Παγιώνεται, ως στοιχείο βιοπορισµού, η εγκληµατικότητα στους κόλπους των Ροµά, οι οποίοι τα τελευταία χρόνια μετατοπίζουν τη δράση τους από το παρεμπόριο ειδών ευρείας κατανάλωσης, σε βαρύτερα κολάσιµες πράξεις, προ καλώντας έτσι και την περαιτέρω κοινωνική αποµόνωσή τους. Σύµφωνα µε την τελευταία έκθεση της ΕΛ.ΑΣ. και τις πρόσφατες δηλώσεις του υπουργού Προστασίας του Πολίτη, Μιχ. Χρυσοχοΐδη, περισσότερες από 1 στις 2 κλοπές και διαρρήξεις (53%) διαπράττονται από ελληνικής καταγωγής Ροµά, όπως επίσης το 70% των συµµοριών που ληστεύουν, διακινούν ναρκωτικά, επιδίδονται σε κλοπές οχηµάτων και σε διάφορες απάτες διευθύνονται ή απο τελούνται αµιγώς από Τσιγγάνους.
Οσα σχέδια δράσης εφαρµόστηκαν κατά το παρελθόν, αποσκοπώντας στη διείσδυ ση στους 480 καταυλισµούς ανά την επικράτεια, απέτυχαν πλήρως είτε γιατί επιχειρήθηκε η αντιµετώπισή τους, χωρίς να λαµβάνονται υπόψη οι ξεχωριστές συνθήκες διαβίωσής τους, είτε γιατί εξελίσσονται συνεργαζόµενοι µε αλλοδαπούς εγκληµατίες ή, τέλος, επειδή το επίπεδο ρίσκου είναι πολύ υψηλότερο στις τάξεις τους λόγω της περιορισµένης ανεκτικότητας στην ανθρώπινη ζωή, κάτι το οποίο βέβαια συναντάται και σε µετανάστες, προερχόµενους από εµπόλεµες ζώνες ή χώρες πολύ χαµηλού βιοτικού επιπέδου.
Μικροέγκληµα
Τα ευρήµατα της ετήσιας έκθεσης της ΕΛ.ΑΣ. δείχνουν αύξηση της αποκαλούµενης µικροεγκληµατικότητας σε προκορονοϊού επίπεδα. Συγκεκριµένα, το 2023 καταγράφηκαν 62.868 κλοπές, 2.781 διαρρήξεις και 19.223 κλοπές τροχοφόρων. Για ένα µέρος από αυτές ευθύνονται οργανωµένες εγκληµατικές οµάδες (10% για τις ληστείες, 4% για τις κλοπές-διαρρήξεις και 2% για τις κλοπές τροχοφόρων). Εκτιµάται ότι το ποσοστό αυτό είναι µεγαλύτερο, καθώς σε αρκετές περιπτώσεις καθίσταται δυσχερής από τις διωκτικές αρχές η σύνδεση των εγκληµατιών µε τις εγκληµατικές οµάδες «λόγω έλλειψης ικανών αποδεικτικών στοιχείων». Το ίδιο έτος παρατηρήθηκε µεγαλύτερη στοχοποίηση στις οικίες (44,85% επί του συνόλου), στα καταστήµατα-επιχειρήσεις (18,85% επί του συνόλου), στα τροχοφόρα (16,56% επί του συνόλου, µε µεγάλο αριθµό κλοπών ανταλλακτικών από ΙΧΕ οχήµατα), σε δηµόσιους χώρους (10,46% επί του συνόλου). Το υπόλοιπο ποσοστό 9,27% επί του συνόλου αφορά διάφορες κλοπές, κυρίως διαφόρων ειδών µεταλλικών αντικειµένων.
Επίσης, εξαρθρώθηκαν από την ΕΛ.ΑΣ. 194 εγκληµατικές οµάδες. Αποτελούνταν συνολικά από 962 µέλη. Οι περισσότερες από αυτές (131) «ασχολούνταν» µε κλοπές-διαρρήξεις, οι 39 µε ληστείες και οι 24 µε κλοπές τροχοφόρων. Οι εγκληµατικές οµάδες ήταν στην πλειονότητά τους εγχώριες (ποσοστό 65,46% επί του συνόλου) και οµοιογενείς (ποσοστό 72% επί του συνόλου). Σύµφωνα µε την ΕΛ.ΑΣ., οι οµοιογενείς κ.λπ. εγκληµατικές οργανώσεις είναι εκείνες που η συντριπτική πλειονότητα των µελών τους έχει την ίδια υπηκοότητα.
Από τις 194 εγκληµατικές οργανώσεις οι 125 (το 65,46% αυτών) ήταν εγχώριες. Το 70% των 125 αυτών οργανώσεων, περίπου 88, είχαν µέλη Ροµά. Το 29,53% των εγκληµατικών οµάδων εµπλέκονται και σε άλλες παράνοµες πράξεις: διακίνηση ναρκωτικών ουσιών, πλαστογραφίες και νοµιµοποίηση εσόδων από εγκληµατικές δραστηριότητες (το 19,69% επί του συνόλου).
Στις εγκληµατικές οµάδες κλοπών-διαρρήξεων οι εγχώριες έχουν τον κυριότερο ρόλο (66,41% επί του συνόλου), ακολουθούµενες από τις αλλοδαπές (23,66% επί του συνόλου), ενώ ένα ποσοστό 9,93% είναι «µικτές» (εγχώριες και αλλοδαπές).
Στις αλλοδαπές οµάδες κυρίαρχες είναι οι αλβανικές µε 60,98% του συνόλου και ακολουθούν σε µεγάλη απόσταση: οι γεωργιανές (9,76% επί του συνόλου), οι ρουµανικές (7,32%) και οι πακιστανικές (4,88%). Ακολουθούν, µε ποσοστό 2,44% καθεµία, εγκληµατικές οµάδες από Αλγερία, Βοσνία-Ερζεγοβίνη, Ιράν, Ισπανία, Κολοµβία, Κόσοβο και Κούβα.
Επιλογή στόχων
Η επιλογή των στόχων των εγκληµατικών οµάδων παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον. Στον τοµέα κλοπές-διαρρήξεις: οικίες σε ποσοστό 55,99% επίτου συνόλου, επιχειρήσεις σε ποσοστό 19,07% επί του συνόλου (κυρίως σου περµάρκετ, µίνι µάρκετ, καταστήµατα ψιλικών και περίπτερα, πρατήρια υγρών καυσίµων, φαρµακεία, φούρνοι, καταστήµατα τυχερών παιχνιδιών κ.ά.), δηµόσιοι χώροι και στον δρόµο σε ποσοστό 12,08% επί του συνόλου (κυρίως σε βάρος τουριστών, επιβατών ΜΜΜ, ηλικιωµένων, µεταναστών κ.ά.) και µεταλλικά αντικείµενα σε ποσοστό 8,67% επί του συνόλου (κυρίως κλοπές µετάλλων από εταιρείες, µετασχηµατιστών, καταλυτών ΙΧΕ αυτοκινήτων κ.ά.).
Συστηµατικότερα, σε σχέση µε το παρελθόν, οι Ροµά επενδύουν τα κέρδη τους στην αγορά ακινήτων, ξενοδοχεων, καταστηµάτων και επαγγελµατικών οχηµάτων (ταξί, φορτηγά, λεωφορεία) επιδιδόµενοι επίσης σε τοκογλυφίες, οι οποίες στο τέλος καταλήγουν σε στυγνούς εκβιασµούς. Σε αυτό το πλαίσιο εντάσσεται και η επέκτασή τους στον κλάδο των ταξί και στις «πιάτσες», όπως αυτή στα ΚΤΕΛ Κηφισού, που θέλουν να ελέγχουν ακόµη και µε τη χρήση όπλων την επιβατική κίνηση.
Σύµφωνα µε πληροφορίες, έχουν αγοράσει 300 άδειες ταξί στην Αττική, 80-100 στη Θεσσαλονίκη και δεκάδες ακόµη σε Χαλκιδική, Λάρισα, ∆υτική Ελλάδα, Αργολίδα, Μεσσηνία και διάφορα τουριστικά θέρετρα ανά την επικράτεια. Οι περισσότεροι ενοικιάζουν τα οχήµατα σε οµόφυλούς τους, ωστόσο στη συντριπτική τους πλειονότητα είτε δεν διαθέτουν την ειδική άδεια κυκλοφορίας είτε έχουν εκδώσει πλαστά πιστοποιητικά. «Εχουµε ενηµερώσει πολλές φορές και το υπουργείο Μεταφορών και το Προστασίας του Πολίτη. Αν δεν ψηφιοποιηθεί η ειδική άδεια και αν δεν γίνουν συστηµατικοί έλεγχοι από την Αστυνοµία, οι κίνδυνοι για τους επιβάτες και τους επαγγελµατίες θα αυξηθούν κατακόρυφα, ενώ το ταξί θα απαξιωθεί πλήρως» καταγγέλλει ο πρόεδρος του ΣΑΤΑ, Θύµιος Λυµπερόπουλος.
Επέκταση
Σε ορισµένα καταστήµατα κράτησης (Κορυδαλλός, Χορτιάτης, ∆οµοκός, Κοµοτηνή, Κρήτη) οι µαφίες τους εµπορεύονται κάρτες για τα καρτοτηλέφωνα, συσκευές κινητών, φορτιστές (σ.σ. ξεχωριστά) και κάρτες χρόνου οµιλίας.
Στην Αττική κλέβουν καθηµερινά δεκάδες ενοικιαζόµενα ή σε καθεστώς χρονοµίσθωσης (leasing) οχήµατα µικρού κυβισµού, όπως και πινακίδες. Ακολούθως τα διοχετεύουν α) στα Βαλκάνια και τη γειτονική Ιταλία, β) στα νησιά όπου τα δίδουν σε τοπικούς επιχειρηµατίες µίσθωσης οχηµάτων µε αντάλλαγµα ποσοστό επί του µισθίου και γ) στα βόρεια σύνορα (Εβρος) για µεταφορά λαθροµεταναστών.
Σε δηµοφιλή νησιά του Αιγαίου (Κρήτη, Μύκονος, Ρόδος, Πάρος, Σαντορίνη), εκµεταλλευόµενοι τις οµοιότητές τους µε Αραβες και Μεσανατολίτες τουρίστες, «τρυπώνουν» σε ξενοδοχεία, κλαµπ και οργανωµένες παραλίες, ξαφρίζοντας πλούσιους παραθεριστές. Κάποιοι θρασείς επικοινωνούν αργότερα µε τα θύµατά τους απαιτώντας το 50%-70% της αξίας των κλοπιµαίων, αν πρόκειται για τιµαλφή ή ακριβά αντικείµενα, για να τους τα επιστρέψουν.
Αλλος τρόπος «προσέγγισης» είναι η συνεργασία τους (εκβιαστικά ή δωροδοκώντας τους) µε µασέρ και αισθητικούς, οι οποίοι πραγµατοποιούν κατ’ οίκον επισκέψεις και τους ενηµερώνουν για την οικονοµική επιφάνεια των πελατών τους.
Τα «άβατα»
Οσο δε για τους καταυλισµούς από όπου οργανώνονται πια και διαφυγές διαβόη των εγκληµατιών και καταζητούµενων διεθνώς, τα περισσότερα «άβατα» βρίσκονται στην Αττική και πιο συγκεκριµένα στη Νέα Ζωή, το Ψάρι, τη Σκάρπα, το Ζεφύρι και τα Λιόσια. Σύµφωνα µε αναφορές της ΕΛ.ΑΣ., οι επικίνδυνες ζώνες ξεκινούν από τον καταυλισµό Ασπροπύργου, που χρησιµοποιείται ως ορµητήριο από πολλές ληστρικές οµάδες. Στον οικισµό της Νέας Ζωής απαγορεύεται να µπουν και να επιχειρήσουν αστυνοµικοί, ενώ οι συµµορίες ειδικεύονται σε διαρρήξεις, κλοπές, ληστείες, αρπαγές αυτοκινήτων που διαλύονται, ακόµη και εκβιασµούς. Εκτός από Ελληνες Ροµά, εκεί κρύβονται και πολλοί οµόφυλοί τους από βαλκανικές χώρες οι οποίοι εµπλέκονται στο µεγαλύτερο κοµµάτι της παραβατικότητας. Ο αριθµός τους ξεπερνά τα 2.000 άτοµα, αν και κανείς δεν µπορεί να γνωρίζει ακριβώς, γιατί κάθε φορά που συλλαµβάνο νται αλλάζουν και την ταυτότητά τους.
Οι περιοχές όπου ζουν χωρίζονται σε 4 κατηγορίες. Η πρώτη κατηγορία είναι οι άκρως υποβαθµισµένες, δηλαδή διαµένουν σε παραπήγµατα και καλύβια. Στη συγκεκριµένη κατηγορία καταγράφονται 77 καταυλισµοί µε 12.500 χιλιάδες κατοίκους. Στη δεύτερη υπάγονται 122 «µικτοί καταυλισµοί», µε 47.000 κατοίκους. Πρόκειται για οικισµούς όπου υπάρχει ανάµιξη σπιτιών µε πρόχειρες κατασκευές (τσαντίρια, κοντέινερ), οι οποίοι διαθέτουν υποτυπώδη υποδοµή και βρίσκονται κυρίως στις παρυφές κατοικηµένης περιοχής. Στον τρίτο τύπο, την αποκαλούµενη «γειτονιά», κατα γράφονται 67 οικισµοί µε 35.000 κατοίκους. Η τέταρτη κατηγορία καταγράφει 196 σηµεία, στα οποία ζουν διάσπαρτα 23.700 και βάσει της χωροταξικής κα τάταξης είναι προφανώς η πιο ενσωµατωµένη κατηγορία. Οσο δε για τους «ενσωµατωµένους», τους κατοίκους του κύριου αστικού ιστού των πόλεων, υπο λογίζονται πρόχειρα σε 200.000.
Ενταξη στην Αστυνοµία
Η προκρινόµενη λύση από τον φορέα εκπροσώπησης τους, την «Ελλάν Πασσέ», είναι η ένταξη νέων Ροµά µε ποσό στωση στους κόλπους της ΕΛ.ΑΣ., καθώς αρκετοί γνωρίζουν βιωµατικά το φαινόµενο της παραβατικότητας σε όλο του το εύρος. Κοµβικής σηµασίας χαρακτηρίζεται επίσης η δηµιουργία επιτροπής για την καταγραφή και ανάλυση του εγκληµατικού φαινοµένου στους καταυλισµούς (εγκληµατογόνες αιτίες, παραβατικότητα επιβίωσης σε µεγάλο βαθµό, οργανωµένο έγκληµα).
Κυριακάτικη Απογευματινή
