Έντονη ήταν η πρώτη αντίδραση από το υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας, σύμφωνα με διπλωματικές πηγές, λίγα λεπτά μετά την υπογραφή του μνημονίου κατανόησης ανάμεσα στην Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης (NOC) και την τουρκική κρατική εταιρεία πετρελαίου (TPAO). Η συμφωνία αφορά τη διεξαγωγή σεισμικών ερευνών σε τέσσερις θαλάσσιες περιοχές της Μεσογείου.
Κατηγορηματική απάντηση της Αθήνας
«Η Ελλάδα δεν θα δεχθεί σε καμία περίπτωση παραβίαση κυριαρχικών της δικαιωμάτων», σημειώνεται χαρακτηριστικά από την Αθήνα. Οι ίδιες διπλωματικές πηγές σχολίαζαν με νόημα ότι «ο χάρτης που έχει κυκλοφορήσει είναι από την Λιβυκή εταιρεία πετρελαίου».
Η ελληνική κυβέρνηση παρακολουθεί στενά τις εξελίξεις και αξιολογεί τις επιπτώσεις του μνημονίου στα εθνικά συμφέροντα της χώρας.
Παράλληλα, επισημαίνεται ότι ο σχετικός χάρτης εκ πρώτης όψεως φαίνεται ότι κινείται νοτίως της μέσης γραμμής, γεγονός που ενδέχεται να αποδειχθεί κομβικό για τις σεισμικές έρευνες. Σύμφωνα με διπλωματικούς κύκλους, εφόσον ο σχετικός χάρτης κινείται πράγματι νοτίως της μέσης γραμμής, δεν θίγονται ελληνικά κυριαρχικά δικαιώματα, καθώς συμφωνεί με την οριοθέτηση της Αθήνας. Η τελική αξιολόγηση του μνημονίου θα εξαρτηθεί από την ακριβή γεωγραφική θέση των προγραμματισμένων θαλάσσιων ερευνών και τη σχέση τους με τα διεθνώς αναγνωρισμένα όρια.
Η αντίδραση του ΠΑΣΟΚ
«Ο πρωθυπουργός οφείλει να ενημερώσει κατά πόσον έθεσε το θέμα της Λιβύης στον Τούρκο Πρόεδρο και ποια υπήρξε η αντίδρασή του», ήταν η αντίδραση από τον Δημήτρη Μάντζου, υπεύθυνο Κ.Τ.Ε. Εξωτερικών του ΠΑΣΟΚ για την υπογραφή συμφωνίας μεταξύ της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου της Λιβύης και της Τουρκικής Εταιρείας Πετρελαίου (TPAO).
Ο Δημήτρης Μάντζος δήλωσε χαρακτηριστικά:
«Η υπογραφή συμφωνίας μεταξύ της Εθνικής Εταιρείας Πετρελαίου της Λιβύης και της Τουρκικής Εταιρείας Πετρελαίου (TPAO), για τη διεξαγωγή γεωλογικών και γεωφυσικών μελετών σε περιοχές που περιγράφονται στο παράνομο και ανυπόστατο τουρκολιβυκό μνημόνιο του 2019, συνιστά απροκάλυπτη αναβάθμιση των προκλητικών ενεργειών εις βάρος της χώρας μας και των εθνικών κυριαρχικών της δικαιωμάτων, καθώς και ευθεία παραβίαση του διεθνούς δικαίου της θάλασσας.
Η κυβέρνηση οφείλει άμεσα να αντιδράσει στη νέα αυτή πρόκληση, αναλαμβάνοντας κάθε αναγκαία πολιτική και νομική πρωτοβουλία στους διεθνείς οργανισμούς απέναντι στις νέες αναθεωρητικές και παράνομες ενέργειες που ναρκοθετούν την Ανατολική Μεσόγειο.
Ο πρωθυπουργός οφείλει να ενημερώσει κατά πόσον έθεσε το θέμα στον Τούρκο Πρόεδρο στη σημερινή συνάντηση στη Χάγη και ποια υπήρξε η αντίδρασή του».
Η θέση του ΣΥΡΙΖΑ
Επιπλέον, ο ΣΥΡΙΖΑ εξέφρασε την έντονη καταδίκη του στο Μνημόνιο Συνεργασίας που υπέγραψε η κρατική Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης με την αντίστοιχη τουρκική κρατική εταιρεία ΤΡΑΟ, περί διεξαγωγής σεισμικών ερευνών και καλεί την λιβυκή και τουρκική πλευρά να σεβαστούν επιτέλους το διεθνές δίκαιο.
Σε ανακοίνωσή του ο τομέας εξωτερικών του κόμματος αναφέρει: «Οι δύο πλευρές, προχωρούν σε συμφωνία έχοντας ως βάση συζήτησης το παράνομο και άκυρο τουρκολιβυκό μνημόνιο, σε μία νέα προσπάθεια της Άγκυρας, να επιβάλλει τα αναθεωρητικά της αφηγήματα στην Ανατολική Μεσόγειο, σε συνεργασία με την Λιβύη.
Πρόκειται για μία ακόμη προκλητική ενέργεια και της Τουρκίας, αλλά και της Λιβύης, μετά την διαμαρτυρία στον Έλληνα Πρέσβυ στην Τρίπολη, για την προκήρυξη του διαγωνισμού των οικοπέδων νοτίως της Κρήτης».
Ο ΣΥΡΙΖΑ ζητά επίσης ενημέρωση και ασκεί κριτική στους χειρισμούς της κυβέρνησης: «Η κυβέρνηση οφείλει να ενημερώσει άμεσα τον ελληνικό λαό εάν στις περιοχές ερευνών συμπεριλαμβάνονται οι προκηρυχθείσες από την Ελλάδα περιοχές, αλλά και τον τρόπο με τον οποίον θα αντιδράσει, συμπεριλαμβανομένης της συνολικής επανεξέτασης των σχέσεων ΕΕ – Λιβύης, λόγω της μη συμμόρφωσης των αρχών της Τρίπολης με το διεθνές δίκαιο.Η κυβέρνηση για άλλη μια φορά αποδεικνύει ότι οι πρόχειροι χειρισμοί της στην εξωτερική πολιτική ζημιώνουν στο μέγιστο τα εθνικά θέματα, σε σημείο που εν αναμονή της επίσκεψης Γεραπετρίτη στη Λιβύη, η λιβυκή κυβέρνηση, αλλά και οι περίφημοι «συνομιλητές» της στην Ανατολική Λιβύη, κλιμακώνουν τις προκλήσεις».
Κατάθεση ερώτησης στη Βουλή
Να σημειωθεί επίσης ότι υπό τον τίτλο «νέο διπλωματικό φιάσκο με τη Λιβύη», κατέθεσε ερώτηση στη Βουλή ο ΣΥΡΙΖΑ την οποία απευθύνει στους υπουργούς Εξωτερικών και Περιβάλλοντος και Ενέργειας, με επικεφαλής την Ρένα Δούρου.
Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ σημειώνουν ότι «η προκλητική ανακοίνωση με την οποία το ΥΠΕΞ της προσωρινής κυβέρνησης της Λιβύης απέρριψε και καταδίκασε την ανακοίνωση του ελληνικού υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για την έναρξη υποβολής προσφορών για άδειες εξερεύνησης και εκμετάλλευσης υδρογονανθράκων, αναφέρεται “σε θαλάσσιες περιοχές νότια Κρήτης, μερικές από τις οποίες βρίσκονται εντός των θαλάσσιων ζωνών που αμφισβητούνται από τη Λιβύη”! Φθάνοντας μάλιστα μέχρι του σημείου να κάνει λόγο για… απόπειρα υφαρπαγής από την Ελληνική κυβέρνηση των κυριαρχικών της δικαιωμάτων, αναφερόμενη σε “μονομερείς λύσεις που οδηγούν μόνο σε περαιτέρω ένταση και πολυπλοκότητα”».
Στο ίδιο μήκος κύματος, όπως σημειώνουν, «και η κυβέρνηση της Βεγγάζης, του στρατάρχη Χαφτάρ, στον οποίο η κυβέρνηση είχε επενδύσει και πανηγυρικά υποδεχθεί στην Αθήνα τον Ιανουάριο του 2020. Σε σχετική ανακοίνωση δήλωσε ότι η Αθήνα παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Λιβύης και την καλεί να απέχει από τη λήψη μονομερών μέτρων».
Οι βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ σημειώνουν ότι «η εξαιρετικά αρνητική αυτή εξέλιξη, και μάλιστα ενόψει και της επίσκεψης του κ. Γεραπετρίτη στη Λιβύη, αποτυπώνει την ταύτιση συμφερόντων Τρίπολης και Βεγγάζης με τα τουρκικά αναθεωρητικά σχέδια στην Ανατολική Μεσόγειο ενώ στο Κοινοβούλιο της Λιβύης συγκροτούνται τεχνικές επιτροπές για την εξέταση της εγκυρότητας του άκυρου και παράνομου τουρκολιβυκού Μνημονίου. Και παράλληλα μαρτυρά την επικινδυνότητα της εξωτερικής πολιτικής της σημερινής κυβέρνησης που χαρακτηρίζεται από πλήρη απουσία συνεκτικής εθνικής στρατηγικής. Είναι δε χαρακτηριστικό ότι το μεν ΥΠΕΞ δεν απάντησε καθόλου το ΥΠΕΝ απάντησε μέσω… πηγών…
Η Ελλάδα περιθωριοποιείται ραγδαία εξαιτίας της εξωτερικής πολιτικής του “δεδομένου και προβλέψιμου συμμάχου” της κυβέρνησης που βρίσκεται στον αντίποδα της ενεργητικής, φιλειρηνικής, πολυδιάστατης πολιτικής της κυβέρνησης του ΣΥΡΙΖΑ. Όταν, για παράδειγμα, το Νοέμβριο του 2016 ο τότε ΥΠΕΞ Ν. Κοτζιάς, εκφράζοντας τη βούληση και την ετοιμότητα της Ελλάδας να συμβάλει στην ενίσχυση της Λιβύης, επισκεπτόταν την Τρίπολη για συνομιλίες με τον τότε Πρωθυπουργό της – αναγνωρισμένης από τους διεθνείς οργανισμούς- κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας (GNA) Φαγέζ αλ Σαράτζ και τον Υπουργό Εξωτερικών Μοχάμεντ Τάχα Σιάλα. Ή όταν ο Πρωθυπουργός Αλ. Τσίπρας μετείχε το Νοέμβριο του 2018 στη Διεθνή Διάσκεψη για τη Λιβύη που οργάνωσε η ιταλική κυβέρνηση στο Παλέρμο.
Πλέον, η Ελλάδα αποκλείεται από τις καθοριστικές συναντήσεις και αποφάσεις: η πρόσφατη εξέλιξη είναι η τελευταία μιας μακράς σειράς. Έρχεται σε συνέχεια της υπογραφής του τουρκολιβυκού μνημονίου, της ακύρωσης του αγωγού East Med, της πώλησης F16, Eurofighter και Meteor στην Τουρκία, της ουσιαστικής ακύρωσης του καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης με την Κύπρο, του “ναυαγίου” του ιδιοκτησιακού καθεστώτος της Μονής της Αγίας Αικατερίνης του Σινά, της ένταξης της Τουρκίας στον Κανονισμό SAFE για την ευρωπαϊκή άμυνα, της ανενόχλητης παραβίασης κυριαρχικών δικαιωμάτων της χώρας μας στην Ανατολική Μεσόγειο από το Oruc Reis».
Με την ερώτηση που κατέθεσε σήμερα ο ΣΥΡΙΖΑ στη Βουλή καλούνται οι υπουργοί Εξωτερικών κα Περιβάλλοντος και Ενέργειας να ενημερώσουν:
- Ποια είναι η ατζέντα της κυβέρνησης προκειμένου να ανατραπεί η σημερινή, σε βάρος των εθνικών συμφερόντων της χώρας εξέλιξη;
- Ποιες και τι είδους πιέσεις θα ασκήσει η ελληνική κυβέρνηση σε διμερές και ευρωπαϊκό επίπεδο προκειμένου να συμμορφωθεί η Λιβύη με το διεθνές δίκαιο;
- Μπορεί η κυβέρνηση επιτέλους να εξηγήσει επαρκώς και τεκμηριωμένα γιατί η Ελλάδα από τη μια εξαιρέθηκε από τις ειρηνευτικές διαδικασίες της Λιβύης από τους εταίρους της και από την άλλη δεν ανέπτυξε τον εκεί ρόλο της σχετικά με την επόμενη ημέρα της Λιβύης, χώρας – κλειδί για την ασφάλεια και την σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο; Όταν την ίδια στιγμή η Τουρκία, από την πρώτη στιγμή της μετά-Καντάφι εποχής, απλώνει εκεί τα δικά της δίκτυα επιρροής, σε όλα τα επίπεδα στο πλαίσιο της επικίνδυνης για τη διεθνή νομιμότητα, αναθεωρητικής της ατζέντας;
- Γιατί η κυβέρνηση δεν αξιοποίησε τη ρηματική διακοίνωση που έστειλε η κυβέρνηση της Λιβύης τον Αύγουστο του 2019, προτείνοντας την επανεκκίνηση των συνομιλιών για συμφωνία ΑΟΖ; Αν η κυβέρνηση είχε αποδεχθεί την πρόταση, το παράνομο τουρκολιβυκό μνημόνιο θα ήταν πολύ δύσκολο να υλοποιηθεί.
Τι σχολίασε το Κίνημα Δημοκρατίας
Τις εξελίξεις σχολίασε μέσω επίσημης τοποθέτησης το Κίνημα Δημοκρατίας του Στέφανου Κασσελάκη. «Είναι σαφές πως πρόκειται για μία ακόμη κίνηση δημιουργίας de facto τετελεσμένων με βάση το παράνομο τουρκολιβυκό σύμφωνο, το οποίο υποτίθεται θα μπλοκάραμε, όπως χαρακτηριστικά έλεγε η Κυβέρνηση της ΝΔ», σημειώνεται μεταξύ άλλων.
Η ανακοίνωση:
«Για μια ακόμη φορά η κυβέρνηση της ΝΔ παρακολουθεί απλώς τις αρνητικές εξελίξεις για την χώρα μας.
Λίγες ώρες μετά τη σύντομη συνάντηση Μητσοτάκη- Ερτογκάν στην Χάγη, η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης υπέγραψε Μνημόνιο Συνεργασίας με την Τουρκική Κρατική Εταιρεία Πετρελαίων (TPAO), με αντικείμενο την πραγματοποίηση γεωλογικών και γεωφυσικών μελετών σε τέσσερις θαλάσσιες περιοχές.
Είναι σαφές πως πρόκειται για μία ακόμη κίνηση δημιουργίας de facto τετελεσμένων με βάση το παράνομο τουρκολιβυκό σύμφωνο, το οποίο υποτίθεται θα μπλοκάραμε, όπως χαρακτηριστικά έλεγε η Κυβέρνηση της ΝΔ.
Αυτό σε συνδυασμό με την αναβάθμιση του Ερντογάν στη σύνοδο του ΝΑΤΟ, καταδεικνύουν τη μεγάλη αναβάθμιση της Τουρκίας και την έλλειψη υπόληψης για την Ελλάδα.
Αντί για μια ανεξάρτητη πολυδιάστατη εξωτερική πολιτική, η κυβέρνηση Μητσοτάκη ακολουθεί την πολιτική του δεδομένου συμμάχου, καταλήγοντας “καρπαζοεισπράκτορας” της Ανατολικής Μεσογείου.
Απαιτείται άμεσα η αλλαγή πολιτικής και το μπλοκάρισμα όλων των ενταξιακών κεφαλαίων και χρηματοδοτήσεων της Τουρκίας στην Ε.Ε., βέτο για την μη συμμετοχή σε κανένα πρόγραμμα της Ε.Ε. και ομόφωνη καταδίκη της Ε.Ε. για τις παράνομες διεκδικήσεις της Άγκυρας εις βάρος της χώρας μας».
Το Ιστορικό
Η Τουρκία και η Λιβύη υπέγραψαν σήμερα (25/6) μνημόνιο συνεργασίας για την έρευνα και εξόρυξη υδρογονανθράκων σε τέσσερις θαλάσσιες περιοχές, σύμφωνα με τουρκικά μέσα ενημέρωσης.
Η εφημερίδα Türkiye δημοσίευσε άρθρο με τίτλο «Νέα κίνηση στη Γαλάζια Πατρίδα! Τουρκία και Λιβύη αναλαμβάνουν δράση κατά της Ελλάδας», τονίζοντας ότι οι δύο χώρες προχωρούν άμεσα σε σεισμικές έρευνες στις συγκεκριμένες περιοχές.
Η Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου της Λιβύης ανακοίνωσε πως υπέγραψε Μνημόνιο Κατανόησης (MoU) με την Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου (TPAO) για τη διεξαγωγή γεωλογικών και γεωφυσικών μελετών στις εν λόγω ζώνες. Σύμφωνα με όσα αναφέρονται σε αυτό το Μνημόνιο Συνεργασίας το οποίο υπογράφηκε σήμερα στην Κωνσταντινούπολη, η τουρκική TPAO πρόκειται να πραγματοποιήσει έρευνες (γεωλογικές, γεωφυσικές, δισδιάστατες σεισμικές) σε τέσσερα υπεράκτια οικόπεδα (σε μια έκταση συνολικού πλάτους περίπου 10.000 χλμ.) και να επεξεργαστεί τα σχετικά δεδομένα μέσα σε ένα χρονικό διάστημα που δεν θα ξεπερνά τους εννέα μήνες.
Το δημοσίευμα από το τουρκικό μέσο:
Σύμφωνα με το δημοσίευμα, η κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας της Λιβύης αντέδρασε έντονα απέναντι στις «μονομερείς» ενέργειες της Ελλάδας, αναφερόμενη στον πρόσφατο διαγωνισμό για υδρογονάνθρακες που δημοσιεύτηκε στην Επίσημη Εφημερίδα της Ε.Ε. στις 12 Ιουνίου. Όπως μεταδίδουν τουρκικά ΜΜΕ, η Άγκυρα θεωρεί πως ο διαγωνισμός αυτός παραβιάζει τα κυριαρχικά δικαιώματα της Λιβύης.
Η εφημερίδα Türkiye σημειώνει ότι η ένταση μεταξύ Λιβύης και Ελλάδας για τις θαλάσσιες ζώνες έχει κλιμακωθεί το τελευταίο διάστημα. Προσθέτει επίσης ότι ο Έλληνας πρέσβης στην Τρίπολη, Νικόλαος Γκαριελίνης, κλήθηκε στο υπουργείο Εξωτερικών της Λιβύης, όπου του μεταφέρθηκε επίσημα η διαμαρτυρία της λιβυκής πλευράς.
Τι έγραψε το “Libya Observer”
Η κρατική Εθνική Εταιρεία Πετρελαίου (NOC) της Λιβύης υπέγραψε μνημόνιο κατανόησης (MoU) με την κρατική Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίου (TPAO) που ανοίγει τον δρόμο για τη μεταξύ τους συνεργασία στο μέτωπο της διεξαγωγής υπεράκτιων ερευνών, όπως αναφέρει σε ανάρτησή του ο ιστοχώρος Libya Observer.
#Libya’s National Oil Corporation (NOC) signed a memorandum of understanding (MoU) with the Turkish Petroleum Corporation (TPAO) to cooperate in offshore explorations.
As per the MoU, signed today in #Istanbul, the Turkish company will conduct geological and geophysical studies… pic.twitter.com/0CsiunXQBa— The Libya Observer (@Lyobserver) June 25, 2025
