Η Εισαγγελία Πρωτοδικών Θεσσαλονίκης ξεκίνησε επείγουσα προκαταρκτική έρευνα για τη διερεύνηση ραδιενεργών αποβλήτων που καταλήγουν στον ΧΥΤΑ Μαυροράχης. Το ζήτημα προέκυψε μετά από δημοσίευμα τοπικής εφημερίδας που αποκάλυψε την παρουσία φορτίων με υπερβολικά επίπεδα ραδιενέργειας.
Συχνότητα εμφάνισης ραδιενεργών αποβλήτων στον ΧΥΤΑ
Στην είσοδο του ΧΥΤΑ Μαυροράχης καταφτάνουν μηνιαίως ένα έως δύο απορριμματοφόρα με φορτία που ενεργοποιούν το σύστημα ανίχνευσης ραδιενέργειας. Σύμφωνα με τον ΦΟΔΣΑ Κεντρικής Μακεδονίας, τα τελευταία τέσσερα έτη εντοπίστηκαν τουλάχιστον 30 απορριμματοφόρα που μετέφεραν ραδιενεργά απόβλητα.
Η ιχνηλασιμότητα των φορτίων αποκαλύπτει ότι προέρχονται κυρίως από κάδους που τοποθετούνται κοντά σε ιατρικά εργαστήρια και διαγνωστικά κέντρα πυρηνικής ιατρικής.
Πηγές προέλευσης των ραδιενεργών υλικών
Οι ειδικοί εκτιμούν ότι τα ραδιενεργά απόβλητα προέρχονται από δύο κύριες πηγές. Πρώτον, από διαγνωστικά κέντρα και εργαστήρια πυρηνικής ιατρικής που δεν ακολουθούν τις προβλεπόμενες διαδικασίες διαχείρισης. Δεύτερον, από αστικά απόβλητα πολιτών που υποβλήθηκαν σε διαγνωστικές εξετάσεις ή θεραπείες με ραδιενεργά υλικά.
Ο αντιδήμαρχος Καθαριότητας Θεσσαλονίκης, Γιώργος Δημαρέλος, ανέφερε ότι το τελευταίο φορτίο ξεπέρασε σημαντικά τα επιτρεπόμενα όρια ραδιενέργειας. Για τον λόγο αυτό, ο δήμος κίνησε ενέργειες για τη διερεύνηση του συγκεκριμένου περιστατικού.
Ενέργειες των αρχών και νομοθετικό πλαίσιο
Ο κ. Δημαρέλος απέστειλε επιστολές σε όλες τις υγειονομικές μονάδες της περιοχής, υπενθυμίζοντας την υποχρέωσή τους για ειδική επεξεργασία των ιατρικών αποβλήτων. Παράλληλα, προειδοποίησε για την επιβολή κυρώσεων και ενημέρωσε τις αστυνομικές αρχές.
Το νομοθετικό πλαίσιο προβλέπει συγκεκριμένες διαδικασίες για τη διαχείριση ιατρικών αποβλήτων:
• Διαχωρισμός και συγκέντρωση στους χώρους παραγωγής
• Τοποθέτηση σε κατάλληλη συσκευασία
• Μεταφορά σε εγκεκριμένες εγκαταστάσεις επεξεργασίας
• Περιορισμός όγκου και επικίνδυνων ιδιοτήτων
• Εξομοίωση με οικιακά απορρίμματα μετά την επεξεργασία
Αντίστοιχα περιστατικά σε άλλους ΧΥΤΑ
Το πρόβλημα των ραδιενεργών αποβλήτων δεν περιορίζεται στον ΧΥΤΑ Μαυροράχης. Στη Μονάδα Επεξεργασίας Αποβλήτων Σερρών εμφανίζονται κατά μέσο όρο 3 έως 4 απορριμματοφόρα ετησίως με ραδιορυπασμένα απόβλητα.
Ο πρόεδρος της Ελληνικής Επιτροπής Ατομικής Ενέργειας, Χρήστος Χουσιάδας, επιβεβαίωσε ότι η ΕΕΑΕ έχει κληθεί να διερευνήσει παρόμοια περιστατικά σε διάφορους ΧΥΤΑ και απορριμματοφόρα δήμων. Στην πλειονότητα των περιπτώσεων, πρόκειται για βραχύβια υλικά όπου η ραδιενέργεια εξασθενεί εντός ωρών ή ημερών.
Διαδικασία αντιμετώπισης στους ΧΥΤΑ
Όταν η ραδιενέργεια υπερβαίνει τα αποδεκτά όρια, ενεργοποιείται αυτόματα το σύστημα ανίχνευσης και απαγορεύεται η είσοδος των φορτίων στον ΧΥΤΑ. Τα απορριμματοφόρα παραμένουν σε ασφαλή απόσταση από ανθρώπους για την προστασία της δημόσιας υγείας.
Μετά από συγκεκριμένο χρονικό διάστημα, που εξαρτάται από το ύψος υπέρβασης του ορίου ραδιενέργειας, πραγματοποιείται εκ νέου μέτρηση με κινητό ανιχνευτικό σύστημα ή επανέλεγχος στην είσοδο. Εφόσον η τιμή είναι χαμηλότερη από το επιτρεπόμενο όριο, επιτρέπεται η τελική διάθεση στον ΧΥΤΑ.
