Σε βαθιά αναδιάρθρωση των Ενόπλων Δυνάμεων προχωρά το υπουργείο Εθνικής Άμυνας με το νομοσχέδιο «Χάρτης Μετάβασης στη Νέα Εποχή», το οποίο εισάγει νέο βαθμολόγιο, νέο μισθολόγιο, νέο σύστημα υπηρεσιακής εξέλιξης και αναβαθμισμένη ακαδημαϊκή εκπαίδευση. Η μεταρρύθμιση εντάσσεται στην Ατζέντα 2030 και αποσκοπεί στον εξορθολογισμό της οργανωτικής δομής, στη βελτίωση της επιχειρησιακής ετοιμότητας και στην πλήρη αξιοποίηση του ανθρώπινου δυναμικού.
Το νέο σχήμα στοχεύει στην αποκατάσταση της ιεραρχικής πυραμίδας, η οποία είχε διαταραχθεί από υπεράριθμο αριθμό ανώτερων αξιωματικών. Προβλέπεται πλέον αναλογία αξιωματικών–υπαξιωματικών 1 προς 3, ανώτατα όρια οργανικών θέσεων και προαγωγές μόνο για την κάλυψη συγκεκριμένων αναγκών. Παράλληλα, εισάγεται νέα, αντικειμενική βαθμολογική κλίμακα αξιολόγησης.
Σημαντική είναι και η αναβάθμιση του ρόλου των υπαξιωματικών, οι οποίοι αποκτούν διευρυμένες αρμοδιότητες, θεσμική κατοχύρωση και ανώτατου επιπέδου ακαδημαϊκή εκπαίδευση. Οι σχολές τους εντάσσονται στην ανώτατη βαθμίδα εκπαίδευσης, ενώ θεσπίζονται επιδόματα διοίκησης και ενισχυμένη συμμετοχή στα Συμβούλια Κρίσεων.
Το νέο μισθολόγιο αποσυνδέει τον βαθμό από τον μισθό και καθιερώνει αμοιβή βάσει ευθύνης και απόδοσης. Οι αυξήσεις κυμαίνονται από 13% έως 24%, ενώ σε συνδυασμό με επιδόματα παραμεθορίου και διοίκησης οι συνολικές αποδοχές αυξάνονται θεαματικά.
Ακαδημαϊκή αναβάθμιση και νέο εκπαιδευτικό μοντέλο
Η μεταρρύθμιση επεκτείνεται και στην ακαδημαϊκή εκπαίδευση με τη δημιουργία της Διοίκησης Ακαδημαϊκής Εκπαίδευσης, που θα εποπτεύει όλα τα στρατιωτικά ιδρύματα. Τα ΑΣΕΙ αποκτούν νέους, 5ετείς κύκλους σπουδών, εξειδικεύσεις και πλήρως πιστοποιημένα προγράμματα, ενώ οι σχολές υπαξιωματικών ανωτατοποιούνται, προσφέροντας δυνατότητα μεταπτυχιακών και κατάταξης σε σχολές αξιωματικών.
Ανατροπές σε αναβολές, απαλλαγές και εξαγορά θητείας
Το νομοσχέδιο προχωρά σε σημαντικές αλλαγές και στο σύστημα χορήγησης αναβολών και απαλλαγών, με στόχο την αντιμετώπιση του υψηλού αριθμού ανυπότακτων και απαλλαγών για λόγους υγείας. Αυστηροποιούνται οι διαδικασίες για ψυχιατρικές απαλλαγές, ρυθμίζεται εκ νέου η αναβολή για κατοίκους εξωτερικού και αναμορφώνεται το πλαίσιο για τις σπουδές. Για την εξαγορά της θητείας προβλέπεται δυνατότητα από το 40ό έτος έναντι ποσού 1.500 ευρώ μηνιαίως.
Το νέο μοντέλο θητείας
Το υπουργείο θεσπίζει σύγχρονο σύστημα θητείας βασισμένο σε τέσσερις ΕΣΣΟ τον χρόνο. Η βασική εκπαίδευση θα διαρκεί 10 εβδομάδες και περιλαμβάνει νέα αντικείμενα, όπως εξομοιωτές βολής, χειρισμό drone και δεξιότητες πρώτων βοηθειών και πολιτικής προστασίας. Ακολουθούν ειδική εκπαίδευση τεσσάρων εβδομάδων και στη συνέχεια επιχειρησιακή εκπαίδευση 12 εβδομάδων σε μονάδες υψηλής ετοιμότητας.
Όσοι επιλέγουν εννεάμηνη θητεία θα υπηρετούν στην παραμεθόριο μετά το εξάμηνο, ενώ οι δωδεκάμηνοι θα έχουν τη δυνατότητα μετάθεσης πλησίον τόπου συμφερόντων.
Με στόχο τη συγκρότηση Σώματος 150.000 Ενεργών Εφέδρων, η εφεδρεία επεκτείνεται έως το 60ό έτος και ενοποιείται με τις δυνάμεις της Εθνοφυλακής. Δημιουργούνται Μοίρες Εφέδρων Καταδρομών, ενώ θεσμοθετείται ο Ενεργός Εθελοντής Έφεδρος με κίνητρα όπως πρόσβαση σε στρατιωτικά νοσοκομεία, στρατιωτικά πρατήρια και μοριοδότηση για ένταξη ως ΕΠΟΠ ή πολιτικό προσωπικό.
Τι προβλέπεται για τη στράτευση των γυναικών
Για πρώτη φορά εισάγεται η δυνατότητα εθελοντικής στράτευσης γυναικών, με πιλοτικό πρόγραμμα 200 θέσεων το 2026. Η θητεία τους θα είναι 12μηνη και θα συνοδεύεται από πλήρη εκπαίδευση, χορήγηση ειδικότητας και δυνατότητα μετάθεσης κοντά στον τόπο συμφερόντων. Παρέχονται επίσης κίνητρα, όπως συμμετοχή στο θεσμό του Δόκιμου Εφέδρου Αξιωματικού, πρόσβαση σε στρατιωτικές δομές και μοριοδότηση για μελλοντική υπηρεσιακή εξέλιξη.
