Ολιστικού χαρακτήρα µεταρρύθµιση σχεδιάζει η κυβέρνηση, υπό τη δραµατική διαπίστωση ότι η διαθεσιµότητα και η επάρκεια του νερού
αναµένεται να δοκιµαστεί το επόµενο διάστηµα εξαιτίας των επιπτώσεων της κλιµατικής αλλαγής, αλλά και της χρόνιας κακοδιαχείρισης των υδάτινων πόρων. Τα στοιχεία που προκύπτουν από έρευνα του World Resources Institute, αλλά και από έκθεση της Deloitte για τη διαχείριση των υδάτων που πραγµατοποιήθηκε για λογαριασµό της ελληνικής κυβέρνησης, προκαλούν ανησυχία, καθώς η Ελλάδα κατατάσσεται στη 19η θέση παγκοσµίως ως προς τον κίνδυνο εµφάνισης λειψυδρίας και στη βαθµίδα εξαιρετικά υψηλού ρίσκου. Επίσης οι αλλαγές στον κύκλο των βροχοπτώσεων µε τα συνεχώς µεούµενα αποθέµατα ύδατος και η µη δυνατότητα πρόσβασης σε καθαρό νερό θα οδηγήσει σε µείωση του ΑΕΠ κατά 8% στις χώρες υψηλών εισοδηµάτων. Σύµφωνα µε τα ευρήµατα της µελέτης, η µειωµένη προσφορά και η αυξανόµενη ζήτηση οδηγούν σε ένα ελλειµµατικό ισοζύγιο υδάτινων πόρων, δηµιουργώντας σηµαντικά ζητήµατα διαθεσιµότητας του πόρου. Η ανισορροπία απαιτεί άµεσες ενέργειες για τη διαχείριση του ρίσκου και την εκτέλεση δράσεων ώστε να περιοριστεί το έλλειµµα.
Σε αυτό το πλαίσιο, οι βασικές αρχές της µεταρρύθµισης που θα προωθήσει η κυβέρνηση εστιάζουν στην εύρεση χρηµατοδότησης και η υλοποίηση έργων ύδρευσης και άρδευσης αποτελούν τα πρώτα αναγκαία βήµατα. Ενδεικτική της κατάστασης είναι η µείωση της παραγωγής των Υδροηλεκτρικών Σταθµών (ΥΗΣ) της ∆ΕΗ λόγω της ξηρασίας. Παρά την εποχικότητα που παρατηρείται στην πλήρωση των ταµιευτήρων (ανά 3 έτη), η τάση διαφαίνεται καθοδική, µε τις εισροές να παρουσιάζονται µειωµένες. Εξάλλου, οι ταµιευτήρες των ΥΗΣ της ∆ΕΗ βρίσκονται στα ιστορικά χαµηλά τους, παρά τις αυξηµένες βροχοπτώσεις των τελευταίων µηνών, καθιστώντας την κατάσταση ανησυχητική τόσο για τα αποθέµατα ύδατος όσο και για την ηλεκτροπαραγωγή από ΥΗΣ, καθώς η µικρότερη συµµετοχή τους στο ενεργειακό µίγµα αναµένεται να οδηγήσει σε αύξηση του κόστους ενέργειας.
Περιοχές µε πρόβληµα
Σύµφωνα µε πηγές της κυβέρνησης, οι περιοχές της ελληνικής επικράτειας που αντιµετωπίζουν τον µεγαλύτερο κίνδυνο είναι η Ανατολική Κρήτη, νησιά του Νότιου Αιγαίου, η Ανατολική Πελοπόννησος, η Ανατολική Στερεά, καθώς και διάσπαρτες περιοχές στη χώρα λόγω χρόνιων
προβληµάτων ορθής διαχείρισης του νερού (π.χ. Κέρκυρα, Ζάκυνθος). Ειδικά για την Κέρκυρα, που αντιµετωπίζει µεγάλο πρόβληµα λειψυδρίας, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Σταύρος Παπασταύρου, και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονοµικών, Νίκος Παπαθανάσης, βρήκαν τη χρηµατοδότηση, προκειµένου να προχωρήσει το έργο αποσκλήρυνσης και αφαλάτωσης της Χρυσηίδας.
Οι παράγοντες που επηρεάζουν την κατανάλωση και τη διαθεσιµότητα των υδάτινων πόρων σύµφωνα µε τη µελέτη είναι οι εξής:
Γεωργία. Περίπου το 80% των απολήψεων νερού κατευθύνεται για κάλυψη αρδευτικών αναγκών. Παρά τη σηµαντική µείωση στις γεωργικές εκµεταλλεύσεις, οι απολήψεις υδάτων για άρδευση δεν έχουν µειωθεί σηµαντικά, λόγω της αύξησης της θερµοκρασίας, των µεγαλύτερων
αναγκών σε νερό ανά καλλιέργεια, των µεγάλων απωλειών των δικτύων και της καλλιέργειας διαφορετικών ποικιλιών µε µεγαλύτερες ανάγκες σε νερό.
Τουρισµός. Η αύξηση των τουριστικών ροών δηµιουργεί ανάγκη για ολοένα και µεγαλύτερες απολήψεις υδάτων. H εισροή τουριστικών ροών θα ενταθεί ακόµα περισσότερο τα επόµενα χρόνια, συνεπώς θα οξυνθούν ακόµα περισσότερο οι πιέσεις στα υδατικά συστήµατα, ιδιαίτερα
σε περιοχές µε αυξηµένες τουριστικές ροές.
Οικονοµική δραστηριότητα. Η αύξηση του βιοτικού επιπέδου και της οικονοµικής δραστηριότητας οδηγούν σε σηµαντική αύξηση της µέσης κατανάλωσης νερού ανά παροχή.
Γεωτρήσεις. Η σηµαντική αύξηση στις απολήψεις υπόγειων υδάτων πιέζουν τα αποθέµατα στον υδροφόρο ορίζοντα και οδηγούν σε υφαλµύρηση των υδάτων. Η κατακόρυφη αύξηση του κόστους ενέργειας οδηγεί στη µη βιωσιµότητα των σχετικών φορέων, ενώ αυξάνεται και το κόστος παραγωγής των αγροτικών προϊόντων.
Εργα – απώλειες. Η παλαιότητα των δικτύων που έχουν κατασκευαστεί πριν από δεκαετίες και η έλλειψη βελτιωτικών δράσεων/έργων συντήρησης οδηγούν σε σηµαντικές απώλειες και πολύ µεγαλύτερες απολήψεις.
Ακραία φαινόµενα. Παρατηρείται αύξηση της συχνότητας των ακραίων καιρικών φαινοµένων που δηµιουργούν εξαιρετικά σηµαντικές ζηµιές και καταστροφές στις υποδοµές. Καταλυτικής σηµασίας για τη διαθεσιµότητα των υδάτινων πόρων είναι η κατακερµατισµένη διαχείριση υδάτων, όπου καταγράφονται περισσότεροι από 730 φορείς µε αρµοδιότητες διαχείρισης υδάτων. Οι ερευνητές κρίνουν ότι η µεταρρύθµιση που θα δροµολογηθεί είναι απαραίτητο να περιλαµβάνει το σύνολο των οργανισµών, όπου πέρα των ∆ηµοτικών Επιχειρήσεων Υδρευσης-Αποχέτευσης (∆ΕΥΑ) θα περιλαµβάνει και τους Οργανισµούς Εγγείων Βελτιώσεων (ΟΕΒ).
Αύξηση του κόστους
Ειδικότερα, το κόστος του ύδατος στην Ελλάδα αναµένεται να αυξηθεί λαµβάνοντας υπόψη τους κάτωθι παράγοντες: Αύξηση τιµολογίων ΕΥ∆ΑΠ/ΕΥΑΘ λόγω ανάκτησης κόστους και έργων: εξυπηρετούν το µεγαλύτερο µέρος του πληθυσµού της χώρας και η όποια αύξηση θα επηρεάσει τον µέσο όρο. Αύξηση τιµολογίων ∆ΕΥΑ/ΤΟΕΒ λόγω µη ανάκτησης κόστους και µη βιώσιµης λειτουργίας. Ανάκτηση κόστους για νέα έργα που δεν συµβάλλουν στην αύξηση των υδάτινων πόρων (π.χ. ψηφιακά συστήµατα), έργα απαιτούµενα για την κοστολόγηση και αναβάθµιση των συστηµάτων Ανάκτηση κόστους για έργα που συµβάλλουν στην αύξηση του πόρου (φράγµατα, δίκτυα κ.λπ.), απαιτούµενα
έργα για τη διαχείριση και αύξηση του φυσικού πόρου για τα οποία θα ενσωµατωθεί κάποια αύξηση στα τιµολόγια για ανάκτηση κόστους.
Κυριακάτικη Απογευματινή
