Η Ευρώπη θέτει αυστηρούς κανόνες για τη χρήση μετρητών και καρτών (πιστωτικές-χρεωστικές), καθώς και για συναλλαγές σε ΑΤΜ, φράζει τον δρόμο στα κρυπτονομίσματα αμφίβολης αξίας και ρίχνει το ψηφιακό ευρώ στη μάχη των συναλλαγών. Η ηλεκτρονική εκδοχή του ενιαίου νομίσματος δεν θα αντικαταστήσει το ευρώ στη φυσική του μορφή, αλλά θα έχει την εγγύηση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, την ίδια ισχύ με το «κανονικό» ευρώ, χωρίς όμως να τοκίζεται. Το ψηφιακό ευρώ «δεν σημαίνει πως θα εξαφανισθούν τα μετρητά…», διευκρινίζει η επικεφαλής της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Κριστίν Λαγκάρντ, ενώ τονίζει ότι «είναι ευθύνη των εμπορικών τραπεζών να διατηρούν την απαραίτητη υποδομή για την εξυπηρέτηση των πελατών τους».
Ας δούμε όλες τις προοπτικές που ανοίγονται, όπως τις περιέγραψε η ίδια στην Οικονομική και Δημοσιονομική Επιτροπή της ΕΕ:
- Οδηγία για ΑΤΜ
Η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα στοχεύει να είναι προσβάσιμα από όλους τους Ευρωπαίους πολίτες τα ΑΤΜ σε απόσταση 1-3 χιλιομέτρων από την κατοικία τους στις αστικές περιοχές και 5-10 χιλιομέτρων στις αγροτικές. «Δεν θα δυσκολέψουμε την πρόσβαση στα ΑΤΜ», τονίζει η ΕΚΤ. Στόχος της ΕΚΤ είναι -όπως τονίζουν Ευρωπαίοι αξιωματούχοι- «η διασφάλιση της διαθεσιμότητας χαρτονομισμάτων και κερμάτων σε ολόκληρη την Ευρωζώνη, κάτι που όμως αντιμετωπίζει προκλήσεις. Η ύπαρξη επαρκούς επιπέδου πρόσβασης σε υπηρεσίες μετρητών σε όλη την Ευρωζώνη καθιστά απαραίτητες τις τοπικές υπηρεσίες των τραπεζών και τα εκτεταμένα δίκτυα ΑΤΜ».
- Διακίνηση μετρητών
Η ΕΚΤ αναφέρει μέσω στελεχών της την ανάγκη διακίνησης μετρητών, αλλά και της ενίσχυσης των πληρωμών μέσω διαδικτύου ή ηλεκτρονικά με κάρτες. Η ΕΚΤ θεωρεί ότι είναι αποδεκτή η μη αποδοχή της πληρωμής, αν ο καταναλωτής με 200 ευρώ θέλει να εξοφλήσει προϊόν ή αγαθό με κόστος πέντε ευρώ! Επίσης, η ΕΚΤ τονίζει ότι «αν διαπιστωθεί ότι η μη αποδοχή μετρητών υπονομεύει το καθεστώς νόμιμου χρήματος, τα κράτη-μέλη υποχρεούνται να λαμβάνουν διορθωτικά μέτρα. Η παρακολούθηση και η αξιολόγηση θα γίνεται με βάση κοινούς δείκτες που θα εγκρίνει η Επιτροπή».
- Κρυπτονομίσματα
Η κυρία Λαγκάρντ σημειώνει ότι τα κρυπτονομίσματα εκδίδονται ιδιωτικά και ενέχουν σημαντικούς κινδύνους για τους επενδυτές-χρήστες. Αυτά τα περιουσιακά στοιχεία δεν είναι πάντα σε θέση να διατηρούν σταθερή την αξία τους, με αποτέλεσμα να διακυβεύεται η χρησιμότητά τους ως συναλλακτικού μέσου και ως μέσου αποθήκευσης αξίας. Επιπλέον, μια πιθανή μετατόπιση των καταθέσεων που χρησιμοποιούνται για πληρωμές και αποταμιεύσεις, από τράπεζες σε κρυπτονομίσματα, θα μπορούσε να επηρεάσει αρνητικά τη μετάδοση της νομισματικής πολιτικής μέσω των τραπεζών. Τα κρυπτονομίσματα πρέπει επομένως να διέπονται από ορθούς κανόνες, ειδικά όταν λειτουργούν πέρα από διεθνή σύνορα. Η επικεφαλής της ΕΚΤ τονίζει ότι η Tether, ο μεγαλύτερος εκδότης σταθερών κρυπτονομισμάτων, εδρεύει επί του παρόντος στο Ελ Σαλβαδόρ, το οποίο δεν διαθέτει κανένα πλαίσιο προληπτικής εποπτείας για τέτοιου είδους επενδύσεις-συναλλαγές. Αυτή η κατακερματισμένη προσέγγιση εμποδίζει την εξασφάλιση ισότιμων όρων ανταγωνισμού σε παγκόσμιο επίπεδο και μπορεί να ανοίξει την πόρτα σε νέους κινδύνους και συστημικά «τρωτά σημεία».
- Ψηφιακό ευρώ
Ας δούμε πώς λειτουργεί το ψηφιακό ευρώ. Η κυρία Λαγκάρντ εξηγεί ότι «θα είναι μια υπηρεσία βασικής πληρωμής, απόλυτα δωρεάν. Θα είναι διαθέσιμη για όλες τις χώρες της Ευρωζώνης, για οποιαδήποτε ηλεκτρονική πληρωμή. Διευκολύνει και την πληρωμή offline, κάτι που πολύ λίγα συστήματα πληρωμών μπορούν να προσφέρουν. Θα κυκλοφορεί παράλληλα με το κανονικό ευρώ. Την απόλυτη ευθύνη για την εγκυρότητα του ψηφιακού ευρώ θα φέρει η ΕΚΤ».
Οι ειδικοί αναφέρουν ότι το ψηφιακό ευρώ αποτελεί ένα σχέδιο κεφαλαιώδους σημασίας, όχι μόνο για τις συναλλαγές χονδρικής, αλλά και για τις λιανικές. Σε σύγκριση με τα stable coins, το ψηφιακό ευρώ δεν θα τοκίζεται, σε καμία περίπτωση. Το ψηφιακό ευρώ δεν έχει κίνδυνο για τον καταναλωτή-χρήστη, όπως τα κρυπτονομίσματα, γιατί θα εκδίδεται από την ίδια την ΕΚΤ και θα διέπεται από διαφάνεια.
Ένα νέο μέσο ηλεκτρονικών πληρωμών και αποταμίευσης
Ας δούμε πώς εξηγεί η ΕΚΤ τι είναι, πώς λειτουργεί και γιατί χρειαζόμαστε το ψηφιακό ευρώ: «Το ψηφιακό ευρώ θα είναι ένα ηλεκτρονικό μέσο πληρωμής, διαθέσιμο σε όλους χωρίς χρέωση. Όπως ακριβώς χρησιμοποιούνται τα μετρητά σήμερα, θα μπορείτε να το χρησιμοποιείτε οπουδήποτε εντός της ζώνης του ευρώ, θα είναι ασφαλές και θα προστατεύει την ιδιωτική σας ζωή. Στην ολοένα και περισσότερο ψηφιοποιημένη κοινωνία μας το ψηφιακό ευρώ θα αποτελεί βήμα προόδου για το ενιαίο μας νόμισμα.
»Επί του παρόντος, δεν υπάρχει μια ευρωπαϊκή επιλογή ψηφιακών πληρωμών που να καλύπτει ολόκληρη τη ζώνη του ευρώ, καθώς από τις 20 χώρες-μέλη οι 13 στηρίζονται σε διεθνή σχήματα πληρωμών για τις πληρωμές με κάρτα. Το ψηφιακό ευρώ θα αποτελεί ένα ευρωπαϊκό ηλεκτρονικό μέσο πληρωμής προσβάσιμο και αποδεκτό σε όλες τις χώρες της ζώνης του ευρώ.
»Το ψηφιακό ευρώ θα αποθηκεύεται σε ένα ηλεκτρονικό πορτοφόλι που θα μπορείτε να δημιουργήσετε στην τράπεζά σας ή σε δημόσιο φορέα διαμεσολάβησης. Κατ’ αυτόν τον τρόπο, θα μπορείτε να κάνετε όλες τις συνήθεις ηλεκτρονικές πληρωμές σας -στο κατάστημα της γειτονιάς σας, μέσω διαδικτύου, προς έναν φίλο- με το τηλέφωνό σας ή την κάρτα σας, διαδικτυακά (online) ή εκτός σύνδεσης (offline)».
O Γιώργος Αυτιάς είναι ευρωβουλευτής της ΝΔ
Εφημερίδα Απογευματινή