Πέτρος Μολυβιάτης, ο πρύτανης της διπλωµατίας

Ο εξ απορρήτων του Καραµανλή και η ιστορία της ζωής του σπουδαίου αξιωµατούχου και µεγάλου γνώστη της διεθνούς πολιτικής σκηνής, που έφυγε στα 97 του χρόνια – Ο ΟΗΕ, το ΝΑΤΟ, οι πρεσβείες και ο ελληνοτουρκικός διάλογος
07:20 - 12 Μαΐου 2025

Στο πάνθεον της πολιτικής ιστορίας πέρασε την προηγούµενη Κυριακή ο Πέτρος Μολυβιάτης, ο οποίος συνέδεσε την πορεία του µε τον «Εθνάρχη» Κωνσταντίνο Καραµανλή, καθώς ήταν ο εξ απορρήτων ευρισκόµενος στο πλευρό του για πάρα πολλά χρόνια. Ο σπουδαίος διπλωµάτης έφυγε στα 97 του χρόνια έπειτα από επιπλοκές αναπνευστικής ανεπάρκειας. Νοσηλευόταν στο νοσοκοµείο «Ευαγγελισµός». Η κηδεία του πραγµατοποιήθηκε την Τρίτη στο Κοιµητήριο της Κηφισιάς και το φέρετρο ήταν τυλιγµένο µε την ελληνική σηµαία, ενώ το «παρών» έδωσε σύσσωµος ο πολιτικός κόσµος.

«Αποχαιρετούµε σήµερα έναν σπουδαίο Ελληνα», δήλωσε ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραµανλής, κατά την έναρξη του επικήδειου λόγου στην εξόδιο ακολουθία για τον Πέτρο Μολυβιάτη. «Το εθνικό συµφέρον πάνω απ’ όλα. Αυτό ήταν και είναι το “δόγµα Μολυβιάτη”. Αυτό ήταν το µέληµα και η αγωνία του µέχρι την τελευταία ώρα», τόνισε στον επικήδειό του ο κ. Καραµανλής.

Πρωτοβουλίες

Υπήρξε βαθύς γνώστης της διεθνούς πολιτικής σκηνής και ήταν από εκείνα τα πρόσωπα που συνέδεσαν το όνοµά τους µε το Κυπριακό και τις προσπάθειες επίλυσής του, ενώ έθεσαν τις βάσεις για τον ελληνοτουρκικό διάλογο την περίοδο της Μεταπολίτευσης. Μάλιστα µόνο τυχαίο δεν θεωρείται το γεγονός ότι από το 1956, όταν και εισήλθε στο διπλωµατικό σώµα, ασχολήθηκε επισταµένως µε τα ελληνοτουρκικά.

Γεννήθηκε στις 12 Ιουνίου 1928 και η µητέρα του Αγάπη ήταν αδελφή του σπουδαίου συγγραφέα Ηλία Βενέζη. Σπούδασε νοµικά στο ΕΚΠΑ και ακολούθως εισήλθε στο διπλωµατικό σώµα. Θήτευσε σε πολλά σηµαντικά διπλωµατικά χαρτοφυλάκια, όπως στις µόνιµες αντιπροσωπείες της Ελλάδας στην έδρα του ΟΗΕ στη Νέα Υόρκη και στην έδρα του ΝΑΤΟ στις Βρυξέλλες, καθώς και στις ελληνικές πρεσβείες της Μόσχας, της Αγκυ
ρας και της Πρετόριας.

Με την κατάρρευση της χούντας στις 23 Ιουλίου 1974 ο Κωνσταντίνος Καραµανλής γύρισε στην Ελλάδα. Ο Πέτρος Μολυβιάτης ανέλαβε καθήκοντα γενικού διευθυντή του Πολιτικού Γραφείου του «Εθνάρχη», ενώ όταν ο τελευταίος µεταπήδησε στην Προεδρία της ∆ηµοκρατίας τον ακολούθησε στο προεδρικό µέγαρο, αναλαµβάνοντας τη θέση του γενικού γραµµατέα της Προεδρίας. Μία θέση που κατείχε και στις δύοπροεδρικές θητείες του Κωνσταντίνου Καραµανλή.

Την πρώτη περίοδο «συγκατοίκησης» Καραµανλή – Παπανδρέου ο Μολυβιάτης είχε ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας µε τον Αντώνη Λιβάνη. Μάλιστα εκείνη την περίοδο δεν έλειψαν οι φορές που λειτούργησε ως αντ’ αυτού του Καραµανλή, όπως για παράδειγµα όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου επέλεξε τον Χρήστο Σαρτζετάκη για την Προεδρία. Εκείνη την «καυτή» περίοδο ο Καραµανλής είχε εξουσιοδοτήσει ως «αντ’ αυτού» στις συνεννοήσεις µε το ΠΑΣΟΚ τον Πέτρο Μολυβιάτη. Το 1996 τοποθετήθηκε σε εκλόγιµη θέση στο Επικρατείας της Νέας ∆ηµοκρατίας, ενώ το ίδιο συνέβη και στις εκλογές του 2000. Τον Μάρτιο του 2004 η Νέα ∆ηµοκρατία κέρδισε τις εκλογές, µε τον Πέτρο Μολυβιάτη να αναλαµβάνει το χαρτοφυλάκιο του υπουργείου Εξωτερικών. Παρέµεινε σε αυτή τη θέση για δύο χρόνια, ώσπου τον διαδέχθηκε η Ντόρα Μπακογιάννη. Παράλληλα διετέλεσε πρόεδρος του Ιδρύµατος «Κωνσταντίνος Γ. Καραµανλής». Η δεύτερη φορά που βρέθηκε ξανά στο ΥΠ.ΕΞ. ήταν στην υπηρεσιακή κυβέρνηση Πικραµµένου,ενώ κάτι αντίστοιχο συνέβη και στην υπηρεσιακή κυβέρνηση Θάνου.

Με Τουρκία

Ο Πέτρος Μολυβιάτης ήταν εκείνος που έθεσε τις βάσεις προκειµένου να υπάρχει διάλογος ανάµεσα σε Ελλάδα και Τουρκία στη Μεταπολίτευση. Οπως είχε πει σε παλαιότερη συνέντευξή του, ήταν Μάιος του 1975 όταν η Αθήνα και η Αγκυρα είχαν υπογράψει ένα κοινό ανακοινωθέν, µε το προσχέδιο να γράφεται από τον ίδιο σε µια λευκή χαρτοπετσέτα, στην καφετέρια των εγκαταστάσεων του ΝΑΤΟ, στις Βρυξέλλες. Ενα χρόνο αργότερα, όταν ο Ανδρέας Παπανδρέου δήλωνε από βήµατος Βουλής «Βυθίσατε το “Χόρα”», εννοώντας ότι το ελληνικό Πολεµικό Ναυτικό έπρεπε να επιτεθεί στο τουρκικό ωκεανογραφικό «Χόρα», το οποίο είχε εισέλθει σε ελληνικά ύδατα, ο Πέτρος Μολυβιάτης ήταν εκείνος που τον είχε καλέσει στο τηλέφωνο εγκαίρως για να τον διαβεβαιώσει ότι θα τον ενηµέρωνε ο Καραµανλής. Ωστόσο ο ιδρυτής του ΠΑΣΟΚ, παρά τα όσα έχουν λεχθεί, έκανε αυτή τη δήλωση χωρίς να υπάρχει επαφή µε τον «Εθνάρχη».

Ο ρόλος του στα ελληνοτουρκικά και το Κυπριακό, και κυρίως στην πολύ κρίσιµη περίοδο των δηµοψηφισµάτων στην Κύπρο τον Απρίλιο του 2004, εκτιµάται πως ήταν καθοριστικός, αφού µε τη στάση του -που αφίστατο αυτής του προκατόχου του Γιώργου Παπανδρέου- έναντι του Σχεδίου Ανάν συνετέλεσε στην απόρριψη του σχεδίου από τους Ελληνοκυπρίους, µε τη σύµφωνη γνώµη και του πρωθυπουργού, στηρίζοντας τις αποφάσεις του τότε Kύπριου προέδρου Τάσσου Παπαδόπουλου.

Τον Απρίλιο του 2005 ο Πέτρος Μολυβιάτης και ο Κώστας Καραµανλής έστειλαν έξι επιστολές σε Ευρωπαίους ηγέτες και αξιωµατούχους και στον πρόεδρο των ΗΠΑ, Τζορτζ Μπους, µε τις οποίες πρότειναν την επίλυση του µακεδονικού ονοµατολογικού ζητήµατος και την αποδοχή της ένταξης της γείτονος στην Ε.Ε. µε την υιοθέτηση µιας διπλής ονοµασίας, χωρίς να γίνει κάποια αλλαγή του Συντάγµατος της χώρας. Η ονοµασία «∆ηµοκρατία Μακεδονίας-Σκόπια» θα χρησιµοποιούνταν από τον ΟΗΕ, τα κράτη του οποίου ενθαρρύνονταν απλώς να τη χρησιµοποιούν, ενώ το συνταγµατικό όνοµα «∆ηµοκρατία της Μακεδονίας» θα συνέχιζε να χρησιµοποιείται στο εσωτερικό της χώρας.

Ηταν παντρεµένος µε τη Νιόβη Χριστάκη και είχαν δύο παιδιά, µία κόρη και έναν γιο. Η κόρη του Λώρα υπήρξε σύζυγος του επι χειρηµατία και τραπεζίτη Στέλιου Παναγόπουλου, διοικητή της Εθνικής Τράπεζας και ευρωβουλευτή του ΠΑΣΟΚ.

Εφημερίδα «Κυριακάτικη Απογευματινή»