Η Χάλκη των Δωδεκανήσων έχει καταφέρει να γίνει το πρώτο eco island της Ελλάδας, αποδεικνύοντας ότι ο βιώσιμος τουρισμός και η ενεργειακή αυτονομία μπορούν να συνυπάρχουν αρμονικά. Σε μια εποχή που ο τουρισμός παρουσιάζει κάθε χρόνο σημαντική αύξηση στη χώρα μας και η ανάγκη για ισορροπημένη ανάπτυξη αποτελεί προτεραιότητα, το μικρό νησί των Δωδεκανήσων καταφέρνει να πετύχει το σχεδόν ιδανικό:
Να υποδέχεται κάθε καλοκαίρι περισσότερους από 150.000 επισκέπτες, να έχει πληρότητα 95-100% σε καταλύματα για τρεις συνεχόμενους μήνες και ταυτόχρονα να εξασφαλίζει υψηλή ποιότητα ζωής για τους κατοίκους της.
Βιώσιμος τουρισμός με τοπική διαχείριση
«Η Χάλκη ζει κυρίως από τον τουρισμό», σημειώνει ο δήμαρχος του νησιού, Άγγελος Φραγκάκης μιλώντας στο Αθηναϊκό και Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων, τονίζοντας πως οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στον τουρισμό ανήκουν και διαχειρίζονται από τους ίδιους τους κατοίκους. Συνολικά, το eco island διαθέτει περίπου 850 κλίνες, μεταξύ των οποίων και ένας δημοτικός ξενώνας 19 δωματίων που, σύμφωνα με τον δήμαρχο, «είναι γεμάτος».
Η ζωντάνια του νησιού δεν εξαντλείται στον τουρισμό. Στη Χάλκη διαμένουν περίπου 250 μόνιμοι κάτοικοι, ενώ υπάρχουν και 15 επαγγελματίες αλιείς που ακολουθούν εποχιακή αλιευτική δραστηριότητα. Την τουριστική σεζόν, οι επισκέπτες προέρχονται κυρίως από τη Μεγάλη Βρετανία, τη Γαλλία και την Ιταλία, ενώ πολλοί είναι «repeaters» που επιστρέφουν κάθε χρόνο για να απολαύσουν τα «καθαρά νερά, τη φιλοξενία, την γαστρονομία και την ηρεμία» όπως χαρακτηριστικά λέει ο κ. Φραγκάκης.
Ισορροπία μεταξύ τουρισμού και καθημερινότητας
Ένα από τα βασικά επιτεύγματα του eco island είναι η ισορροπία ανάμεσα στον τουρισμό και την καθημερινότητα των κατοίκων. Παρά τις υψηλές πληρότητες, δεν υπάρχουν προβλήματα στη στέγαση δημόσιων λειτουργών. «Μέχρι στιγμής δεν έχουμε προβλήματα για τη διαμονή των γιατρών, δασκάλων, λιμενικών κτλ. Η κοινωνία τους σέβεται», αναφέρει ο δήμαρχος, προσθέτοντας ότι «έχουμε φτιάξει δύο καταλύματα που τα παρέχουμε δωρεάν στους αγροτικούς γιατρούς που έρχονται ανά τακτά χρονικά διαστήματα».
Φέτος μάλιστα, χάρη στα κίνητρα της Πολιτείας, το νησί φιλοξενεί και έναν ειδικευόμενο γιατρό που «παραμένει μέχρι και δύο μήνες και δημιουργεί ένα αρχείο με ιατρικούς φακέλους για τους ασθενείς, κάτι εξαιρετικά σημαντικό για εμάς», όπως σημειώνει ο ίδιος.
Πρώτο eco island της Μεσογείου με ενεργειακή αυτονομία
Η μετατροπή της Χάλκης σε eco island δεν είναι απλώς μια πράσινη ταμπέλα. Ξεκινώντας από το 2021, στο πλαίσιο πρωτοβουλίας της ελληνικής κυβέρνησης για την ενίσχυση της βιώσιμης ανάπτυξης μικρών νησιών, η Χάλκη σήμερα αποτελεί μοντέλο για ολόκληρη τη Μεσόγειο.
«Είμαστε το πρώτο eco island, μια πρωτοβουλία της ελληνικής κυβέρνησης να μετατρέψει τα μικρά νησιά σε βιώσιμους προορισμούς», εξηγεί ο Άγγελος Φραγκάκης. Οι δράσεις που έχουν υλοποιηθεί περιλαμβάνουν:
• Ηλεκτρικά αυτοκίνητα και φορτιστές
• Τηλεϊατρική και δίκτυο 5G
• Εργαστήριο τεχνολογίας για τα παιδιά
• Φωτοβολταϊκό πάρκο ισχύος 1 Megawatt
Φωτοβολταϊκό πάρκο και ενεργειακή κοινότητα
Το πιο εντυπωσιακό επίτευγμα του eco island είναι το φωτοβολταϊκό πάρκο που λειτουργεί μέσω της ενεργειακής κοινότητας, στην οποία συμμετέχουν ισότιμα ο Δήμος και οι κάτοικοι. Η συμμετοχή του 50% των κατοίκων ως μετόχων στην ενεργειακή κοινότητα μεταφράζεται σε σχεδόν μηδενικούς λογαριασμούς ρεύματος.
«Εκμεταλλευόμαστε τον ήλιο μας και οι λογαριασμοί έρχονται σχεδόν μηδενικοί», επισημαίνει ο δήμαρχος, προσθέτοντας ότι «αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να συμμετέχουμε και σε διάφορα ευρωπαϊκά προγράμματα, γιατί λειτουργούμε ως πρότυπο». Το φωτοβολταϊκό πάρκο κατασκευάστηκε από τη ΔΕΗ, στο πλαίσιο κυβερνητικής πρωτοβουλίας για την πράσινη μετάβαση, με την υποστήριξη της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Από την κρίση στην ευημερία με βιώσιμη ανάπτυξη
Η αλλαγή είναι αισθητή και από τους ίδιους τους κατοίκους. Η Πόπη Λίσγου, ιδιοκτήτρια καταστήματος με τοπικά και τουριστικά προϊόντα και μόνιμη κάτοικος του eco island, τονίζει: «Μετά την πανδημία που ο τουρισμός είχε πέσει, όπως ήταν λογικό, το ότι γίναμε το πρώτο eco island βοήθησε πολύ στην προβολή μας διεθνώς και αυξήθηκε πολύ ο τουρισμός».
«Εμείς πληρώνουμε, για παράδειγμα, ρεύμα 40 ευρώ για όλο τον χρόνο. Είναι πολύ λίγο. Το ότι είμαστε μέλη της ενεργειακής κοινότητας μας έχει βοηθήσει πολύ. Έχουμε ένα σωστό ενεργειακό αποτύπωμα, γιατί το πιστέψαμε και το στηρίξαμε», συμπληρώνει η κ. Λίσγου.
Ποιότητα ζωής και μελλοντικοί στόχοι
Η καθημερινότητα στη Χάλκη χαρακτηρίζεται από υψηλή ποιότητα ζωής. «Ζούμε από τον τουρισμό, η ζωή κυλάει όμορφα στη Χάλκη, τα τελευταία χρόνια έχουν αυξηθεί και τα έσοδά μας, τα παιδιά μας ζούνε καλά, πηγαίνουν στο σχολείο και έχουν μια ωραία καθημερινότητα», εξηγεί η κ.Λίσγου.
Το επόμενο βήμα για το eco island είναι η επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου. Όπως σημειώνει ο δήμαρχος, «η Χάλκη έχει ήδη υπογράψει, με πρωτοβουλία της Υπουργού Τουρισμού κ.Όλγας Κεφαλογιάννη, Μνημόνιο Συνεργασίας για την ανάπτυξη του τουρισμού σε όλα τα επίπεδα: υποδομές, βιωσιμότητα, αειφορία».
Καθώς το νησί ετοιμάζεται να υποδεχτεί την εγκατάσταση οπτικών ινών, όλα δείχνουν ότι η Χάλκη δεν είναι απλώς ένας προορισμός με καλή τουριστική πορεία. Είναι ένας τόπος όπου η ανάπτυξη συνυπάρχει με τη βιωσιμότητα και οι κάτοικοι συμμετέχουν ενεργά στο μέλλον τους, αποτελώντας πρότυπο για άλλα ελληνικά νησιά.
