Ο πύρινος εφιάλτης συνεχίζεται και αυτό το καλοκαίρι στην Ελλάδα, με ενεργά μέτωπα να απειλούν ανθρώπινες ζωές, οικισμούς και δάση. Μιλώντας στην εκπομπή «Σαββατοκύριακο από τις 5» της ΕΡΤ, ο καθηγητής Φυσικών Καταστροφών Κώστας Συνολάκης επισήμανε την επιτακτική ανάγκη προσαρμογής στις νέες συνθήκες που επιβάλλει η κλιματική κρίση.
«Πρέπει πραγματικά να μάθουμε να ζούμε με τις πυρκαγιές», δήλωσε χαρακτηριστικά, εξηγώντας πως φαινόμενα τύπου wildland-urban interface fires – δηλαδή πυρκαγιές σε ζώνες όπου αστικός ιστός συναντά το δάσος – είναι απόρροια της άναρχης οικιστικής επέκτασης μέσα στη φύση.
Καύσωνας, ξηρασία και εύφλεκτο έδαφος
Ο καθηγητής υπογράμμισε ότι η αύξηση της θερμοκρασίας και η παρατεταμένη ξηρασία επιτείνουν δραματικά τον κίνδυνο:
«Ένας καύσωνας που ξεραίνει το έδαφος, σε συνδυασμό με υψηλές θερμοκρασίες, καθιστά την καύσιμη ύλη εξαιρετικά εύφλεκτη».
Η λύση, σύμφωνα με τον ίδιο, περνά μέσα από νέο σχεδιασμό πρόληψης, εκπαίδευση, αλλά και καλλιέργεια κουλτούρας προσαρμογής στις δύσκολες συνθήκες: «Τα πράγματα δεν πρόκειται να γίνουν καλύτερα», προειδοποίησε.
Οι συχνές φωτιές καταστρέφουν κάθε ελπίδα φυσικής αναγέννησης
Ο κ. Συνολάκης εξέφρασε ιδιαίτερη ανησυχία για τον φαύλο κύκλο των διαδοχικών πυρκαγιών, φέρνοντας ως παράδειγμα το Κρυονέρι:
«Όταν έχεις φωτιά κάθε 50 χρόνια, το δάσος επανέρχεται φυσικά. Όταν όμως καίγεται κάθε 4-5 χρόνια, δεν μπορεί να επανέλθει χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση».
Η φυσική αναδάσωση, όπως τόνισε, συχνά διακόπτεται από νέες πυρκαγιές, αναχαιτίζοντας την πρόοδο και καταστρέφοντας κάθε ελπίδα αποκατάστασης.
Επόμενος μεγάλος κίνδυνος: Οι πλημμύρες
Μετά τη φωτιά, ο επόμενος εφιάλτης είναι οι πλημμύρες. Ο καθηγητής επεσήμανε ότι το έδαφος που έχει καεί είναι πιο ευάλωτο στη διάβρωση και τα έντονα καιρικά φαινόμενα.
«Τα πλημμυρικά φαινόμενα θα εξαρτηθούν από το αν και ποια αντιπλημμυρικά έργα θα γίνουν. Αυτό δεν αφορά μόνο το Κρυονέρι, αλλά ολόκληρη την Ελλάδα».
Τοπικοί εθελοντές: Κρίσιμος κρίκος στην πυροπροστασία
Ο Συνολάκης στάθηκε ιδιαίτερα στην ανάγκη ενίσχυσης της τοπικής οργάνωσης και της παρουσίας εκπαιδευμένων εθελοντών σε κάθε περιοχή:
«Αν δεν αποκτήσουμε διαφορετικό τρόπο αντιμετώπισης, με εθελοντές πυροσβέστες σε κάθε χωριό και πόλη, δεν θα προλαβαίνουμε. Αυτοί γνωρίζουν την περιοχή και μπορούν να βοηθήσουν άμεσα».
Έφερε ως παράδειγμα την Κρήτη, όπου, όπως είπε, «υπήρχε μόνο ένα ελικόπτερο στα Χανιά και ένα στο Ηράκλειο για όλο το νησί – αυτό δεν επαρκεί».
Η τεχνολογία ως σύμμαχος
Ο καθηγητής τόνισε τη σημασία της τεχνολογίας στη μάχη με τις φλόγες. Η χρήση δορυφορικών θερμικών εικόνων και εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να συμβάλει στην έγκαιρη πρόβλεψη και αποτελεσματική κατανομή των εναέριων μέσων.
«Από φέτος έχουμε τη δυνατότητα να λαμβάνουμε έως και πέντε δορυφορικές εικόνες την ημέρα από την ίδια περιοχή», είπε χαρακτηριστικά.
Αναδάσωση με ανθεκτικά είδη
Κλείνοντας, ο καθηγητής πρότεινε την εγκατάλειψη της μονοκαλλιέργειας πεύκων και τη στροφή προς πιο ανθεκτικά είδη δέντρων, όπως έλατα και πλατάνια, ανάλογα με την περιοχή.
«Το πεύκο είναι εύκολο, αλλά όχι πάντα το καλύτερο. Χρειαζόμαστε δάση ανθεκτικά και λειτουργικά, ικανά να αντέξουν στις νέες συνθήκες», κατέληξε.
