Η υπόθεση των υποβρυχίων του Πολεμικού Ναυτικού ξεκίνησε το 2000, όταν το Ελληνικό Δημόσιο ανέθεσε την κατασκευή νέων υποβρυχίων σε γερμανικό όμιλο, ο οποίος είχε εξαγοράσει τότε τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά.
Το πρώτο υποβρύχιο («ΠΑΠΑΝΙΚΟΛΗΣ») ναυπηγήθηκε στη Γερμανία, ενώ τα επόμενα τέσσερα επρόκειτο να κατασκευαστούν στην Ελλάδα. Αν και το Δημόσιο είχε ήδη καταβάλει περίπου 2 δισεκατομμύρια ευρώ, η γερμανική εταιρεία προχώρησε το 2009 σε μονομερή καταγγελία των συμβάσεων και προσφυγή σε διεθνή διαιτησία, ενώ τα πλοία βρίσκονταν σε προχωρημένο στάδιο κατασκευής.
Η εξαγορά από Σάφα και το νέο αδιέξοδο
Το 2010, η αναθεώρηση των συμβάσεων προσέφερε προσωρινή λύση. Ωστόσο, λίγους μήνες μετά την εξαγορά των ναυπηγείων από τον Λιβανέζο επιχειρηματία Ισκαντάρ Σάφα, η υλοποίηση των νέων συμφωνιών ανεστάλη μονομερώς.
Ο Σάφα απαίτησε επιπλέον δυσμενείς όρους, καθιστώντας αδύνατη την ολοκλήρωση του προγράμματος και αφήνοντας το Ελληνικό Δημόσιο χωρίς τα απαραίτητα επιχειρησιακά μέσα.
Τα Ναυπηγεία Σκαραμαγκά και εταιρείες του Σάφα προσέφυγαν εκ νέου στη διεθνή διαιτησία, αξιώνοντας ποσά ύψους σχεδόν 2 δισ. ευρώ από το Δημόσιο.
Η αντεπίθεση του Ελληνικού Δημοσίου
Για πρώτη φορά, το Ελληνικό Δημόσιο αντέδρασε δυναμικά: το 2014, με πρωτοβουλία του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους και επικεφαλής τον Διονύσιο Κολοβό, ασκήθηκε αντίθετη προσφυγή με αίτημα την αποζημίωση του Κράτους.
Η διαδικασία ενώπιον του Διαιτητικού Δικαστηρίου του Διεθνούς Εμπορικού Επιμελητηρίου (I.C.C.) ήταν μακρά και περίπλοκη, όμως κατέληξε σε απόλυτη δικαίωση των ελληνικών θέσεων.
Η τελική απόφαση
Πριν λίγες ημέρες, το Διαιτητικό Δικαστήριο εξέδωσε την τελική του απόφαση, επιδικάζοντας στο Ελληνικό Δημόσιο άνω των 150 εκατ. ευρώ, σε βάρος των εταιρειών του Ισκαντάρ Σάφα.
Η εξέλιξη αυτή θεωρείται καθοριστικής σημασίας, τόσο για την οικονομική ενίσχυση του Δημοσίου όσο και για την αποκατάσταση του κύρους του σε διεθνές επίπεδο.
Η ολοκλήρωση των υποβρυχίων
Παρά τις σοβαρές δυσκολίες, τα υποβρύχια ολοκληρώθηκαν χάρη στις συντονισμένες προσπάθειες του Πολεμικού Ναυτικού και των εργαζομένων των ναυπηγείων Σκαραμαγκά – πολλοί από τους οποίους παρέμειναν απλήρωτοι επί χρόνια από τη διοίκηση Σάφα.
Σήμερα, τα υποβρύχια αυτά χαρακτηρίζονται τα κορυφαία συμβατικά υποβρύχια του ΝΑΤΟ, ενισχύοντας καθοριστικά τη ναυτική ισχύ της Ελλάδας.
