Η Ελλάδα αναδεικνύεται σε χώρα με έντονο πνεύμα προσφοράς, καθώς ένας στους τέσσερις πολίτες δηλώνει ότι ασχολήθηκε με τον εθελοντισμό τον τελευταίο χρόνο, ενώ σε βάθος χρόνου έξι στους δέκα έχουν συμμετάσχει σε κάποια εθελοντική δράση. Τα στοιχεία παρουσιάστηκαν στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, με αφορμή τη Διεθνή Ημέρα Εθελοντών στις 5 Δεκεμβρίου, μέσα από την πρώτη ολοκληρωμένη έρευνα που επιχειρεί να χαρτογραφήσει το προφίλ του Έλληνα εθελοντή.
Η έρευνα εξετάζει τι ωθεί τους πολίτες να προσφέρουν, τι τους αποθαρρύνει, σε ποιες οργανώσεις συμμετέχουν και με ποιους τρόπους ενημερώνονται για δράσεις εθελοντισμού.
Η πρώτη συστηματική αποτύπωση του Έλληνα εθελοντή
Ο επιστημονικά υπεύθυνος της έρευνας, Ανδρέας Ευαγγελάτος, εξήγησε στο ΑΠΕ–ΜΠΕ ότι μέχρι σήμερα οι μελέτες για τον εθελοντισμό εστίαζαν μόνο στους ίδιους τους οργανισμούς, αφήνοντας εκτός τον άνθρωπο που προσφέρει. «Με την έρευνα αυτή καλύπτεται ένα μεγάλο κενό στη διαθέσιμη γνώση και τίθενται για πρώτη φορά μετρήσιμα δεδομένα», τόνισε.
Πάνω από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο η Ελλάδα
Ένα από τα πλέον εντυπωσιακά ευρήματα είναι το υψηλό ποσοστό εθελοντικής δραστηριότητας:
40,5% δήλωσαν ότι προσέφεραν εθελοντική εργασία τον τελευταίο χρόνο.
66,3% έχουν συμμετάσχει σε κάποια εθελοντική δράση κάποια στιγμή στη ζωή τους.
Μόλις 29,2% δεν έχουν ασχοληθεί ποτέ.
Τα στοιχεία αυτά ξεπερνούν τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, ανατρέποντας την παγιωμένη εντύπωση ότι ο εθελοντισμός στη χώρα μας είναι αδύναμος.
Πού δραστηριοποιούνται οι εθελοντές
Σύμφωνα με την έρευνα, οι εθελοντές συμμετέχουν:
38,8% σε αναγνωρισμένες εθελοντικές οργανώσεις
12,7% σε άτυπες ομάδες
12,4% ανεξάρτητα, χωρίς οργανωμένο φορέα
11,2% μέσω εκπαιδευτικών οργανισμών
9,5% μέσω τοπικών κοινοτήτων
Συνολικά, η συμμετοχή μέσα από την εκπαίδευση (οργανισμοί + πρακτική άσκηση) φτάνει το 15,6%.
Αντίθετα, χαμηλή εμφανίζεται η συμμετοχή μέσω της Εκκλησίας και θρησκευτικών φορέων (4%), εύρημα που ο κ. Ευαγγελάτος θεωρεί πιθανό να συνδέεται είτε με περιορισμένη δραστηριοποίηση στην εξεταζόμενη περίοδο είτε με μειωμένη συμμετοχή πιστών στην έρευνα.
Πώς ενημερώνονται οι πολίτες για εθελοντικές δράσεις
Η ενημέρωση για δράσεις εθελοντισμού γίνεται κυρίως από:
Τους ίδιους τους οργανισμούς: 22%
Στόμα με στόμα: 17,2%
Εκπαιδευτικούς φορείς: 7,5%
Ιδιαίτερο βάρος έχουν και τα κοινωνικά δίκτυα, με το Instagram και το Facebook να ξεπερνούν την τηλεόραση, το ραδιόφωνο και τον Τύπο ως μέσα πληροφόρησης.
Σε ποιους τομείς προσφέρουν οι εθελοντές
Οι δράσεις των εθελοντών εστιάζουν κυρίως σε πυλώνες κοινωνικής συνοχής:
Φιλανθρωπία: 27,9%
Ανθρώπινα δικαιώματα: 15,6%
Πολιτισμός: 10,9%
Περιβάλλον: 10,5%
Πολιτική προστασία: 8,6%
Προστασία ζώων: 7,9%
Εκπαίδευση/νεολαία (πρόσκοποι, οδηγοί): 7,7%
Κίνητρα και εμπόδια για συμμετοχή
Τα βασικά κίνητρα για ενασχόληση με τον εθελοντισμό είναι:
Αξίες αλληλεγγύης και κοινωνικής προσφοράς
Ευκαιρίες μάθησης και προσωπικής εξέλιξης
Θετικά κοινωνικά πρότυπα
Ψυχολογική ικανοποίηση από τη συνεισφορά στο κοινό καλό
Αντίθετα, οι αποτρεπτικοί παράγοντες περιλαμβάνουν:
Έλλειψη χρόνου
Οικονομικές δυσκολίες
Απουσία ενδιαφέροντος για συγκεκριμένες δράσεις
Ελλιπή ενημέρωση και εκπαίδευση
Αρνητικές εμπειρίες από κακή οργάνωση δράσεων
Ποιοι συμμετέχουν περισσότερο
Η έρευνα δείχνει ότι:
Οι γυναίκες αποτελούν το 70% των εθελοντών, παρουσιάζοντας μεγαλύτερη κοινωνική ευαισθησία.
Οι άνδρες, αν και θετικοί απέναντι στον εθελοντισμό, αποτελούν το 30%.
Η πιο ενεργή ηλικιακή ομάδα είναι 40–59 ετών.
Οι ηλικίες 30–39 ετών έχουν χαμηλότερη συμμετοχή λόγω επαγγελματικών και οικογενειακών υποχρεώσεων.
Η έρευνα και η σημασία της
Η μελέτη «Το Προφίλ του Έλληνα Εθελοντή 2025» πραγματοποιήθηκε από το Εργαστήριο Επιχειρησιακής Επικοινωνίας του ΟΠΑ, σε συνεργασία με τη Humanity Greece και την υποστήριξη της Motodynamics.
Βασίστηκε σε δείγμα 2.333 πολιτών από Αθήνα, Θεσσαλονίκη, Πάτρα και Κρήτη, ενώ περιλάμβανε και 32 εις βάθος συνεντεύξεις στελεχών εθελοντικών οργανισμών.
Ο κ. Ευαγγελάτος τόνισε ότι η αποτύπωση αυτή θα πρέπει να συνεχιστεί σε ετήσια ή διετή βάση ώστε να καταγράφονται οι μεταβολές στη συμμετοχή και στα κίνητρα των πολιτών.
