Η Τήνος αυτές τις µέρες, εν όψει ∆εκαπενταύγουστου κιόλας, είναι ασφυκτικά γεµάτη. Το νησί της Παναγίας, που τη γιορτάζουµε σε όλη την Ελλάδα -και σε όλη την Ορθοδοξία τον ∆εκαπενταύγουστο- αποτελεί έναν ξεχωριστό προορισµό που συνδυάζει θρησκευτική παράδοση, πλούσια πολιτιστική κληρονοµιά, Τέχνη.
Σφύζει από ζωή καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, προσφέροντας πολυδιάστατη εµπειρία στους προσκυνητές που φτάνουν για το ιερό προσκύνηµα της Παναγίας, µια ανάσα µακριά από το λιµάνι (ούτε δέκα λεπτά δρόµο), όσο και στους ταξιδιώτες που αναζητούν γαλήνη, ηρεµία ψυχής.
Οι κάτοικοι διατηρούν ζωντανή την παράδοση, ενώ παράλληλα το νησί εξελίσσεται και αγκαλιάζει νέες µορφές Τέχνης και δηµιουργίας. Οι γραφικές παραλίες και τα ιστορικά µνηµεία, σε συνδυασµό µε το φιλόξενο πνεύµα των ντόπιων, καθιστούν την Τήνο αν µη τι άλλο ειδικό προορισµό.
Θρησκευτική παράδοση
Το νησί είναι γνωστό κυρίως για το ιερό προσκύνηµα της Παναγίας, που προσελκύει κάθε χρόνο χιλιάδες επισκέπτες από όλη την Ελλάδα και τον κόσµο. Ο µεγαλοπρεπής ναός της Ευαγγελίστριας, στην καρδιά της Χώρας, είναι το κέντρο της πνευµατικής ζωής του νησιού και συνδέεται µε σηµαντικές ιστορίες θαυµάτων και την πίστη των κατοίκων. Πλησίον, λειτουργεί το Μουσείο της Παναγίας Τήνου, που φιλοξενεί εκθέµατα από την ιστορία και τη λατρεία του ιερού τόπου.
Παράλληλα µε την πνευµατική διάσταση, η Τήνος είναι εξαιρετικά σηµαντική και ως καλλιτεχνικό κέντρο. Η Τήνος φηµίζεται για την παράδοση στη µαρµαρογλυπτική, µε τα χωριά του νησιού να στεγάζουν εργαστήρια και µουσεία αφιερωµένα στην τέχνη αυτή. Ξεχωρίζει το Μουσείο Τηνιακής Γλυπτικής και Μαρµάρου στον Πύργο, όπου παρουσιάζεται η ιστορία και οι τεχνικές της µαρµάρινης τέχνης από την αρχαιότητα έως σήµερα (σηµειωτέον, µέχρι και τα τέλη Ιουλίου, οπότε η «Κυριακάτικη Απογευµατινή» βρισκόταν στο νησί, ήταν κλειστό. Τσεκάρετε, λοιπόν, για reopening προτού το επισκεφθείτε, µην τρέχετε τσάµπα).
Από την πλευρά του, το Μουσείο Γιαννούλη Χαλεπά φιλοξενεί έργα του σπουδαίου γλύπτη από τον Πύργο, που θεωρείται ένας από τους κορυφαίους της ελληνικής γλυπτικής. Το νησί διαθέτει και το Αρχαιολογικό Μουσείο Τήνου στη Χώρα, όπου εκτίθενται ευρήµατα από τη Μυκηναϊκή έως τη Ρωµαϊκή εποχή, όπως αγγεία, νοµίσµατα και θραύσµατα από το ιερό του Ποσειδώνα στα Κιόνια, ενισχύοντας την ιστορική αξία του νησιού.
Παράλληλα, το ∆ιαδραστικό Εικονικό Μουσείο της Τήνου αναδεικνύει την αρχιτεκτονική παράδοση και τη λαϊκή κουλτούρα. Στην έκθεση «In Their Footsteps… 127 Years Later», που πρόσφατα ολοκληρώθηκε, αντικρίσαµε σύγχρονα έργα. Παράλληλα, πραγµατοποιήθηκαν workshops σε ιστορικά κτίρια της Τήνου, όπως η Ζαρίφειος Σχολή Υφαντικής στη Χώρα και το Ιστορικό Εργαστήριο Υφαντών στον Πύργο. Ακόµη µια σηµαντική έκθεση είναι η αναδροµική του Μπάµπη Ρετζεπόπουλου «Ideas and Incidents» στο Πολιτιστικό Ιδρυµα της Τήνου, µε έργα του δηµιουργού από το 1957 έως το 1994.
Από τις παραλίες στους… περιστερώνες
Η Χώρα της Τήνου µε τα στενά, πολύχρωµα σε αρκετά σηµεία, σοκάκια, τα πέτρινα σπίτια, τα αρχοντικά εντός κι εκτός της «καρδιάς» του νησιού, καθώς και µε τις εκκλησίες, αλλά κυρίως µε τους περιστερώνες της -που είναι διάσπαρτοι παντού, έχουν εµπνεύσει µάλιστα σε πολλές περιπτώσεις αρχιτέκτονες να ολοκληρώσουν πρότζεκτ βασισµένα στους παλιούς περιστερώνες, ορισµένους εκ των οποίων κάποιοι ντόπιοι έχουν διαµορφώσει σε ξενώνες ή ξενοδοχεία- αποτελεί το κέντρο της ζωής και της δράσης.
Ο Πύργος, διάσηµος για τη µαρµαροτεχνία, µας κέντρισε µε τα µουσεία του, που δείχνουν το σπουδαίο παρελθόν της γλυπτικής στονησί. Τα Υστέρνια φηµίζονται για την παραδοσιακή µαρµαρογλυπτική τέχνη και την αρχιτεκτονική τους. Μικρότερα χωριά, όπως ο Τριπόταµος και τα Κιόνια, προσφέρουν ήσυχες γωνιές. Στα Λουτρά, ένα παραθαλάσσιο χωριό, πραγµατοποιούνται πολιτιστικές εκδηλώσεις και εκθέσεις που αναδεικνύουν την ταυτότητα της Τήνου και ως θερέτρου και µε focus στον πολιτισµό.
Οσο για… µπλουµ, σε καµία περίπτωση µην επιχειρήσετε κολύµπι στην οργανωµένη µεν, πανάκριβη δε παραλία του Αγίου Φωκά: και ρηχή είναι και οι τιµές στις ξαπλώστρες «τσούζουν». Στο πρώτο πρώτο beach-bar το µίνιµουµ στην κατανάλωση είναι 30 ευρώ -εννοείται, οι ξαπλώστρες περιλαµβάνονται στο… µενού.
Προτιµήστε την Κολυµπήθρα µε τα βραχώδη σχήµατα και τα γαλάζια νερά, που στο κάτω κάτω είναι εντυπωσιακά. Συνεχίστε µε τον Βώλακα και το σεληνιακό τοπίο του και µε την αποµονωµένη Λιβάδα, όσοι είστε εξοικειωµένοι. Αξίζει επίσης να επισκεφθεί κανείς τις παραλίες Ρόχαρη, Σάντα Μαργαρίτα, Παχιά Αµµο και Αποθήκες.
Πολιτιστικοί «πυλώνες» και celebrities
Από την Τήνο κατάγονται κορυφαίες µορφές της ελληνικής Τέχνης, όπως ο γλύπτης Γιαννούλης Χαλεπάς από τον Πύργο (1851-1938), που θεωρείται εµβληµατικός γλύπτης, οι αδελφοί Φυτάλη (Γεώργιος, Μάρκος, Λάζαρος, Ιωάννης) από τα Υστέρνια, γνωστοί µαρµαρογλύπτες, ο γλύπτης και φιλόσοφος ∆ηµήτριος Φιλιππότης, καθώς και οι Λάζαρος και Αντώνιος Σώχος, επίσης κορυφαίοι γλύπτες από τα Υστέρνια. Οι εµβληµατικοί επίσης ζωγράφοι Νικηφόρος Λύτρας και Νικόλαος Γύζης από το Σκλαβοχώρι, από τις εξέχουσες µορφές της Σχολής του Μονάχου. Το νησί αγάπησε και ο υπέροχος Γιάννης Γαΐτης (µαζί µε τα χαρακτηριστικά… ανθρωπάκια του) και, για να περάσουµε στους πιο σύγχρονους, η τραγουδίστρια της jazz/soul Θωµαή Απέργη.
Ιδιαίτερα αναφορά αξίζει στη Μάγια Τσόκλη και στη θρυλική της εκποµπή «Ταξιδεύοντας στην Ελλάδα» -που, ως γνωστόν, στη συνέχεια µετονοµάστηκε σε «Ταξιδεύοντας µε τη Μάγια Τσόκλη», εκτινάσσοντας στην κορυφή τον πήχυ των ταξιδιωτικών εκποµπών. Για εµάς, παραµένει η καλύτερη απ’ όλες όσες έχουν προβληθεί στην ελληνική τηλεόραση. Κάπως έτσι, η Μάγια στάθηκε στην Τήνο, όπου διατηρούν µε τον σύζυγό της τη δική τους ζυθοποιία. Παράλληλα, είναι υπεύθυνη και για τη λειτουργία του Μουσείου Κώστα Τσόκλη.
Το µουσείο έχει στόχο να προβάλλει τα έργα του πατέρα της, διεθνούς φήµης πρωτοπόρου εικαστικού. Το εξοχικό της στο «νησί της Παναγίας», λοιπόν, το οποίο αποτελεί πλέον τη µόνιµη έδρα της, δεν έχει ξεφύγει από την παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Αυτήν που χαρακτηρίζει τα σπίτια των νησιών που γεωγραφικά ανήκουν στις Κυκλάδες.
Η ταυτότητα του τόπου έχει παραµείνει αναλλοίωτη από το design και τη διακόσµηση του κυκλαδίτικου παραδείσου της. Το ταβάνι είναι επενδυµένο από λευκό ξύλο. Από την άλλη, οι τοίχοι στα δωµάτια του σπιτιού έχουν δηµιουργηθεί από ακατέργαστη πέτρα. Αυτή µε τη σειρά της έχει καλυφθεί µε λευκό σοβά, φέρνοντάς µας στο µυαλό εικόνες από vintage σπίτια που φωτογραφίζουµε στα σοκάκια των Κυκλάδων. Η µίνιµαλ αισθητική συµπληρώνεται αρµονικά από τα διακριτικά διακοσµητικά, τα οποία ακολουθούν τους κανόνες της παραδοσιακής διακόσµησης.
Τα σεµεδάκια στα παράθυρα και τα ντουλάπια, το vintage γαλάζιο έπιπλο στην κουζίνα, καθώς και τα υφαντά µαξιλάρια και χαλιά που κοσµούνται από φολκλορικά prints, σε ταξιδεύουν σε µια άλλη εποχή.
Το εξοχικό του πρωθυπουργού
Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης µε τη σύζυγό του, Μαρέβα Γκραµπόφσκι, διατηρούν εξοχική κατοικία στο νησί: το βασικό κτίσµα βρίσκεται σε επιφάνεια έκτασης 8.009,20 τ.µ., αγοράστηκε το 2002 και ολοκληρώθηκε το 2005. Πρόκειται για µια µονοκατοικία µε συνολική δυναµικότητα 16 κλινών, η οποία διαθέτει πισίνα και έχει χτιστεί σύµφωνα µε την παραδοσιακή κυκλαδίτικη αρχιτεκτονική.
Το εξοχικό τους δηµιουργήθηκε µε τις βάσεις και τους κανόνες της κυκλαδίτικης αρχιτεκτονικής και δεσπόζει επιβλητικό, χτισµένο στη µέση ενός ελαιώνα. Ο εξωτερικός χώρος ξεχωρίζει για τη λιτή, απλή κι απέριττη διαρρύθµιση, τους πέτρινους άσπρους τοίχους και την εναρµόνιση µε την άγρια, κυκλαδίτικη οµορφιά. Τα ελαιόδεντρα που «αγκαλιάζουν» το σπίτι και οι φυλλωσιές που απλώνονται στην αυλή προσφέρουν την απαραίτητη δροσιά του καλοκαιριού.
Εξίσου εµβληµατική είναι και η κατοικία της καταξιωµένης φωτογράφου Ρούλας Ρέβη και του άντρα της, καλού ηθοποιού Αποστόλη Τότσικα, οι οποίοι έχουν εξοχικό στην Τήνο. Πρόκειται για σπίτι µόλις… 55 τετραγωνικών µέτρων, το οποίο απέκτησε ο ηθοποιός µε τα πρώτα του χρήµατα και έχει διακοσµηθεί µε µίνιµαλ κυκλαδίτικη αισθητική. Τα έπιπλα κήπου έχουν λιτές γραµµές σε γήινες αποχρώσεις και δένουν αρµονικά µε το φυσικό τοπίο.
Σύµφωνα µε πρόσφατη ανάρτηση της φωτογράφου, από το εξοχικό ξεκινά ένα «µυστικό» µονοπάτι που οδηγεί απ’ ευθείας στη θάλασσα. Ο Γιώργος Λιάγκας, επίσης, διατηρεί εξοχικό στην Τήνο, επιβεβαιώνοντας πως το νησί έχει κατακτήσει ξεχωριστή θέση στην καρδιά των ανθρώπων των media.
Την εναλλακτική Τήνο αγαπούν ακόµη ο Βασίλης Καλλίδης, ο Μίνως Θεοχάρης, η Νάντια Κοντογεώργη, η Τζένη ∆ιαγούπη και φυσικά η αυτόχθων του νησιού, τραγουδίστρια Θωµαή Απέργη.
Εφημερίδα «Κυριακάτικη Απογευματινή»
