Λέμε, και μπορεί να είναι ακόμη και η μεγάλη αλήθεια, ότι κάθε χρόνο η κατάσταση είναι καλύτερη σε σχέση με την αμέσως προηγούμενη χρονιά όσον αφορά τη στελέχωση των νοσοκομείων του ΕΣΥ, καθώς και των Κέντρων Υγείας και των περιφερειακών ιατρείων στα νησιά της χώρας μας.
Έτσι λέμε, αλλά πόσοι στ’ αλήθεια είναι οι γιατροί εκείνοι οι οποίοι θα ήθελαν πραγματικά να ασκήσουν για μεγάλο χρονικό διάστημα το λειτούργημά τους στα νησιά μας, ακόμη και με τα γενναία κίνητρα τα οποία εφαρμόζει για πρώτη φορά φέτος η κυβέρνηση, η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Υγείας, ακόμη και η Αυτοδιοίκηση;
Η κυβέρνηση θεσμοθέτησε σημαντικά οικονομικά κίνητρα (2.100 ευρώ τον μήνα για δίμηνη μετακίνηση γιατρών σε άγονες περιοχές) πλέον της κάλυψης εξόδων μετακίνησης, διαμονής, εκτός έδρας και τριπλασιασμό έως και εξαπλασιασμό επιδομάτων για ειδικότητες αιχμής. Περιφέρειες και δήμοι παρέχουν κατά περίπτωση επιπλέον επιδόματα. Ωστόσο, αυτά τα ποσά, όσο υψηλά κι αν φαίνονται, δεν επαρκούν όταν το κόστος διαβίωσης στα νησιά εκτοξεύεται. Σε νησιά όπως η Σύρος ή η Μήλος η έλλειψη στέγης είναι έντονη, ενώ σε άλλα, όπως η Μύκονος και η Σαντορίνη, η διαμονή είναι τόσο ακριβή, που η προσέλκυση γιατρών γίνεται σχεδόν αδύνατη.
Το ερώτημα μένει αναπάντητο διαχρονικά, αλλά εκείνο το οποίο οφείλουμε να υπενθυμίσουμε είναι ότι η Ελλάδα διαθέτει… 227 κατοικημένα νησιά, εκ των οποίων μόλις τα… 53 με πληθυσμό άνω των 1.000 κατοίκων. Μάλιστα, σύμφωνα με στοιχεία τα οποία έχουν παρουσιαστεί πρόσφατα σε συνέδριο για την Υγεία, με δεδομένο το ποσοστό του πληθυσμού ο οποίος διαβιοί μονίμως στη νησιωτική χώρα, δηλαδή το 17,8% σύμφωνα με την τελευταία γενική απογραφή της ΕΛΣΤΑΤ, μόνο οι αποφράξεις μεγάλων αιμοφόρων αγγείων, δηλαδή αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, καθώς και ισχαιμικά καρδιακά επεισόδια, σε ασθενείς στα νησιά εκτιμώνται σε 2.400 – 4.600 ετησίως, προερχόμενες αποκλειστικά και μόνο από τον μόνιμο πληθυσμό, χωρίς, δηλαδή, να υπολογίζονται επίσης ούτε οι εσωτερικοί ούτε οι αλλοδαποί τουρίστες…
Είναι σχεδόν μοιραίο, λοιπόν, η χώρα μας να σημειώνει πάντα υψηλό αριθμό αεροδιακομιδών ασθενών, καθώς δεν είναι σε καμία περίπτωση δυνατό να διαθέτουμε σε όλα τα νησιά μας όλες τις ιατρικές ειδικότητες.
Διαδοχικά ρεκόρ
Σύμφωνα, λοιπόν, με τα επίσημα σχετικά στατιστικά στοιχεία, τα οποία διατηρεί το ίδιο το ΕΚΑΒ, ενώ κατά τη διάρκεια του 2018 είχαν διενεργηθεί 1.693 αεροδιακομιδές ασθενών από όλη τη χώρα και κατά τη διάρκεια του 2019 είχαν διενεργηθεί 1.658 τέτοιες αεροδιακομιδές, κατά τη διάρκεια του πρώτου έτους της πρόσφατης πανδημίας του νέου κορωνοϊού σημειώθηκε, όπως ήταν αναμενόμενο λόγω του καθολικού lockdown σε όλη τη χώρα, μια μεγάλη «βουτιά» στον συνολικό αριθμό τους.
Έτσι, κατά τη διάρκεια του 2020 οι αεροδιακομιδές ασθενών δεν ξεπέρασαν τις 1.493, για να αρχίσει από εκεί και πέρα μια πολύ αισθητή αύξηση των αεροδιακομιδών ασθενών, αύξηση η οποία συνεχίζεται ακόμη, ενώ δεν φαίνεται να επιστρέφει εύκολα ή/και σύντομα στα προπανδημικά επίπεδα.
Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια του 2021 σημειώθηκε η πρώτη «εκτόξευση» του συνολικού αριθμού των αεροδιακομιδών, οι οποίες έφτασαν για εκείνη τη χρονιά στις 1.805, για να σπάσει την επόμενη χρονιά το «φράγμα» των 2.000… Έτσι, κατά τη διάρκεια του 2022 διενεργήθηκαν 2.012 αεροδιακομιδές, με το 2023 να αποτελεί το έτος στο οποίο σημειώθηκε η δεύτερη «εκτόξευση» του συνολικού τους αριθμού και αυτές να φτάνουν τις… 2.374, ενώ το 2024 έκλεισε επισήμως με νέο, διαδοχικό ρεκόρ, δηλαδή με περισσότερες από 2.500 αεροδιακομιδές ασθενών από όλη την Ελλάδα.
Σημειώνεται ότι, σύμφωνα πάντα με τα επίσημα σχετικά στατιστικά στοιχεία του ΕΚΑΒ, η συντριπτική πλειονότητα των αεροδιακομιδών ασθενών αφορά τα νησιά, κυρίως τις Κυκλάδες, το Βόρειο Αιγαίο και το Νότιο Αιγαίο, αλλά και την Κέρκυρα από το Ιόνιο, κατά σειρά, με σχεδόν αποκλειστικό προορισμό τα νοσοκομεία του ΕΣΥ του Λεκανοπεδίου, χωρίς να λείπουν επίσης οι αεροδιακομιδές με προορισμό τα νοσοκομεία του ΕΣΥ της Κρήτης, ιδιαιτέρως το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο Ηρακλείου (ΠΑΓΝΗ).
Το καλό παράδειγμα για φέτος φαίνεται ότι είναι το Νοσοκομείο της Κω: Το ίδρυμα κατόρθωσε πολύ πρόσφατα να προσελκύσει έναν παθολόγο με ετήσια σύμβαση και έναν μόνιμο διευθυντή παθολόγο, ενώ ενισχύθηκε και η Καρδιολογική με δεύτερο μόνιμο καρδιολόγο. Το Μικροβιολογικό Τμήμα ενισχύθηκε με προσωπικό του Εθνικού Οργανισμού Δημοσίας Υγείας (ΕΟΔΥ) και επικουρικούς εργαστηριακούς γιατρούς.
Ενίσχυση του δικτύου
Την ίδια ώρα, ο ανανεωμένος στόλος των αεροδιακομιδών, δηλαδή τρία νέα αεροσκάφη, δύο νέα ελικόπτερα δωρεά του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος, σε συνδυασμό με τα πτητικά μέσα των Ενόπλων Δυνάμεων και τα συμβεβλημένα ιδιωτικά air-ambulance ελικόπτερα, πιστοποιημένα και στελεχωμένα με γιατρούς, ενισχύει το δίκτυο επείγουσας φροντίδας, κατεβάζοντας τον μέσο χρόνο της αεροδιακομιδής σε λιγότερο από 90 λεπτά.
Μάλιστα, η Πάρος είναι το πρώτο νησί στο οποίο δημιουργείται μόνιμη, τοπικά εγκατεστημένη βάση ελικοπτέρου, μέσω σύμβασης με το Βελέντζειο Ίδρυμα, για δια-νησιωτικές και προς τα νοσοκομεία της Αττικής διακομιδές ασθενών.
Στα δύσκολα, αρνητικά παραδείγματα ανήκει, μεταξύ άλλων, η Σκόπελος, στην οποία μέχρι πρότινος το Κέντρο Υγείας καλυπτόταν με έναν γενικό γιατρό, έναν καρδιολόγο και έναν παιδίατρο. Σήμερα έχουν μείνει μόνο οι δύο τελευταίοι, καθώς ο γενικός γιατρός έχει δηλώσει την πρόθεσή του να αποχωρήσει, ενώ ταυτόχρονα υπολειτουργούν τα εργαστήρια του Κέντρου Υγείας Σκοπέλου, με τα άλλα των Σποράδων να λειτουργούν μόνο με μετακινήσεις αγροτικών γιατρών από τις μονάδες Υγείας της Θεσσαλίας.
Αξίζει να σημειωθεί, καθώς πρόκειται για πολύ ευαίσθητο θέμα, ότι από τον περασμένο Ιανουάριο πασχίζουν η ηγεσία του υπουργείου Υγείας και η δημοτική Αρχή να βρεθεί μόνιμος παιδίατρος για την Ιθάκη, προκειμένου να μη μένουν υγειονομικώς ακάλυπτα τα περίπου 300 παιδιά που διαβιούν μονίμως στο νησί, αλλά και όσα το επισκέπτονται αυτή την περίοδο. Το Κέντρο Υγείας Ιθάκης διαθέτει μόνο έναν παθολόγο, έναν γενικό γιατρό και έναν καρδιολόγο.
Μιχάλης Γιαννάκος: Με μετακινήσεις δεν κάνουμε δουλειά
Για εικόνα εγκατάλειψης κάνει λόγο στην «Α» ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ. Εικόνα εγκατάλειψης των δομών Υγείας στα νησιά της χώρας μας από προσωπικό δίνει στην «Απογευματινή» ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Εργαζομένων Δημοσίων Νοσοκομείων (ΠΟΕΔΗΝ), Μιχάλης Γιαννάκος, ο οποίος δηλώνει επίσης ότι «σήμερα η κατάσταση με τη στελέχωση των δομών Υγείας στα νησιά δεν απέχει ιδιαιτέρως από εκείνη την οποία είχε καταγράψει η Ομοσπονδία μας λίγο πριν από το περασμένο Πάσχα. Έκτοτε, οι προσπάθειες οι οποίες καταβάλλονται είναι κυρίως οι μετακινήσεις γιατρών από αστικά κέντρα προς τα νησιά, για δέκα ημέρες, για έναν μήνα κ.ο.κ. Οι δομές του ΕΣΥ στα νησιά δεν αποτελούν ελκυστική επιλογή εργασίας για τους γιατρούς, παρά τα κίνητρα που δόθηκαν. Επιπλέον παρατηρείται τάση να φεύγουν και οι νοσηλευτές από τις δομές όπου εργάζονται με χαμηλούς μισθούς, όπως συμβαίνει ακριβώς με τους ανειδίκευτους εργαζόμενους στον ιδιωτικό τομέα, γενικά».
Ο Μιχάλης Γιαννάκος αναγνωρίζει, πάντως, ότι ο διοικητής της 2ης Υγειονομικής Περιφέρειας (ΥΠΕ) Πειραιώς και Αιγαίου, Χρήστος Ροϊλός, αλλά και άλλοι διοικητές ΥΠΕ της χώρας μας «εκδίδουν προκηρύξεις, αλλά αυτές βγαίνουν άγονες και στη συνέχεια μπαλώνουν τα προβλήματα με συνεχείς μετακινήσεις. Όμως η τακτική αυτή οδηγεί σε περισσότερες παραιτήσεις υγειονομικών από το ΕΣΥ».
Ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ επισημαίνει μεταξύ άλλων για την επίλυση του προβλήματος ότι «χρειάζονται περισσότερα χρήματα για τη δημόσια υγεία, προκειμένου να αυξηθούν οι μισθοί, το ωρομίσθιο. Χρειάζεται πολιτική βούληση για την ένταξη στα ΒΑΕ, τη μονιμοποίηση των συμβασιούχων».
«Νοσεί»
Για παράδειγμα, ο Μιχάλης Γιαννάκος μας εξηγεί ότι «το νοσοκομείο της Σύρου είναι νοσοκομείο αναφοράς για τα νησιά των Κυκλάδων, από τα οποία διακομίζονται και νοσηλεύονται συνεχώς ασθενείς. Γίνονται συνεχώς προκηρύξεις προσωπικού, οι οποίες καθίστανται άγονες λόγω έλλειψης ενδιαφέροντος. Οι ελλείψεις σε νοσηλευτικό και ιατρικό προσωπικό τεράστιες». Και ο πρόεδρος της ΠΟΕΔΗΝ μας δίνει τα δικά του στοιχεία: «Χειρουργός υπηρετεί ένας και μετακινήθηκε για έναν μήνα άλλος ένας από το Νοσοκομείο Νίκαιας. Αναισθησιολόγοι υπηρετούν δύο. Γυναικολόγος υπηρετεί ένας. Νεφρολόγοι υπηρετούν δύο. Στα Επείγοντα στις τέσσερις οργανικές θέσεις γιατρών Επειγόντων δεν υπηρετεί κανείς. Παθολόγοι υπηρετούν τρεις στις έξι οργανικές θέσεις. Καρδιολόγοι υπηρετούν δύο με καρδιολογική κλινική και ανεπτυγμένη καρδιολογική μονάδα. Στη ΜΑΦ υπηρετούν μόνο δύο γιατροί. Αιματολόγος δεν υπηρετεί κανένας, Ψυχίατρο ενηλίκων δεν διαθέτει κανέναν στη Σύρο το δίκτυο. Στο Ακτινολογικό που είναι πλήρως ανεπτυγμένο έχουμε μεγάλη έλλειψη τεχνολόγων. Στο νοσοκομείο υπηρετεί μία ογκολόγος και σύντομα θα αρχίσουν να γίνονται χημειοθεραπείες στο νησί σε ανακαινισμένο χώρο.
Χρειάζεται και δεύτερος ογκολόγος. Σοβαρές ελλείψεις στο ΕΚΑΒ. Με τις μετακινήσεις διασωστών που έγιναν στη Σύρο επιχειρούν δύο ασθενοφόρα το πρωί και μόνο ένα απόγευμα και νύκτα. Σε δεύτερο έκτακτο περιστατικό νύκτα τι γίνεται; Επίσης κάθε απόγευμα επιχειρεί και μια μηχανή για τις πρώτες βοήθειες».
Γεωργιάδης: Έχουμε πολύ μεγάλη πρόοδο
Ο υπουργός Υγείας Άδωνις Γεωργιάδης, μιλώντας για το θέμα στα Παραπολιτικά 90,1 τη Δευτέρα, έκανε λόγο για μεγάλη πρόοδο σε σχέση με πέρυσι. «Η Πολιτεία έχει δώσει πάρα πολλά κίνητρα. Σε σχέση με πέρυσι έχουμε πολύ μεγάλη πρόοδο, έχουμε κάλυψη στους αγροτικούς γιατρούς συν 78% και όσον αφορά τους γιατρούς στα Κέντρα Υγείας και στα νοσοκομεία συν 82%. Έχει πάει πάρα πολύ καλά, είμαστε πολύ καλύτερα από πέρυσι. Τα κίνητρα που θεσπίσαμε πέρυσι το καλοκαίρι δουλεύουνε. Δεν μπορούμε να έχουμε ποτέ την περίπτωση να έχουμε όλα τα αγροτικά ιατρεία και όλα τα Κέντρα Υγείας με το 100% του προσωπικού, αυτό δεν έχει γίνει ποτέ, ούτε και μπορεί να γίνει».
Εφημερίδα Απογευματινή
