Το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ (ΙΝΕ/ΓΣΕΕ), σε συνεργασία με την ALCO, παρουσίασε τα αποτελέσματα της πανελλαδικής έρευνας «Νέοι και Εργασία 2025», που αποτυπώνει τις στάσεις και τις αντιλήψεις των νέων έως 29 ετών απέναντι στην εργασία, την εκπαίδευση και το μέλλον.
Η έρευνα πραγματοποιήθηκε τον Οκτώβριο του 2025 σε δείγμα 1.500 εργαζομένων νέων και σκιαγραφεί «μια γενιά που εργάζεται, αλλά βιώνει επισφάλεια, εξάντληση και αβεβαιότητα».
Οικονομική εξάρτηση και αδυναμία αυτονομίας
Μόλις το 20% των νέων εργαζομένων ζουν μόνοι τους, ενώ το 45% εξακολουθεί να διαμένει με την οικογένειά του και το 30% με σύντροφο ή φίλο. Παράλληλα, το 70% δηλώνει ότι το εισόδημά του δεν επαρκεί για τις βασικές ανάγκες και το 62% παραμένει οικονομικά εξαρτημένο από τους γονείς.
Η έρευνα σημειώνει πως «η οικονομική αυτονομία μετατίθεται χρονικά, καθυστερώντας τη μετάβαση στην ενήλικη ζωή και τη δημιουργία οικογένειας».
Ασυνέχεια εκπαίδευσης και απασχόλησης
Το 38% των νέων εργάζεται σε τομέα άσχετο με τις σπουδές του, ενώ το 49% δηλώνει ότι η εκπαίδευσή του δεν τον προετοίμασε επαρκώς για την αγορά εργασίας. Παρόλα αυτά, το 86% δείχνει διάθεση για συνεχιζόμενη μάθηση, γεγονός που αποδεικνύει την προσαρμοστικότητα της γενιάς.
Η έρευνα επισημαίνει ότι η ελληνική αγορά εργασίας δεν μπορεί ακόμη να αξιοποιήσει τις δεξιότητες και τη δημιουργικότητα των νέων, οδηγώντας στη διπλή παγίδα υποαπασχόλησης και απογοήτευσης.
Πίεση, άγχος και εργασιακή εξουθένωση
Περισσότεροι από 6 στους 10 νέους δηλώνουν ότι η εργασία επηρεάζει αρνητικά την προσωπική τους ζωή, ενώ το 60% βιώνει εξουθένωση και το 46% αναφέρει επιβάρυνση της υγείας ή του ύπνου.
Η ισορροπία εργασίας – ζωής καταγράφεται μόλις στο 21%, με το 53% να δηλώνει ότι αντιμετωπίζει καθημερινό άγχος ή στρες.
Η Generation Z, όπως αναφέρεται, «εργάζεται περισσότερο, αλλά νιώθει λιγότερο συνδεδεμένη με το αντικείμενό της».
Αξίες και στάσεις απέναντι στην εργασία
Για το 70%, η ψυχική υγεία προηγείται της οικονομικής ασφάλειας, ενώ το 73% θεωρεί ότι η εργασία πρέπει να έχει νόημα πέρα από την αμοιβή.
Παράλληλα, το 44% δηλώνει ότι θα άλλαζε εργασία αν δεν τον εξέφραζε, ακόμα και με απώλεια εισοδήματος.
Ωστόσο, το 65% παραδέχεται ότι θα αποδεχόταν «μαύρη» εργασία αν δεν υπήρχε άλλη επιλογή – ένδειξη της ανασφάλειας που κυριαρχεί.
Θεσμική εμπιστοσύνη και συλλογική δράση
Μόνο το 15% των νέων εμπιστεύεται τους κρατικούς θεσμούς προστασίας, ενώ το 67% δηλώνει πρόθυμο να συμμετάσχει σε απεργία εφόσον θεωρεί το αίτημα δίκαιο.
Παρότι η εμπιστοσύνη προς τους θεσμούς είναι χαμηλή, η προθυμία για συλλογική δράση παραμένει υψηλή, δείχνοντας μια γενιά συνειδητοποιημένη και ενεργή, έστω και επιφυλακτική.
Περιορισμένες προοπτικές και μελλοντική αβεβαιότητα
Το 72% των νέων δεν βλέπει επαγγελματικές προοπτικές στην Ελλάδα, ενώ το 46% θα ήθελε να εργαστεί στο εξωτερικό.
Μόλις το 9% δηλώνει ικανοποιημένο από τις επαγγελματικές του προοπτικές, και το 65% θεωρεί ότι δεν μπορεί να δημιουργήσει οικογένεια με τις σημερινές εργασιακές συνθήκες.
Η έρευνα προειδοποιεί για τον κίνδυνο νέου brain drain, εάν δεν υπάρξει αναβάθμιση των μισθών, σταθερότητα και επένδυση στην ψυχική υγεία των εργαζομένων.
Συμπέρασμα: Μια γενιά που ζητά νόημα και δικαιοσύνη
Η Generation Z εμφανίζεται μορφωμένη, ευαίσθητη και αξιακά ώριμη, αλλά παγιδευμένη σε ένα περιβάλλον χαμηλών προσδοκιών και εργασιακής επισφάλειας. Όπως τονίζει η έρευνα, «η νέα γενιά δεν ζητά απλώς μια δουλειά – διεκδικεί ένα μέλλον με νόημα, σταθερότητα και δικαιοσύνη».
