Το 2024 αποτέλεσε την τέταρτη συνεχόμενη χρονιά με αύξηση στις μεταμοσχεύσεις στη χώρα μας, επιβεβαιώνοντας την πρόοδο στην εθνική στρατηγική για την ανάπτυξη της δωρεάς οργάνων. Η Ελλάδα συζητήθηκε στα διεθνή φόρα ως παράδειγμα επιτυχούς διαχείρισης και ανάπτυξης στον τομέα αυτό.
Κατά τη διάρκεια του περασμένου έτους, 111 αποβιώσαντες δότες συμπαγών οργάνων χάρισαν ζωή σε 236 ασθενείς, ενώ με την προσθήκη των 125 ζώντων δοτών νεφρού και ήπατος, ο συνολικός αριθμός των ωφελούμενων ανήλθε σε 361.
Καθοριστικός ρόλος των Μονάδων Εντατικής Θεραπείας και των Τοπικών Συντονιστών
Οι Μονάδες Εντατικής Θεραπείας (ΜΕΘ) στα μεγάλα νοσοκομεία της χώρας διαδραματίζουν πρωταρχικό ρόλο στη διαδικασία της δωρεάς. Ξεχωρίζουν οι ΜΕΘ των νοσοκομείων «Αττικό», «Σωτηρία», «Ευαγγελισμός», «ΚΑΤ», «Παπανικολάου» και του ΠΑΓΝ Ηρακλείου, που πρωτοστάτησαν στις προτάσεις προς τους συγγενείς των υποψηφίων δοτών.
Η άρνηση των συγγενών παραμένει σε ποσοστό 26%, το οποίο ισοδυναμεί με τα επίπεδα των υπόλοιπων ευρωπαϊκών χωρών, γεγονός που αποδεικνύει ότι η σωστή ενημέρωση οδηγεί σε αποδοχή της δωρεάς.
Επιπλέον, ο θεσμός των Τοπικών Συντονιστών Μεταμοσχεύσεων (ΤΣΜ) στα μεγάλα νοσοκομεία ενισχύει σημαντικά τη διαδικασία. Το 2024, 60 από τους 111 δότες προέρχονται από τα νοσοκομεία όπου λειτουργούν οι πρώτοι 7 ΤΣΜ, οι οποίοι υποστηρίχθηκαν από το Ίδρυμα Ωνάση. Ο αριθμός των ΤΣΜ αυξήθηκε στους 20 τον Οκτώβριο, καλύπτοντας σχεδόν πανελλαδικά τα μεγαλύτερα νοσοκομεία.
Στόχος η περαιτέρω βελτίωση και αύξηση των μεταμοσχεύσεων
Ο πρόεδρος του Ελληνικού Οργανισμού Μεταμοσχεύσεων (ΕΟΜ), καθηγητής Γεώργιος Παπαθεοδωρίδης, επισημαίνει ότι παρότι οι δείκτες αυξάνονται, η προσπάθεια δεν πρέπει να σταματήσει. Στόχος είναι η προσέγγιση του ευρωπαϊκού μέσου όρου, με χρήση οργάνων από τουλάχιστον 200 δότες ετησίως.
Η βελτίωση αφορά όχι μόνο την ποσότητα αλλά και την ποιότητα των μεταμοσχεύσεων. Η Ελλάδα, αν και μικρή σε πληθυσμό, παρουσιάζει εξαιρετικά αποτελέσματα σε μεταμοσχεύσεις καρδιάς και πνευμόνων, ξεπερνώντας διεθνείς δείκτες επιβίωσης, ενώ διατηρεί υψηλό επίπεδο επιτυχίας και στις μεταμοσχεύσεις νεφρού και ήπατος.
Ο ΕΟΜ τονίζει ότι η υποστήριξη από το σύστημα υγείας και το υπουργείο Υγείας παραμένει κομβική για την περαιτέρω ανάπτυξη των μονάδων μεταμοσχεύσεων.
Η δωρεά οργάνων ως πράξη ανθρωπιάς και ζωής
Ο καθηγητής Παπαθεοδωρίδης υπογραμμίζει πως πίσω από τα στατιστικά στοιχεία βρίσκονται ανθρώπινες ζωές — ζωές δοτών που χάρισαν τη δική τους για να σώσει άλλους. Η επιτυχία του συστήματος στηρίζεται στη συνεργασία πολλών φορέων και επαγγελματιών υγείας, καθώς και στην ανιδιοτελή προσφορά των οικογενειών των δοτών.
«Συνεχίζουμε με συνέπεια, διαφάνεια και όραμα», καταλήγει ο πρόεδρος του ΕΟΜ, «σε έναν από τους πλέον απαιτητικούς και κρίσιμους τομείς της δημόσιας υγείας».
