«Καυτό» γεωπολιτικό φθινόπωρο από τον Έβρο μέχρι το Καστελόριζο

Ανοικτά μέτωπα για την κυβέρνηση η οριοθέτηση ΑΟΖ, η ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδος - Κύπρου - Ισραήλ, του τουρκολιβυκό μνημόνιο και η Αίγυπτος
09:37 - 12 Αυγούστου 2025
ΑΙΓΑΙΟ ΤΟΥΡΚΙΑ ΕΛΛΑΔΑ ΠΟΛΕΜΙΚΟ ΠΛΟΙΟ

Προς έναν ιδιαίτερα δύσκολο όσο και κρίσιμο Σεπτέμβριο για τα εθνικά οδεύει η Αθήνα. Και αυτό, καθώς οι κινήσεις που θα γίνουν το φθινόπωρο θα καθορίσουν εν πολλοίς τις ελληνοτουρκικές σχέσεις το προσεχές διάστημα, τη στιγμή που η Άγκυρα επιχειρεί να επιβληθεί όχι απλώς ως περιφερειακός παίκτης που έχει λόγο για τα πάντα στη ΝΑ Μεσόγειο, αλλά ως εν δυνάμει παγκόσμια υπερδύναμη.

Στο Μέγαρο Μαξίμου γνωρίζουν πως -πέραν των καθ’ όλα θετικών κοινωνικών παροχών που θα ανακοινωθούν στη ΔΕΘ από τον Κυριάκο Μητσοτάκη και των γενικότερων καλών ειδήσεων στο πεδίο της οικονομίας- τα ζητήματα της εξωτερικής πολιτικής μπαίνουν ισόποσα στην όλη εξίσωση που αφορά την αποκατάσταση της κυβερνητικής εικόνας.

Ηλεκτρική διασύνδεση

Τότε, τον Σεπτέμβριο δηλαδή, προσδιορίζεται -σύμφωνα με πληροφορίες- η επανέναρξη των εργασιών για την πόντιση του ηλεκτρικού καλωδίου για την ενεργειακή διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου – Ισραήλ, με την ελληνική πλευρά να καλείται να δώσει ισχυρή απάντηση στην προσπάθεια της Τουρκίας να εμφανιστεί ως… δικαιούχος στο Αιγαίο και στις ελληνικές θάλασσες. Παράλληλα, η κυβέρνηση θέλει να στείλει ξεκάθαρο μήνυμα αποφασιστικότητας και στο εσωτερικό, προκειμένου να καταστήσει σαφές ότι ουδέποτε απεμπόλησε κυριαρχικά δικαιώματα.

Το γεωπολιτικό πεδίο ωστόσο -από το Βόρειο Αιγαίο μέχρι το Καστελόριζο και από τα Δωδεκάνησα έως τις θαλάσσιες ζώνες δυτικά της Κρήτης και έως την Κύπρο- «βράζει», με δεδομένο ότι η Τουρκία απαιτεί διά της απειλής των όπλων να δίνει το «πράσινο φως» σε έργα που αφορούν περιοχές της ελληνικής και κυπριακής δυνητικής υφαλοκρηπίδας, αλλά και της οριοθετημένης ελληνικής ΑΟΖ.

Θυμίζουμε ότι η Άγκυρα απαίτησε από το ερευνητικό πλοίο «IEVOLI RELUME», τον Ιούλιο 2024, να ζητήσει και από τις τουρκικές Αρχές την έκδοση NAVTEX για έρευνες στην ελληνική οριοθετημένη ΑΟΖ, ανατολικά από τα χωρικά ύδατα της Κάσου. Το επιχείρημα της τουρκικής πλευράς ήταν ότι το έργο γίνεται σε μια περιοχή που επικαλύπτεται από το τουρκολιβυκό μνημόνιο.

Στην ίδια προκλητική αντίληψη κινήθηκε και η πρόσφατη τουρκική παρέμβαση σε εργασίες πόντισης καλωδίου οπτικών ινών ανοιχτά της Κύπρου. Το έργο υλοποιείται από κοινοπραξία, στην οποία συμμετέχουν εταιρείες από την Ελλάδα (ΔΕΗ), τη Σαουδική Αραβία και την Κύπρο, και είχε ανακοινωθεί στη Διακυβερνητική Διάσκεψη Ελλάδας – Σαουδικής Αραβίας το 2022 υπό την προεδρία του Κυρ. Μητσοτάκη και του πρίγκιπα Μοχάμεντ μπιν Σαλμάν.

Στην πραγματικότητα, η Τουρκία, αν και πρόκειται για διαφορετικό έργο από εκείνο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας-Κύπρου-Ισραήλ, θέλησε να στείλει το μήνυμα στην ελληνική πλευρά, επιδιώκοντας το προφανές: να αναλάβει ενεργό ρόλο σε όλα τα έργα διασύνδεσης. Διόλου τυχαία άλλωστε το τουρκικό υπουργείο Άμυνας στην ανακοίνωση που εξέδωσε, κάνει αναφορά στην περίπτωση της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Κρήτης (GSI), θέλοντας να επιβάλλει το ίδιο «μοντέλο».

Τίθεται συνεπώς, το ερώτημα εάν η Τουρκία υπό την απειλή ενός θερμού επεισοδίου στο Αιγαίο θα πετύχει να επιβάλει την εκ νέου αναστολή των εργασιών γι’ αυτό το πολύ σημαντικό έργο. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης διαβεβαίωσε ότι το έργο θα προχωρήσει την κατάλληλη στιγμή και θα ολοκληρωθεί, υπογραμμίζοντας ότι η όδευση καλωδίου δεν απαιτεί την έγκριση άλλων παράκτιων κρατών και ότι η Τουρκία δεν μπορεί να μπλοκάρει ένα έργο ευρωπαϊκού ενδιαφέροντος. Ωστόσο, ο γρίφος για την ελληνική πλευρά και ταυτόχρονα η μεγάλη πρόκληση είναι, αν μετά το επεισόδιο της Κάσου και τη διακοπή των εργασιών για την ηλεκτρική διασύνδεση Κύπρου – Κρήτης, υπάρξει ένα νέο επικίνδυνο τετελεσμένο, με την Άγκυρα να πανηγυρίζει ξανά.

Προσκόμματα

Σε αυτό το κλίμα, η αιγυπτιακή ρηματική διακοίνωση προς την ελληνική πρεσβεία στο Κάιρο προκαλεί ένα ακόμη σοβαρό ζήτημα για την προώθηση της κρίσιμης για την Ελλάδα (σε σχέση με τις τουρκικές παράνομες αξιώσεις) συμφωνίας μερικής οριοθέτησης ΑΟΖ μεταξύ των δύο χωρών. Η αιγυπτιακή πλευρά -εν μέσω φημών για επίσημη επίσκεψη του Ταγίπ Ερντογάν στο Κάιρο και της διαφαινόμενης νέας κρίσης στα ελληνοτουρκικά- δείχνει να βάζει προσκόμματα, καθώς δεν φαίνεται να βιάζεται να προχωρήσει σε πλήρη οριοθέτηση με την Ελλάδα, η οποία θα ακυρώνει τις τουρκικές διεκδικήσεις στην Ανατολική Μεσόγειο.

Με άλλα λόγια, η κυβέρνηση του Καΐρου, έχοντας να αντιμετωπίσει και το μείζον εσωτερικό πρόβλημα από τη δράση των Αδελφών Μουσουλμάνων, οι οποίοι διατηρούν ευθεία διασύνδεση με τον τουρκικό παράγοντα, δεν δείχνει πρόθυμη να ανοίξει μέτωπο με την Τουρκία, τουλάχιστον σε αυτή τη φάση. Όλα αυτά, και σε συνάρτηση με τις εξελίξεις που θα έχουμε το προσεχές διάστημα στη Λιβύη και με το αν η Ελλάδα καταφέρει τελικά να ξεκινήσουν οι συζητήσεις με την κυβέρνηση της Τρίπολης σχετικά με την οριοθέτηση της ΑΟΖ, προστίθενται στις μεγάλες προκλήσεις που θα αντιμετωπίσει η κυβέρνηση από τον Σεπτέμβριο και μετά. Σε κάθε περίπτωση, το φθινόπωρο δεν αναμένεται ανέφελο για την κυβέρνηση.

Εφημερίδα Απογευματινή