ΤΗΣ ΚΩΝ. ΜΠΕΣΥΡΟΠΟΥΛΟΥ
Στην εποχή που ζούµε οι περισσότερες πτυχές της καθηµερινότητάς µας έχουν αποκτήσει ψηφιακή διάσταση. Τα smartphones, ως «προέκταση του χεριού», έχουν αλλάξει τον τρόπο που κοινωνικοποιούµαστε: από την εργασία και την ενηµέρωση, έως την ψυχαγωγία, ακόµα και την αναζήτηση συντρόφου. Στο πλαίσιο αυτό, το φλερτ πλέον εξελίσσεται και στον ψηφιακό κόσµο µε τα dating apps να εδραιώνουν µια νέα διάσταση.
Στις ΗΠΑ οι online γνωριµίες έχουν εξελιχθεί σε κυρίαρχο τρόπο µε τον οποίο νέα ζευγάρια έρχονται σε επαφή, ενώ η δηµοφιλής εφαρµογή Tinder, που λανσαρίστηκε το 2012, άνοιξε τον δρόµο για την άνθιση δεκάδων παρόµοιων εφαρµογών παγκοσµίως. Οπως εξηγεί στην «Κυριακάτικη Απογευµατινή» η συγγραφέας, oµιλήτρια, σύµβουλος dating και επικοινωνίας Ειρήνη Γεωργή, «το online dating προϋπήρχε, είτε µέσα από τα κοινωνικά δίκτυα ή είτε µέσω σάιτ, κυρίως στις ΗΠΑ, αλλά οι εφαρµογές έκαναν το ‘‘σπορ’’ πολύ διαδεδοµένο, γιατί τις είχες όλη µέρα στο χέρι σου».
Από την άνεση του σπιτιού
Σύµφωνα µε έρευνα του Pew Research Center, το 30% των Αµερικανών έχει χρησιµοποιήσει τουλάχιστον µία εφαρµογή, ενώ ένα στα πέντε ζευγάρια από 18 έως 29 χρόνων έχουν γνωριστεί µέσω αυτών. Μάλιστα, η χρήση τους αυξήθηκε κατακόρυφα κατά τη διάρκεια της πανδηµίας: τον Απρίλιο του 2020, το 53% των Αµερικανών χρηστών χρησιµοποιούσαν καθηµερινά τα dating apps, ποσοστό που έφτασε το 71% έως τον Φεβρουάριο του 2021 Γιατί όµως αυτές οι εφαρµογές είναι τόσο δηµοφιλείς; «Μας προσφέρουν επιλογές. Είναι σαν να βρίσκεσαι κάθε βράδυ σε δέκα ή εκατό µπαρ, ενώ είσαι σπίτι σου. Παλιά έπρεπε να αδράξεις τη στιγµή, αλλιώς θα χρειαζόταν να περιµένεις το επόµενο Σαββατόβραδο. Ακόµα προσφέρουν την ‘‘intentional’’ προσέγγιση στις γνωριµίες, υπάρχει πρόθεση και στόχος» αναφέρει η Ειρήνη Γεωργή.
Κρατούν τους χρήστες ενεργούς
Παρά την ευκολία που προσφέρουν, τα dating apps δεν παύουν να αποτελούν καπιταλιστικό προϊόν, που θέλει τους χρήστες να παραµένουν συνεχώς ενεργοί, αξιοποιώντας µηχανισµούςπου θυµίζουν ακόµη και «τυχερά παιχνίδια». «Οι εταιρείες δεν τις δηµιούργησαν για να σώσουν τον κόσµο και να µας βοηθήσουν να βρούµε την αγάπη -παρόλο που µερικές έτσι ξεκίνησαν αλλά για να βγάλουν κέρδος», επισηµαίνει η Ειρήνη Γεωργή. Ενα από τα πιο χαρακτηριστικά στοιχεία που καθορίζει την εµπειρία χρήσης στις εν λόγω εφαρµογές είναι το λεγόµενο «swipe», που δηµιουργεί στον χρήστη αίσθηση ανταµοιβής κάθε φορά που κερδίζει ένα «match», εξηγεί ο συνιδρυτής του Tinder. Οπως προσθέτει η Ειρήνη Γεωργή, «στόχος τους είναι να µας κάνουν να παραµένουµε µέσα στην εφαρµογή, όπως έχουν σχεδιαστεί και τα social media, µε την πιθανότητα να βρει κάποιος τον έρωτα, κάνοντάς την ακαταµάχητη».
Παρά την έλλειψη επίσηµης διάγνωσης για εθισµό στις εφαρµογές γνωριµιών, οι ειδικοί εντοπίζουν ξεκάθαρα σηµάδια προβληµατικής χρήσης. Οπως επισηµαίνει η Ειρήνη Γεωργή, προβληµατικά σηµάδια εντοπίζονται όταν «σκέφτεσαι τις εφαρµογές όλη µέρα, τις χρησιµοποιείς για να βελτιώσεις τη διάθεσή σου, έχεις σύνδροµο στέρησης και σου δηµιουργούν πρόβληµα σε αυτό που ονοµάζουµε “πραγµατική ζωή”».
Προκειµένου να αποφύγει κάποιος τον φαύλο κύκλο της υπερβολικής ενασχόλησης στις εφαρµογές, η Ειρήνη Γεωργή προτείνει συνειδητή χρήση, µε όρια, αλλά και σαφή στόχο: «Χρειάζεται να παρατηρούµε τον εαυτό µας και το πότε νιώθουµε την ανάγκη να πλοηγηθούµε σε µια εφαρµογή. Αν χώρισες πριν από δύο ώρες, ή αν αισθάνεσαι πολύ χάλια, σου έχει πέσει η αυτοπεποίθηση και έχεις ανάγκη από λίγη ντοπαµίνη, πάλι δεν είναι καλή ιδέα. Το προφίλ σου στις εφαρµογές αυτές είναι για την ερωτική σου ζωή, όπως ακριβώς το LinkedIn για τα επαγγελµατικά σου. Eίναι ένα πολύτιµο εργαλείο, αρκεί να µάθεις να το χρησιµοποιείς µε ασφάλεια, υπευθυνότητα και λίγο έξυπνα».
Προκαλούν δυσαρέσκεια
Παρά την εδραίωσή τους, τα dating apps φαίνεται ότι προκαλούν δυσαρέσκεια στους νεότερους χρήστες τα τελευταία χρόνια. Ερευνες δείχνουν ότι πάνω από τα τρία τέταρτα της Gen Z αισθάνονται ψυχολογική εξάντληση από τη χρήση τους, ενώ ταυτόχρονα έχει σηµειωθεί µαζικό κύµα αποχωρήσεων. Η Match Group, ιδιοκτήτρια του Tinder, παραδέχεται τα προβλήµατα προσέλκυσης νεότερου κοινού και στοχεύει στη δηµιουργία µιας εµπειρίας πιο αυθεντικής και λιγότερο πιεστικής για τους χρήστες της Gen Z.
«Το φαινόµενο οφείλεται στον κόσµο που παρέλαβε η Gen Z: οικονοµική και στεγαστική κρίση, πανδηµία, συντηρητικοποίηση έφεραν την επιδηµία της αντρικής µοναξιάς και όλα αυτά κάνουν αυτή τη γενιά να λειτουργεί µε ένα ποσοστό αβεβαιότητας. Αυτό µπορεί να δηµιουργήσει µια αίσθηση παραίτησης, κυρίως για τους άντρες που ταυτίζονται µε τον στερεοτυπικό ρόλο του φύλου τους, που τους θέλει να παρέχουν υψηλό βιοτικό επίπεδο».
Την ίδια ώρα, έρευνες καταγράφουν την κόπωση από τις επιφανειακές σχέσεις και τα situationships που δηµιουργούνται. «Βλέπουµε µια λαχτάρα για κάτι πιο ουσιαστικό και µια νοσταλγία για κάτι που δεν έζησαν: τυχαίες γνωριµίες που παρουσιάζονται ονειρικές µέσα από ροµαντικές κωµωδίες της δεκαετίας του ’90. Αυτά σε ένα επίπεδο είναι τρόποι διαχείρισης µιας αρκετά δυστοπικής πραγµατικότητας µε manifesting και κάπως… µαγική σκέψη. Ωστόσο, κάτι πρέπει να κάνεις για να γνωρίσεις άλλο κόσµο, δεν µπορείς να περιµένεις να σου χτυπήσει την πόρτα για να ζητήσει µια κούπα ζάχαρη, ή να βρεις τον έρωτα της ζωής σου µέσα στο ψυγείο, δυστυχώς η ζωή δεν είναι rom com».
Εφημερίδα «Κυριακάτικη Απογευματινή»
