Ένα νέο, ταχύτερο και απλούστερο σύστημα αποζημιώσεων από το Δημόσιο προβλέπει το νομοσχέδιο για τις σχολάζουσες κληρονομιές που συζητείται στη Βουλή, φέρνοντας σημαντικές αλλαγές στον τρόπο, με τον οποίο επιλύονται οι διαφορές μεταξύ πολιτών και κράτους. Το νομοθετικό πλαίσιο εισάγει για πρώτη φορά έναν μηχανισμό εξωδικαστικής επίλυσης, που στοχεύει να περιορίσει τη γραφειοκρατία, να μειώσει τον όγκο των εκκρεμών υποθέσεων και να επιταχύνει την καταβολή αποζημιώσεων σε περιπτώσεις, όπου οι πολίτες έχουν ήδη δικαιωθεί από τα αρμόδια δικαστήρια.
Εκκρεμείς υποθέσεις
Ο νέος μηχανισμός επιτρέπει στο Δημόσιο να αποσύρεται από εκκρεμείς δίκες, όταν η υπόθεση έχει κριθεί αμετάκλητα υπέρ του πολίτη σε ποινικό ή διοικητικό επίπεδο. Στην πράξη, μέσω του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους (ΝΣΚ), η πολιτεία δεν θα προχωρά σε εφέσεις ούτε θα επιμένει σε διαδικασίες που έχουν ήδη καταλήξει σε τελεσίδικη δικαίωση του ιδιώτη. Η εξέλιξη αυτή αναμένεται να αποσυμφορήσει σημαντικά τα δικαστήρια και να αποτρέψει την παράταση αντιδικιών που επιβάρυναν τους πολίτες, αλλά και τον κρατικό μηχανισμό.
Ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Κυριάκος Πιερρακάκης, χαρακτήρισε τις μεταρρυθμίσεις «παρεμβάσεις που αγγίζουν την καθημερινότητα», υπογραμμίζοντας ότι το ΝΣΚ αποκτά πλέον τη δυνατότητα να τερματίζει δίκες οι οποίες δεν έχουν νόημα να συνεχιστούν. Όπως σημείωσε, η νέα πρακτική συμβάλλει στη διαφάνεια, την αποτελεσματικότητα και τον περιορισμό των καθυστερήσεων, ενώ οι πολίτες βλέπουν τα δικαιώματά τους να αναγνωρίζονται χωρίς πολυετή αναμονή.
>4,5 χρόνια ο μέσος χρόνος έκδοσης απόφασης σε περιπτώσεις δικαστικής διένεξης με το Δημόσιο στην Ελλάδα, ειδικά στα διοικητικά δικαστήρια
Κεντρικό στοιχείο της μεταρρύθμισης είναι η δυνατότητα υποβολής αίτησης εξωδικαστικής επίλυσης διαφορών. Ο πολίτης -φυσικό ή νομικό πρόσωπο- μπορεί πλέον να ζητά αποζημίωση από το Δημόσιο με μια απλή διαδικασία, είτε πριν είτε κατά τη διάρκεια μιας εκκρεμούς δίκης. Ένας Ειδικός Θεματικός Σχηματισμός στο ΝΣΚ θα εξετάζει τις υποθέσεις και, όπου συντρέχουν οι προϋποθέσεις, θα αναγνωρίζει το δικαίωμα αποζημίωσης, χωρίς να απαιτείται νέα δικαστική κρίση.
Στο νομοσχέδιο προβλέπεται επίσης ότι συγκεκριμένες κατηγορίες υποθέσεων, ιδίως όσες αφορούν ομοειδείς απαιτήσεις από την ίδια πραγματική και νομική βάση, θα υπάγονται υποχρεωτικά στην εξωδικαστική διαδικασία πριν από κάθε προσφυγή στο δικαστήριο. Αν δεν προηγηθεί αίτηση στο ΝΣΚ, η υπόθεση δεν θα μπορεί να συζητηθεί, καθώς θα απορρίπτεται ως απαράδεκτη.
Ταχεία αντίδραση
Παράλληλα, θεσπίζεται Ειδικό Τμήμα Ταχείας Αντίδρασης στο ΝΣΚ, με αποστολή την παροχή άμεσων γνωμοδοτήσεων σε ζητήματα υψηλής σημασίας για το δημόσιο συμφέρον. Η σύσταση του Ειδικού Σχηματισμού για τις εξωδικαστικές υποθέσεις πρέπει να ολοκληρωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2026. Με το νέο πλαίσιο, οι διαδικασίες διευκολύνονται ουσιαστικά, οι πολίτες αποφεύγουν χρονοβόρες διαδρομές στα δικαστήρια και το Δημόσιο αποκτά ένα πιο ευέλικτο και σύγχρονο εργαλείο επίλυσης διαφορών. Πρόκειται για μια παρέμβαση που στοχεύει, όχι μόνο στην ταχύτερη αποζημίωση των πολιτών, αλλά και στην ενίσχυση της αποτελεσματικότητας και αξιοπιστίας της δημόσιας διοίκησης.
Εφημερίδα Απογευματινή
