Τέλος εποχής για τα τρόλεϊ

Η θρυλική "Φαλκονέρα" και το πρώτο δρομολόγιο
17:33 - 28 Αυγούστου 2025

Ξεκίνησε η απόσυρση των τρόλεϊ από τους δρόμους της Αττικής, με ορίζοντα για πλήρη… εξαφάνισή τους το 2027. Μέχρι τότε, μόνο 100 οχήματα θα απομείνουν ως μεταβατικά, τα οποία θα… αποφεύγουν τις στροφές, αφού θα κυκλοφορούν, όπως είπε ο αναπληρωτής υπουργός Μεταφορών μιλώντας στον ΣΚΑΪ, στους μεγάλους δρόμους με ευθείες, όπως η Συγγρού και η Κηφισίας. «Θα πυκνώσουν τα δρομολόγια και θα γίνονται εντός του δικτύου καλωδίων», συμπλήρωσε ο Κωνσταντίνος Κυρανάκης.

Η διαδικασία

Η σταδιακή απομάκρυνση είναι μια μακρά διαδικασία που περιλαμβάνει:

  • Αποξήλωση των καλωδίων από τον ουρανό του κέντρου της Αθήνας και του Πειραιά.
  • Απόσυρση των παλαιότερων οχημάτων με υψηλό κόστος συντήρησης.
  • Διατήρηση περίπου 100 πιο σύγχρονων τρόλεϊ, τα οποία θα συνεχίσουν να εκτελούν δρομολόγια για μεταβατικό διάστημα.

«Αυτό που δεν ξέρει ο κόσμος είναι ότι το κόστος των τρόλεϊ συγκριτικά με τα ηλεκτρικά λεωφορεία είναι διπλάσιο ανά χιλιόμετρο. Μακροπρόθεσμα η χώρα και ο ΟΑΣΑ έχει να κερδίσει δημοσιονομικά πάρα πολύ από αυτό», ανέφερε ο Κωνσταντίνος Κυρανάκης. Πρόσθεσε, πάντως, ότι οι εργαζόμενοι στα τρόλεϊ δεν χρειάζεται να ανησυχούν, γιατί το σύνολό τους θα απασχοληθεί στον ΟΣΥ. «Δεν μιλάμε για απολύσεις και απομακρύνσεις εργαζομένων» ξεκαθάρισε.

Οι εργαζόμενοι διαφωνούν και με την «εξαφάνιση» αλλά και με το επιχείρημα. Όπως λέει στην «Απογευματινή» ο Στέλιος Ινεπέκογλου, πρόεδρος εργαζομένων ΗΛΠΑΠ: «Δεν είναι δαπανηρή η λειτουργία των τρόλεϊ. Αυτό το επιχείρημα είναι λάθος. Αυτό που λέμε εμείς είναι αντί για την πλήρη κατάργηση, να προχωρήσει η απόσυρση των οχημάτων, αγορά και ανανέωση του στόλου με νέα σύγχρονα οχήματα και να αξιοποιήσουμε τις υποδομές που έχουμε. Να αγοράσουμε νέα οχήματα ηλεκτροκίνητα με κεραίες, που θα χρησιμοποιεί το υπάρχον δίκτυο ηλεκτρικού ρεύματος χωρίς κόστος».

Σύμφωνα με τον κ. Ινεπέκογλου, το τρόλεϊ είναι το μοναδικό όχημα… παντός καιρού, αφού η 24ωρη λειτουργία του είναι εξασφαλισμένη υπό οποιεσδήποτε συνθήκες και χρειάζεται… ξεκούραση «μόνο μία φορά τον μήνα για να το πλύνουμε». Αναφέρει το παράδειγμα του πρόσφατου καύσωνα, όταν «τα ηλεκτροκίνητα λεωφορεία δεν ανταποκρίθηκαν στις συνθήκες, οι μπαταρίες τους υπολειτουργούσαν και πολλά οχήματα βγήκαν εκτός μάχης».
Όσο για την απορρόφηση των οδηγών από την ΟΣΥ, εξηγεί: «Από το 2011, όλοι οι εργαζόμενοι πρώην ΗΛΠΑΠ και πρώην ΕΘΕΛ είμαστε στις Οδικές Συγκοινωνίες. Όσοι προέρχονται από τον πρώην ΗΛΠΑΠ είναι διαπιστευμένοι και πιστοποιημένοι με ξεχωριστό δίπλωμα ηλεκτροκίνησης. Αυτή είναι η διαφορά μας από τον οδηγό λεωφορείων».

Στην κατοχή

Η Αθήνα διαθέτει σήμερα περίπου 210 τρόλεϊ που καλύπτουν 19 γραμμές και εξυπηρετούν περίπου 247 στάσεις, διατρέχοντας συνολικά 390 χιλιόμετρα γραμμών. Τα περισσότερα οχήματα είναι παρτίδες που αγοράστηκαν μεταξύ 1999-2004.

Όμως η ιστορία τους ξεκινά από το 1939, όταν το ελληνικό κράτος παρέλαβε από τη FIAT δώδεκα διαξονικά τρόλεϊ. Συνέδεσαν την Κυψέλη με το Σύνταγμα, τα Πατήσια με την Ακαδημίας, τον Πειραιά με την Ομόνοια και είχαν τη δυνατότητα να μεταφέρουν έως και 18 επιβάτες. Η ανάπτυξή τους «πάγωσε» λόγω της Κατοχής – μάλιστα κατά την αποχώρησή τους από τη χώρα τα γερμανικά στρατεύματα έκλεψαν τα δύο από τα δώδεκα τρόλεϊ που ήταν ακινητοποιημένα στο Φάληρο.

Το πρώτο δρομολόγιο πραγματοποιήθηκε την 27η Ιουλίου 1948. Είναι το παλιό δρομολόγιο Σταθμός ΕΗΣ Πειραιά – Καστέλλα – Νέο Φάληρο, το οποίο μέχρι και σήμερα έχει τον αριθμό 20. Η πρωτεύουσα είδε πολύ αργότερα το περίεργο, για την εποχή, όχημα στους δρόμους της: ξεκίνησαν στις 27 Δεκεμβρίου 1953, με πρώτη γραμμή Πατήσια – Αμπελόκηποι (η σημερινή γραμμή 3), αντικαθιστώντας τη γραμμή του τραμ 3-7.

Το 1970 ιδρύθηκε η κρατική εταιρεία Ηλεκτροκίνητα Λεωφορεία Περιοχής Αθηνών – Πειραιώς (ΗΛΠΑΠ). Η απόφαση κατάργησης του συγκεκριμένου μέσου μεταφοράς δεν περιλαμβάνει τη διατήρηση καμίας γραμμής τρόλεϊ μετά το 2027. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχουν προτάσεις να διατηρηθούν ένα-δύο οχήματα ως μουσειακά εκθέματα ή κινητές εκθέσεις, ενδεχομένως με πρωτοβουλία του Ελληνικού Μουσείου Λεωφορείου, αλλά ακόμη δεν υπάρχει επίσημη δέσμευση. Κάπως έτσι θα περάσει στη λήθη ένα κομμάτι της σύγχρονης ιστορίας της χώρας.

Ιστορικό όχημα

Ένα όχημα έχει μείνει ιστορικό στην κοινή μνήμη του επιβατικού κοινού: Η «Φαλκονέρα» παρουσιάστηκε το 1967 στη Διεθνή Έκθεση Θεσσαλονίκης από τη Βιαμάξ, με μηχανικά μέρη από τις ιταλικές Lancia και CGE και αποτέλεσε πιλοτικό μοντέλο μιας σειράς ελληνικής κατασκευής τρόλεϊ.

Υπηρέτησε το δρομολόγιο Κυψέλη – Καισαριανή, αλλά δεν απέκτησε… ποτέ «αδελφάκια». Το σχέδιο παραγωγής δεν προχώρησε και η «Φαλκονέρα», που είναι και το μοναδικό ελληνικό όχημα του είδους, αποσύρθηκε το 1993 και έως σήμερα βρίσκεται παροπλισμένη στο υπαίθριο αμαξοστάσιο του ΟΣΥ στα Άνω Λιόσια.