Ο Ρόμπερτ Φράνσις Πρέβοστ είναι από χθες ο Πάπας Λέων ΙΔ΄, ο 267ος προκαθήμενος της Καθολικής Εκκλησίας, διαδεχόμενος τον Πάπα Φραγκίσκο. Ο πρώτος Πάπας με καταγωγή από τις ΗΠΑ εμφανίστηκε στο μπαλκόνι του Βατικανού καταφανώς συγκινημένος και απευθύνθηκε στους δεκάδες χιλιάδες πιστούς, που συγκεντρώθηκαν να τον υποδεχθούν.
«Ειρήνη σε όλους», ήταν τα πρώτα του λόγια. Κατόπιν επέλεξε να συνεχίσει την ευλογία που προ τριών εβδομάδων είχε απευθύνει από το ίδιο σημείο ο Πάπας Φραγκίσκος, την ημέρα του Πάσχα, λίγες ώρες πριν να πεθάνει: «Ο Θεός αγαπά όλους· το κακό δεν θα υπερισχύσει», είπε και πρόσθεσε: «Μπορούμε να είμαστε μια εκκλησία ιεραποστολική, μια εκκλησία που χτίζει γέφυρες, που είναι πάντα ανοιχτή να υποδέχεται όλους — όπως σε αυτή την πλατεία, να καλωσορίζει τους πάντες, με φιλανθρωπία, διάλογο και αγάπη».
Η επιλογή του προκάλεσε έκπληξη, δεδομένου ότι πολλοί θεωρούσαν απίθανο να εκλεγεί Πάπας από τις ΗΠΑ. Αν κι ακόμα δεν είναι γνωστές οι ψήφοι στο Κονκλάβιο, θεωρείται ότι αποτελεί συνέχεια του Πάπα Φραγκίσκου, όπως άλλωστε διάλεξε να δηλώσει και με την πρώτη του εμφάνιση. «Είναι βγαλμένος κατευθείαν από το εγχειρίδιο του Φραγκίσκου», δήλωσε η Κάθλιν Σπρόους Κάμινγκς, καθηγήτρια Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο της Νοτρ Νταμ με ειδίκευση στους Καθολικούς των ΗΠΑ. «Έχει όλα τα χαρακτηριστικά: ποιμαντική καρδιά, διοικητική εμπειρία και όραμα».
Ο «Λατίνος γιάνκης»
Γεννήθηκε το 1955 στο Σικάγο. Υπηρέτησε επί δύο δεκαετίες στο Περού ως ιεραπόστολος, εφημέριος, καθηγητής και επίσκοπος. Αργότερα ηγήθηκε του Τάγματος του Αγίου Αυγουστίνου και με αυτή την ιδιότητα επισκέφθηκε κοινότητες σε όλο τον κόσμο. Έγινε καρδινάλιος μόλις το 2023. Στη Ρώμη ήταν γνωστός ως ο «Λατίνος γιάνκης». Πριν από τον θάνατο του Πάπα Φραγκίσκου κατείχε ένα από τα πιο επιδραστικά αξιώματα στο Βατικανό, διευθύνοντας το γραφείο που επιλέγει και επιβλέπει τους επισκόπους παγκοσμίως. Μιλά ισπανικά και ιταλικά.
Μοιάζει με τον Φραγκίσκο στην αφοσίωσή του στους φτωχούς και στους μετανάστες, αλλά και στην προσέγγισή του να συναντά τους ανθρώπους εκεί όπου βρίσκονται. Θεωρείται πιθανό να συνεχίσει την προσπάθεια του Φραγκίσκου, να ενισχυθεί η συνομιλία μεταξύ λαϊκών και επισκόπων. Άλλωστε, το 2022 ο Φραγκίσκος του ανέθεσε να προεδρεύσει στην επαναστατική μεταρρύθμιση της προσθήκης τριών γυναικών στο εκλεκτορικό σώμα που αποφασίζει ποιες υποψηφιότητες επισκόπων προχωρούν προς τον Πάπα.
Πραγματιστής και επιφυλακτικός
Σε θέματα δόγματος θεωρείται πιο μετριοπαθής, πραγματιστής και επιφυλακτικός. Διαφέρει στη στάση του απέναντι στην κοινότητα LGBTQ+. Αν και δεν έχει εκφραστεί πρόσφατα επί του θέματος, το 2012, σε ομιλία του προς επισκόπους, εξέφρασε τη λύπη του επειδή προωθείται «συμπάθεια προς πεποιθήσεις και πρακτικές που αντιβαίνουν στο Ευαγγέλιο», κάνοντας συγκεκριμένη αναφορά στον «ομοφυλοφιλικό τρόπο ζωής» και στις «εναλλακτικές οικογένειες που αποτελούνται από ομόφυλα ζευγάρια και τα υιοθετημένα παιδιά τους». Όπως και άλλοι καρδινάλιοι, έχει δεχθεί κριτική για τον χειρισμό του σε υποθέσεις σεξουαλικής κακοποίησης εκ μέρους ιερέων.
Σε συνέντευξή του το 2023 είχε επισημάνει ότι «δεν πρέπει να υποκύπτουμε στον πειρασμό να ζούμε απομονωμένοι, κλεισμένοι σε ένα παλάτι, ικανοποιημένοι με ένα ορισμένο κοινωνικό ή εκκλησιαστικό επίπεδο. Και δεν πρέπει να κρυβόμαστε πίσω από μια ιδέα εξουσίας που σήμερα πια δεν έχει νόημα. Η εξουσία που έχουμε είναι για να υπηρετούμε, να συνοδεύουμε τους ιερείς, να είμαστε ποιμένες και διδάσκαλοι».
Η εκλογή του, βέβαια, χαιρετίστηκε από τους ηγέτες όλου του κόσμου. Ο Ντόναλντ Τραμπ έσπευσε να συγχαρεί τον πρώτο Πάπα από τη χώρα του: «Είναι τόσο μεγάλη τιμή να συνειδητοποιώ ότι είναι ο πρώτος Αμερικανός Πάπας. Τι ενθουσιασμός, και τι μεγάλη τιμή για τη χώρα μας. Ανυπομονώ να τον συναντήσω. Θα είναι μια πολύ σημαντική στιγμή», ανέφερε.
Η σημειολογία του ονόματός του
Ο νέος Πάπας διάλεξε να ονομαστεί Λέων XIV. Ο πρώτος Πάπας Λέων (440–461) είναι ο Άγιος Λέων, από τις πιο εμβληματικές μορφές της παποσύνης. Ανακηρύχθηκε Μέγας για την προσφορά του στη Θεολογία, ιδιαίτερα στη Σύνοδο της Χαλκηδόνας. Υπήρξε υπερασπιστής της Ρώμης, διαπραγματευόμενος με τον Αττίλα των Ούννων ώστε να μην καταστραφεί η πόλη. Έμεινε στην ιστορία ως σύμβολο της παπικής αυθεντίας και της ισχυρής ηγεσίας. Άρα, με την επιλογή αυτή ο νέος Πάπας δίνει ένα μήνυμα σταθερότητας, θεολογικού βάθους και ηγετικού ρόλου.
Ο τελευταίος Πάπας Λέων (o Λέων XIII, 1878–1903) υπήρξε πρωτοπόρος στον κοινωνικό λόγο της Εκκλησίας, θεμελιώνοντας την κοινωνική διδασκαλία του Καθολικισμού. Με την περίφημη εγκύκλιό του Rerum novarum περιέγραψε τα δικαιώματα των εργαζομένων για έναν δίκαιο μισθό, ασφαλείς συνθήκες εργασίας και τον σχηματισμό εργατικών σωματείων, ενώ επιβεβαιώνει το δικαίωμα της ιδιοκτησίας και της ελευθερίας στις επιχειρήσεις. Από αυτήν τη σκοπιά, με την επιλογή του ονόματος ο νέος Πάπας εκπέμπει μήνυμα συνέχειας στον κοινωνικά προσανατολισμένο και ποιμαντικό παπισμό του Φραγκίσκου.
Εφημερίδα Απογευματινή
Χάρη Γ. Σαββίδη
