Με την Ελλάδα σταθερά ως θλιβερή πρωταθλήτρια Ευρώπης σε αριθμό νεκρών από τροχαία δυστυχήματα με μοτοσυκλέτες (μικρού και μεγάλου κυβισμού) και παρά τις δρακόντειες πλέον ποινές του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας για τη χρήση προστατευτικού κράνους, η συμμόρφωση με τον νόμο, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά τη χρήση κράνους, έχει καθαρά… γεωγραφικό προσδιορισμό.
Ανατροπή
Στην περιφέρεια, όπου οι αναβάτες συχνά οδηγούν σε αυτοκινητόδρομους ή επαρχιακές οδούς, μακριά από τον αστικό ιστό, οι πωλήσεις σε προστατευτικά κράνη έχουν τριπλασιαστεί. Στα μεγάλα αστικά κέντρα, ειδικά στην Αθήνα, σύμφωνα με τους πωλητές αξεσουάρ μοτοσυκλέτας, δεν έχει παρατηρηθεί κάποια αλλαγή στον ρυθμό ή την ταχύτητα της προμήθειας, από μοτοσυκλετιστές και αναβάτες, του κύριου προστατευτικού για τη ζωή τους μέσου.
Μέχρι σήμερα, ο ρυθμός πώλησης ήταν 3 κράνη/μοτοσυκλέτα ετησίως. Το ποσοστό παραμένει ίδιο στα μεγάλα αστικά κέντρα, παρά την αυστηροποίηση των ποινών με τον νέο ΚΟΚ. Αντιθέτως, έχουν αυξηθεί οι πωλήσεις στα μικρά κράνη που χρησιμοποιούν οι αναβάτες των πατινιών, κάτι που μέχρι σήμερα ήταν… εκτός ραντάρ. Ενδεικτικά, στη Θεσσαλονίκη «το πρώτο τρίμηνο του 2025 πουλήθηκαν περισσότερα κράνη, από όσα πουλήθηκαν μέσα σε δύο χρόνια. Και αυτό εξαιτίας των ελέγχων, γιατί δεν ήθελαν να πληρώσουν το πρόστιμο», δήλωσε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Γιώργος Σινάνης, ειδικός μικροοχημάτων.
Αυστηροποίηση ΚΟΚ
Με τον νέο Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας επιχειρήθηκε να δοθεί ένα τέλος στο αιματοκύλισμα: Πλέον, η μη χρήση κράνους επισύρει πρόστιμο 350 ευρώ και αφαίρεση άδειας για 30 ημέρες, όμως στην πρώτη υποτροπή ο κατ’ επανάληψη παραβάτης θα είναι αντιμέτωπος με πρόστιμο 1.000 ευρώ και αφαίρεση άδειας για έξι μήνες, ποινές που διπλασιάζονται σε περίπτωση δεύτερης υποτροπής. Στο ενδεχόμενο που ο συνεπιβάτης δεν φορά κράνος, τόσο αυτός όσο και ο οδηγός τιμωρούνται με πρόστιμο 350 ευρώ, ακόμα κι αν ο τελευταίος φορούσε το δικό του.
«Δεν άλλαξε η συμπεριφορά των αναβατών», τονίζουν στην «Α» οι πωλητές μοτοσυκλέτας και αξεσουάρ.
«Η αυστηροποίηση των προστίμων, που ήταν ήδη αρκετά αυστηρά και με τον προηγούμενο ΚΟΚ δεν κινητοποίησε προστατευτικά αντανακλαστικά, γιατί η έλλειψη αστυνόμευσης και ελέγχων είναι τέτοια που δίνει περιθώρια για “ελιγμούς” αποφυγής της επιβολής ποινών», εξηγούν.
Μαύρη στατιστική
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ινστιτούτου Οδικής Ασφάλειας (ΙΟΑΣ) «Πάνος Μυλωνάς»:
– Το ποσοστό θανάτων συνολικά σε τροχαία για μοτοσυκλέτες/μοτοποδήλατα στην Ελλάδα είναι 38%, ενώ ο μέσος όρος στην ΕΕ είναι 19%.
– Οι δικυκλιστές που δεν φοράνε κράνος διατρέχουν 3 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να χάσουν τη ζωή τους σε τροχαίο.
– Οι δικυκλιστές διατρέχουν 16 φορές μεγαλύτερο κίνδυνο εμπλοκής σε θανατηφόρο τροχαίο σε σχέση με τους οδηγούς αυτοκινήτου.
– Ο πληθυσμός των ατόμων ηλικίας 15-30 ετών μειώθηκε στην Ελλάδα κατά 425.630 την περίοδο 2010-2019 (κάνοντας ακόμη πιο καίρια και επιτακτική την ανάγκη προστασίας των νέων και την επίτευξη του οράματος του Ινστιτούτου «για έναν κόσμο χωρίς τροχαία δυστυχήματα»).
Ωστόσο, τα τελευταία στοιχεία για το σύνολο των νεκρών και το είδος των τροχαίων δυστυχημάτων στην Ελλάδα προέρχονται από την ΕΛΣΤΑΤ, αφορούν το 2023 και καταγράφουν αυξητικές τάσεις, καθώς σχεδόν 4 στους 10 νεκρούς από τροχαία δυστυχήματα στην Ελλάδα το 2023 επέβαιναν σε δίτροχο, ενώ τα ποσοστά χρήσης κράνους συγκριτικά με την υπόλοιπη Ευρώπη είναι χαμηλά, ειδικά για τους συνεπιβάτες.
Πιο αναλυτικά:
– Από το σύνολο των 646 νεκρών από τροχαία δυστυχήματα το 2023, το 72,6% αφορούσε οδηγούς, το 11,6% μεταφερόμενους επιβάτες και το 15,8% πεζούς. Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ, εκείνη τη χρονιά 194 άνθρωποι πέθαναν σε δυστυχήματα με επιβατικά οχήματα και 235 επέβαιναν σε δίτροχα.
– Από την κατανομή των νεκρών κατά περιοχή που συνέβη το ατύχημα, παρατηρείται ότι σε κατοικημένη περιοχή το 26,1% των νεκρών επέβαινε σε επιβατικά οχήματα και το 46% σε δίτροχα. Σε μη κατοικημένη περιοχή τα ποσοστά ανέρχονται σε 48,6% επιβαίνοντες σε επιβατικά οχήματα και 32,6% σε δίτροχα. Σε αυτοκινητόδρομο το 69,7% των νεκρών επέβαινε σε επιβατικά οχήματα και το 15,2% σε δίτροχα.
– Οι ηλικίες των οδηγών και των συνεπιβατών που έχασαν τη ζωή τους στην άσφαλτο το 2023 (η τελευταία χρονιά για την οποία υπάρχουν συγκεντρωτικά στοιχεία) ίσως υπονοούν ότι η οδηγική ωριμότητα είναι το ζητούμενο για την ασφάλεια στους δρόμους στη χώρα μας: Από την ανάλυση των νεκρών κατά κατηγορία παθόντα και ηλικιακή ομάδα, το μεγαλύτερο ποσοστό (33,9%) για τους οδηγούς παρατηρείται στην ηλικιακή ομάδα 25- 49 ετών. Για τους μεταφερόμενους, το μεγαλύτερο ποσοστό (33,3%) παρατηρείται στην ηλικιακή ομάδα 0-24 ετών.
– Οι κυριότερες αιτίες που οδήγησαν στο δυστύχημα η κατηγορία «άλλος ελιγμός» αναφέρθηκε ως η κυριότερη με ποσοστό 17,1% στο σύνολο των ατυχημάτων. Ακολουθούν η «μη διακοπή πορείας πριν από STOP» με 16,5% και η «κανονική πορεία» με 13,4% (ενδεικτικά αναφέρεται ότι στην κατηγορία «άλλος ελιγμός» περιλαμβάνεται η μέθη, η απρόσεκτη οδήγηση, η μη τήρηση απόστασης ασφαλείας και λοιπές περιπτώσεις που δεν περιγράφονται στους ελιγμούς). Ως προς τα περισσότερο θανατηφόρα τροχαία, η «ταχύτητα μεγαλύτερη του επιτρεπόμενου ορίου», με ποσοστό 19,8% (128 νεκροί), αναφέρθηκε ως ο κυριότερος ελιγμός του πρώτου οχήματος που πιθανόν συνετέλεσε στο ατύχημα. Ακολουθεί η «είσοδος στο αντίθετο ρεύμα» με 19,2% (124 νεκροί) και η «κανονική πορεία» με 17,2% (111 νεκροί).
– Ο μεγαλύτερος αριθμός οδικών τροχαίων ατυχημάτων (1.099) και νεκρών (78) καταγράφηκε τον Ιούλιο, με ποσοστό 10,4% στο σύνολο των ατυχημάτων του έτους και 12,1% στο σύνολο των νεκρών. Ο μικρότερος αριθμός ατυχημάτων (668), με ποσοστό 6,3% και ο μικρότερος αριθμός νεκρών (33) με ποσοστό 5,1% καταγράφηκε τον Φεβρουάριο.
Εφημερίδα Απογευματινή
