Ήταν 28 Οκτωβρίου 1942, ακριβώς δύο χρόνια μετά το «Όχι». Στη λιβυκή έρημο, δώδεκα καταδιωκτικά Hawker Hurricane ετοιμάζονταν να απογειωθούν για μια αποστολή που έμοιαζε αυτοκτονική.
Μια χούφτα Έλληνες αεροπόροι, πολλοί από αυτούς φυγάδες από την κατεχόμενη Ελλάδα, αποφάσιζαν να τιμήσουν την επέτειο με τον δικό τους τρόπο: να πλήξουν το Ιταλικό Στρατηγείο στο Ελ Αλαμέιν, μέσα στην καρδιά της ερήμου.
«Θέλουμε να πάρουμε το αίμα μας πίσω», έλεγε με τη χαρακτηριστική τρικαλινή προφορά του ο επισμηναγός Ιωάννης Κέλλας, διοικητής της 335ης Μοίρας Διώξεως, γνωστός για το θάρρος και την αφοσίωσή του.
«Θα πάμε μόνοι μας αν δεν μας αφήσετε»
Ο πτέραρχος Γεώργιος Πλειώνης, τότε νεαρός ανθυποσμηναγός, είχε αφηγηθεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ το 2020:
«Ο Κέλλας ζήτησε η επίθεση να γίνει στις 28 του μηνός, για λόγους γοήτρου – επειδή οι Ιταλοί μας κήρυξαν τον πόλεμο την ίδια μέρα».
Οι Βρετανοί επιτελείς θεώρησαν την αποστολή αχρείαστα επικίνδυνη, όμως ο Κέλλας επέμενε:
«Αν δεν μου επιτρέψετε να πάω οργανωμένα, θα πάρω τη Μοίρα μου και θα πάω μόνος μου».
Μπροστά στην αποφασιστικότητά του, οι Βρετανοί υποχώρησαν και συνέπραξαν στην επιχείρηση, διαθέτοντας τη 274η Μοίρα Νεοζηλανδών για υποστήριξη. Το σχέδιο προέβλεπε συνδυασμένη προσβολή του στόχου, με τους Έλληνες να καλύπτουν τους συμμάχους τους.
Η επίθεση μέσα στην κόλαση της ερήμου
Το Ιταλικό Στρατηγείο, είκοσι μίλια δυτικά της γραμμής του μετώπου, ήταν βαριά οχυρωμένο και προστατευμένο με αντιαεροπορικά πυροβόλα.
Όταν τα «Χαρικέιν» όρμησαν, ο αιφνιδιασμός είχε χαθεί: οι Ιταλοί είχαν ήδη ειδοποιηθεί από την προηγούμενη επίθεση των Νεοζηλανδών.
«Δεν υπήρχε αεροπλάνο που να μην χτυπήθηκε», θυμόταν ο Πλειώνης.
Οι Έλληνες πιλότοι, υπό καταιγισμό τροχιοδεικτικών, βουτούσαν κατακόρυφα, πλήττοντας φορτηγά, θέσεις πολυβόλων και ντεπόζιτα καυσίμων.
Ο ανθυποσμηναγός Καρταλαμάκης, επικεφαλής της δεύτερης τετράδας, στόχευσε τα αντιαεροπορικά, ενώ ο υποσμηναγός Βουτσινάς κάλυπτε τα νώτα της Μοίρας. Ο υποσμηναγός Παναγόπουλος, αγγλομαθής, ηγήθηκε της επιχείρησης κατόπιν εντολής του Κέλλα.
Ηρωισμός και επιβίωση
Παρά τα πλήγματα, οι Έλληνες επέστρεψαν όλοι στη βάση, με τα περισσότερα αεροσκάφη διάτρητα από σφαίρες.
Ο ανθυποσμηναγός Ξύδης πραγματοποίησε αναγκαστική προσγείωση σε φίλιο έδαφος, ενώ ο Καρταλαμάκης τραυματίστηκε σοβαρά μετά από ανώμαλη προσγείωση.
«Το μόνο αεροπλάνο χωρίς ούτε μία τρύπα», έλεγε γελώντας ο Πλειώνης, «ήταν του Λευτέρη Χατζηιωάννου. Όταν το έψαξε, είπε: “Θα νομίζουν ότι δεν πήγα!”».
Η επίσημη αναφορά της RAF ανέφερε επτά φορτηγά, ένα γερμανικό “Stuka” και πολλές θέσεις μάχης κατεστραμμένες.
«Οι αυθάδεις Έλληνες»
Την επόμενη μέρα, τα συμμαχικά ραδιόφωνα εξήραν τη γενναιότητα των Ελλήνων.
Το BBC μετέδωσε συγχαρητήρια από τον Βρετανό υπουργό Ναυτιλίας, ενώ το ιταλικό ραδιόφωνο απάντησε με προπαγάνδα, υποστηρίζοντας πως οι Έλληνες «πλήρωσαν το θράσος τους με την απώλεια έντεκα αεροσκαφών».
Ένα κεφάλαιο δόξας
Η δεύτερη Μάχη του Ελ Αλαμέιν (23 Οκτωβρίου – 5 Νοεμβρίου 1942) υπήρξε καθοριστική για την πορεία του πολέμου στη Βόρεια Αφρική.
Ο Ουίνστον Τσώρτσιλ τη χαρακτήρισε «το τέλος της αρχής» για το Άφρικα Κορπς του Ρόμελ.
Ανάμεσα στις δυνάμεις που συνέβαλαν στην ιστορική νίκη ήταν και οι Έλληνες αεροπόροι της 335ης Μοίρας, οι οποίοι με το θάρρος τους απέδειξαν ότι το πνεύμα του «Όχι» δεν περιοριζόταν στα βουνά της Πίνδου, αλλά φτερούγιζε και πάνω από τους ουρανούς της ερήμου.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
