Λίβερπουλ και τώρα ανήκει στην ομάδα του Κιθ Άντριους στη Μπρέντφορντ. «Πήγα στη Λίβερπουλ με μεγάλες προσδοκίες, αλλά τα πράγματα δεν πήγαν όπως ήθελα. Παρ’ όλα αυτά, είδα πώς δουλεύουν οι καλύτεροι των καλύτερων», θυμάται. «Αν βλέπω τον Μοχάμεντ Σαλάχ να μένει μετά την προπόνηση και να κάνει επιπλέον δουλειά, να είναι ο πρώτος που μπαίνει στο γυμναστήριο, τότε καταλαβαίνω ότι πρέπει να είμαι εκεί πριν από αυτόν. Αν το κάνει εκείνος, γιατί να μην το κάνω κι εγώ;»
Στον Καρβάλιο έχει επισημανθεί ότι ο Σαλάχ δέχεται έντονη κριτική τελευταία. «Όλοι δέχονται κριτική», λέει. «Μερικές φορές δικαιολογημένα, άλλες όχι». Ο Κόλφιλντ, ο οποίος πείστηκε από τον ιπποδρομιακό θρύλο σερ A.P. Μακόι να αλλάξει καριέρα όταν ήταν διευθύνων σύμβουλος της Ένωσης Επαγγελματιών Ιπποδρόμων, λέει ότι έχει μιλήσει με τους περισσότερους παίκτες της Μπρέντφορντ κάποια στιγμή τα τελευταία οκτώ χρόνια. Τα θέματα είναι συχνά σοβαρά. Διαζύγια, ρατσισμός, άγχος και αποβολές. «Αυτά είναι μόνο τέσσερα από τα σαράντα θέματα», λέει ο Κόλφιλντ. «Αυτό που συζητείται λιγότερο είναι το 4-4-2 ή το 3-5-2 ή τα “ανεστραμμένα” μπακ. Είναι η ευκαιρία τους να μιλήσουν ως άνθρωποι, όχι ως ποδοσφαιριστές. Κάποια πράγματα που μου λένε θα τα πάρω μαζί μου στον τάφο, γιατί είναι πολύ προσωπικά. Πρέπει να ξέρουν ότι ό,τι μου πουν μένει έξω, στο παγκάκι».
Το παγκάκι όπου καθόμαστε είναι καινούριο και περιβάλλεται από λουλούδια στα χρώματα του συλλόγου. Με τη στήριξη του δήμου του Χάουνσλοου, είναι ένα από τα αρκετά που έχει τοποθετήσει η Μπρέντφορντ στην περιοχή. Καθένα φέρει μια απλή επιγραφή: «Παγκάκι της Brentford FC: Η συζήτηση είναι η καλύτερη τακτική. Εάν χρειάζεστε υποστήριξη, η βοήθεια είναι διαθέσιμη.» Ακολουθούν τα σχετικά τηλέφωνα. Ο σύλλογος, επίσης, συνηθίζει να τηλεφωνεί σε φιλάθλους που γνωρίζει ότι είναι ευάλωτοι.
Ερωτηθείς για τον σκοπό που ελπίζει ότι θα εξυπηρετήσει η πρωτοβουλία, ο Καρβάλιο σταμάτησε να σκεφτεί. «Ίσως να πείσει τον κόσμο να περνά λιγότερο χρόνο στα τηλέφωνα», είπε. «Απλώς να καθίσει και να μιλήσει, να μοιραστεί συναισθήματα. Μια ανοιχτή συζήτηση χωρίς περισπασμούς. Ένα φλιτζάνι καφέ ή τσάι. Απλά να μιλήσει.»
Ο Καρβάλιο και ο Κόλφιλντ είναι πλέον καλοί φίλοι και πιστεύουν ότι θα παραμείνουν έτσι ακόμη κι όταν οι καριέρες τους ακολουθήσουν διαφορετικούς δρόμους. Ο Καρβάλιο λέει πως οι πρώτες του εντυπώσεις από τον μεγαλύτερο άνδρα ήταν μάλλον επιφανειακές. «Σκεφτόμουν: “ποιος είναι αυτός με το ωραίο κοστούμι;”», λέει χαμογελώντας. «Δεν μου το επέβαλαν με το ζόρι. Με άφησε στην ησυχία μου — κι αυτό ήταν καλό, γιατί η σχέση μας αναπτύχθηκε φυσικά. Παρακολουθεί και τις προπονήσεις, οπότε συνήθως ξέρει πώς πάω πριν καν ανοίξω το στόμα μου!»
Ο Κόλφιλντ αναγνωρίζει τα στοιχεία αυτής της ιστορίας — γιατί όλα ήταν σκόπιμα. Συναισθηματικά, οι ποδοσφαιριστές μπορεί να είναι δύσκολο να προσεγγιστούν. «Ένας παίκτης μπορεί να περάσει δίπλα μου δέκα φορές χωρίς καν να με προσέξει», λέει. «Αλλά την ενδέκατη φορά, μου δίνει το σήμα ότι χρειάζεται δέκα λεπτά. Υπάρχει ακόμη αυτό το υπέροχο πράγμα που λέγεται επαφή με τα μάτια, αλλά τη χρησιμοποιούμε όλο και λιγότερο γιατί κοιτάμε συνέχεια οθόνες. Αν όμως με κοιτάξει στα μάτια ή μου κάνει ένα μικρό νεύμα — σαν δημοπράτης — τότε ξέρω. Αν όχι, απλώς εξαφανίζομαι. Υπάρχουν μέρες που δεν θέλω να φαίνομαι καθόλου και κρύβομαι πίσω από τη γωνία ώσπου να περάσουν».
Μετά τον θάνατο του Ρίκι Χάτον και την απώλεια του πρώην προπονητή της Λίβερπουλ, Ματ Μπίαρντ, που συγκλόνισαν τον κόσμο του ποδοσφαίρου, ο Κόλφιλντ σκέφτεται τα ζητήματα που σχετίζονται με τη ζωή μετά τον αθλητισμό. «Δεν υπάρχει τίποτα πιο λυπηρό από το να κάνεις κάτι σε όλη σου τη ζωή και μετά να το χάσεις — μαζί με το σκοπό και την αίσθηση του ανήκειν», λέει. «Ο Ρίκι είχε τέτοιο παρελθόν. Υπάρχει ένας στίχος από ένα ιρλανδικό τραγούδι που λέει: “Όλοι οι φόβοι και οι ανησυχίες σε βρίσκουν όταν είσαι μόνος”, και η ιδέα με αυτά τα παγκάκια είναι να μπορείς να καθίσεις και να αρχίσεις μια συζήτηση. Αν έστω ένα άτομο καλέσει έναν από τους αριθμούς που αναγράφονται σε ένα παγκάκι, τότε θα έχω κάνει το χρέος μου».
Καθώς ο Καρβάλιο ετοιμάζεται να φύγει, σταματά για λίγο να σκεφτεί πώς η σχέση του με τον Κόλφιλντ και η ηρεμία που του έχει προσφέρει μπορεί να ωφελήσει το ποδόσφαιρό του. «Μπορώ να πετάξω όλα τα εξωτερικά βάρη στον κάδο, να τα ξεφορτωθώ», λέει. «Δεν κουβαλάς έξτρα φορτίο στο γήπεδο. Επικεντρώνεσαι στο ποδόσφαιρο και νιώθεις ελεύθερος — όπως όταν ήμουν παιδί. Επιστρέφεις σε εκείνη την αίσθηση ελευθερίας, να παίζεις στις αλάνες της Λισαβόνας. Χωρίς καμία έγνοια, εκτός από το πότε θα σε φωνάξει η μαμά για φαγητό. Αυτή την αίσθηση ελευθερίας όλοι τη θέλουμε, έτσι δεν είναι;»
Από τον Ian Ladyman, ποδοσφαιρικό συντάκτη
@Associated Newspaper Limited
