Τις σοβαρότατες επιπτώσεις της παχυσαρκίας, που έτσι και αλλιώς αποτελεί μία επικίνδυνη πάθηση, αλλά στις γυναίκες μπορεί να επηρεάσει ακόμα και τη γονιμότητα, επισημαίνουν οι ερευνητές.
Γυναίκες που εξαιτίας της παχυσαρκίας έχουν πολύ υψηλό δείκτη μάζας σώματος εμφανίζουν συχνά ασταθή κύκλο, ανωοθυλακιορρηξία (έλλειψη ωορρηξίας) και δυσκολία σύλληψης, ακόμα και όταν καταφεύγουν σε μεθόδους υποβοηθούμενης αναπαραγωγής. Όπως είπε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Χαράλαμπος Βώρος, μαιευτήρας-γυναικολόγος, ειδικός στην υπογονιμότητα και μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, «η παχυσαρκία διαταράσσει βαθιά τον άξονα υποθαλάμου – υπόφυσης – ωοθηκών, συνοδεύεται από ινσουλινοαντίσταση και χρόνια φλεγμονή και τελικά υπονομεύει τη λειτουργία των ωοθηκών και την ποιότητα των ωαρίων».
Οι επιστήμονες έχουν μελετήσει συστηματικά τη σχέση παχυσαρκίας, βαριατρικής χειρουργικής (αφορά επεμβάσεις για την αντιμετώπιση της νοσογόνου παχυσαρκίας) και αναπαραγωγικής υγείας. Αναλυτικότερα, σε συστηματική ανασκόπηση που δημοσιεύτηκε πρόσφατα («Life», 2025) αναλύθηκαν 34 μελέτες από τη διεθνή βιβλιογραφία και έδειξαν ότι πάνω από 75% των γυναικών έπειτα από βαριατρική επέμβαση εμφάνισε επαναφορά της ωορρηξίας, ρύθμιση του κύκλου και αυξημένες πιθανότητες φυσικής σύλληψης.
75% των γυναικών έπειτα από βαριατρική επέμβαση εμφάνισε επαναφορά της ωορρηξίας, ρύθμιση του κύκλου και αυξημένες πιθανότητες φυσικής σύλληψης
Επιπλέον, οι εγκυμοσύνες μετά τη χειρουργική απώλεια βάρους παρουσίασαν χαμηλότερα ποσοστά διαβήτη κύησης, υπέρτασης και μακροσωμίας νεογνών σε σύγκριση με εγκυμοσύνες παχύσαρκων γυναικών χωρίς απώλεια βάρους. Πάντως, η σύσταση των ειδικών παραμένει σαφής και κάνει λόγο για αναμονή 12-18 μηνών πριν από την προσπάθεια σύλληψης ώστε να αποκατασταθούν θρεπτικά αποθέματα και ορμονικές ισορροπίες.
Εκτός των κλινικών αποτελεσμάτων, οι ερευνητές διερεύνησαν και τους μοριακούς μηχανισμούς που συνδέουν το βάρος με τη γονιμότητα. Σε μελέτη («Journal of Clinical Medicine», 2024) παρακολουθήθηκαν 29 γυναίκες κάτω των 40 ετών πριν και έξι μήνες ύστερα από sleeve γαστρεκτομή (τύπου «μανίκι», όπου αφαιρείται το μεγαλύτερο μέρος του στομάχου, 70%-80%). Μετρήθηκαν δείκτες γονιδιακής έκφρασης που σχετίζονται με την όρεξη και την αναπαραγωγή (CART και λεπτίνη). Μετά την επέμβαση παρατηρήθηκε σημαντική μείωση της έκφρασής τους καθώς και βελτίωση βασικών ορμονών της γονιμότητας (FSH, LH, οιστραδιόλη, AMH). Με απλά λόγια, η απορρύθμιση που μπλοκάρει την ωορρηξία αρχίζει να υποχωρεί.
Σε τρίτη δημοσίευση («Antioxidants», 2025) η ομάδα ανέδειξε τον ρόλο του μονοξειδίου του αζώτου (NO) ως «γέφυρας» ανάμεσα στον μεταβολισμό και τη γονιμότητα. Μετά τη βαριατρική επέμβαση αυξήθηκε η έκφραση του ενζύμου eNOS, που παράγει NO, ενώ μειώθηκαν δείκτες οξειδωτικού στρες. Το NO βελτιώνει τη μικροκυκλοφορία και την αγγειακή λειτουργία στις ωοθήκες και στο ενδομήτριο, κρίσιμες προϋποθέσεις για ωρίμανση ωαρίων, ωορρηξία και εμφύτευση εμβρύου.
