Ιερά Μονή Σινά: Το χρονικό μιας ελληνοαιγυπτιακής διεκδίκησης

Τι οδήγησε στην απόφαση του αιγυπτιακού εφετείου και ποιο είναι το μέλλον της ιστορικής Μονής
17:52 - 29 Μαΐου 2025
μονή σινά, ιερή μονή αγίας αικατερίνης,

Οι προσπάθειες επίλυσης του ιδιαίτερα κρίσιμου ζητήματος ξεκίνησαν τον περασμένο Δεκέμβριο, με πρωτοβουλία της Ελλάδας και της Αιγύπτου. Ρόλο διαμεσολαβητή μεταξύ της Ιεράς Μονής Σινά και του αιγυπτιακού δημοσίου ανέλαβε η Ελληνική κυβέρνηση, με σκοπό την εξωδικαστική διευθέτηση της υπόθεσης.

Μάλιστα, κατά την πρόσφατη επίσκεψη του Προέδρου της Αιγύπτου Αμπντέλ Φατάχ αλ-Σίσι στην Αθήνα, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης τον ευχαρίστησε δημόσια για τη συμβολή του στην προσπάθεια επίλυσης.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης είχε τότε δηλώσει για αυτό το θέμα, απευθυνόμενος στον Αιγύπτιο πρόεδρο: «…επιτρέψτε μου εδώ, κ. πρόεδρε, να κάνω μία ξεχωριστή αναφορά στη Μονή Αγίας Αικατερίνης του Σινά, ένα σπάνιο μνημείο πολιτιστικής κληρονομιάς, το οποίο συνδέει τις δύο χώρες μας. Θέλω να σας ευχαριστήσω ιδιαίτερα για το προσωπικό σας ενδιαφέρον –το τονίζω, το προσωπικό σας ενδιαφέρον– το οποίο έχετε επιδείξει για την προστασία της Μονής και του ελληνορθόδοξου χαρακτήρα της».

Παρά τις καλές προθέσεις και τις εντατικές προσπάθειες της Ελληνικής κυβέρνησης να αποφευχθούν τριγμοί στις σχέσεις των δύο – φιλικών κατά τα άλλα – χωρών, η επιδιωκόμενη συμφωνία δεν κατέληξε σε ουσιαστικό αποτέλεσμα, όπως προκύπτει και από τη σχετική δικαστική απόφαση.

Οι διαπραγματεύσεις Ελλάδας-Αιγύπτου και το σχέδιο συμφωνίας

Οι διαπραγματεύσεις του Δεκεμβρίου πραγματοποιήθηκαν ανάμεσα στον Γενικό Γραμματέα Θρησκευμάτων του Υπουργείου Παιδείας, Γιώργο Καλαντζή, και τον διοικητή του Νοτίου Σινά, κ. Χάλιντ Μουμπάρακ. Οι δύο πλευρές κατέληξαν σε ένα σχέδιο συμφωνίας, το οποίο επεξεργάστηκε εκτενώς το επόμενο διάστημα και είχε ήδη γίνει αποδεκτό από τους πατέρες της Μονής.

Η συμφωνία αυτή αναγνώριζε την ιδιοκτησία της Μονής επί των περιουσιακών της στοιχείων. Μετά τη συγκέντρωση των απαραίτητων υπουργικών υπογραφών, το κείμενο διαβιβάστηκε στην Προεδρία της Αιγύπτου για τελική έγκριση. Ωστόσο, εκεί σημειώθηκε στασιμότητα: η υπογραφή της συμφωνίας καθυστέρησε επανειλημμένως – όχι μία ή δύο, αλλά συνολικά πέντε φορές – λόγω αιγυπτιακής υπαιτιότητας.

Η αιφνίδια απόφαση 

Το αποτέλεσμα ήταν η έκδοση εφετειακής απόφασης που αποδίδει την κυριότητα της Μονής και της περιουσίας της στο αιγυπτιακό κράτος.

Σύμφωνα με την απόφαση, οι μοναχοί αναγνωρίζονται απλώς ως ένοικοι του χώρου, που παραμένουν εκεί αποκλειστικά για την τέλεση λατρευτικών καθηκόντων. Όλες οι υπόλοιπες αρμοδιότητες και η διαχείριση της περιουσίας μεταφέρονται στην Αιγυπτιακή Αρχαιολογική Υπηρεσία. Η Αίγυπτος δημεύει την περιουσία της Μονής και προχωρά ουσιαστικά στην έξωση των μοναχών από αυτό, ώστε τα κενά πλέον κτίρια να μετατραπούν σε τουριστικό αξιοθέατο σαν τις Πυραμίδες.

Το ζήτημα έχει σοβαρές διαστάσεις, καθώς τίθενται ζητήματα παραβίασης θεμελιωδών θρησκευτικών ελευθεριών και ανθρωπίνων δικαιωμάτων – τα οποία η Αίγυπτος επισήμως δηλώνει ότι προστατεύει.

Οργή Ιερώνυμου

«Ύστερα από την χθεσινή σκανδαλώδη απόφαση βίαιης καταπάτησης των ανθρωπίνων και δη των θρησκευτικών ελευθεριών, που εξέδωσαν οι δικαστικές αρχές της Αιγύπτου, το παλαιότερο παγκοσμίως Ορθόδοξο Χριστιανικό Μνημείο, η Ιερά Μονή της Αγίας Αικατερίνης του Θεοβάδιστου Όρους Σινά, εισέρχεται σε μία μεγάλη δοκιμασία, που παραπέμπει σε άλλες σκοτεινές εποχές…

Ουσιαστικά, η ίδια η Αιγυπτιακή Κυβέρνηση αποφάσισε, παρά τις περί του αντιθέτου πρόσφατες δεσμεύσεις του Αιγύπτιου Προέδρου προς τον Έλληνα Πρωθυπουργό, να καταλύσει κάθε έννοια δικαίου και, ουσιαστικά, να επιχειρήσει να σβήσει μονοκοντυλιά την ίδια την ύπαρξη της Μονής, αναιρώντας αυτή καθαυτή την όλη λειτουργία Της, το ίδιο το λατρευτικό και το πνευματικό Της έργο, ομοίως και το πολιτιστικό.

Η περιουσία της Μονής υφαρπάζεται και δημεύεται και ο πνευματικός αυτός Φάρος της Ορθοδοξίας και του Ελληνισμού αντιμετωπίζει πλέον ζήτημα πραγματικής επιβίωσης.

Με απέραντη θλίψη και με εύλογη οργή, καλώ κάθε ελληνική και κάθε διεθνή Αρχή να αντιληφθεί το ύψιστο διακύβευμα και να προστρέξει άμεσα για την προστασία των θεμελιωδών θρησκευτικών ελευθεριών της Ιεράς Μονής του Σινά.

Καταδικάζω απερίφραστα κάθε προσπάθεια αλλαγής του καθεστώτος, που επί 15 αιώνες ισχύει στην εν λόγω περιοχή και απευθύνω έκκληση προς την υπεύθυνη Ελληνική Κυβέρνηση και προσωπικά προς τον Πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη να ενεργήσει άμεσα τα δέοντα, ούτως ώστε να επανέλθει η κανονική και νόμιμη τάξη και να μην καταργηθεί ουσιαστικά η Ιερά Μονή.

Εκφράζω ολόψυχα την αδελφική μου αλληλεγγύη τόσο προς την Αδελφότητα και προς τον Καθηγούμενο Αυτής, Σεβασμιώτατο Αρχιεπίσκοπο Σινά και Ραιθώ κ. Δαμιανό, όσο και προς τους έλληνες αδελφούς, που διακονούν θυσιαστικά στην ευρύτερη περιοχή του Σινά.

Δεν θέλω και δεν μπορώ να πιστέψω ,τέλος, πως σήμερα ο Ελληνισμός και η Ορθοδοξία βιώνουν μία ακόμη ιστορική «άλωση».

Αυτό δεν μπορούμε να το επιτρέψουμε.»

Πρώτη αντίδραση ΥΠΕΞ

Η Εκπρόσωπος του Υπουργείου Εξωτερικών, Λάνα Ζωχιού, σε απάντηση ερώτηση δημοσιογράφου για τις πρόσφατες εξελίξεις αναφορικά με την Ι.Μ. Αγίας Αικατερίνης του Όρους Σινά, επεσήμανε τα εξής:

«Οι Κυβερνήσεις Ελλάδας και Αιγύπτου εργάστηκαν συστηματικά το τελευταίο διάστημα για μία συμφωνία, η οποία θα διασφαλίζει τον ιερό Ελληνορθόδοξο χαρακτήρα της περιοχής. Είμαστε εν αναμονή της αποστολής της απόφασης του αιγυπτιακού δικαστηρίου που εξεδόθη χθες. Ο Έλληνας Υπουργός Εξωτερικών επικοινώνησε αμέσως με τον Υπουργό Εξωτερικών της Αιγύπτου και κατέστησε σαφές ότι δεν υπάρχει κανένα περιθώριο να αποκλίνουμε από την κοινή κατανόηση των δύο πλευρών, η οποία εκφράστηκε από τους ηγέτες των δύο χωρών στο πλαίσιο του πρόσφατου Ανώτατου Συμβουλίου Συνεργασίας στην Αθήνα».

Με πληροφορίες από orthodoxianewsagency.gr