Σημαντικές αλλαγές στον τρόπο χορήγησης της ετήσιας άδειας φέρνει το νέο εργασιακό πλαίσιο από την 1η Ιανουαρίου 2026, μεταβάλλοντας πρακτικές που ίσχυαν επί δεκαετίες και επηρεάζοντας άμεσα εργαζομένους και επιχειρήσεις.
Τέλος στην υποχρεωτική ενιαία άδεια
Μέχρι σήμερα, η ετήσια άδεια έπρεπε κατ’ αρχήν να λαμβάνεται ενιαία, εκτός αν ο εργαζόμενος ζητούσε την κατάτμησή της. Ακόμη και τότε, ο νόμος προέβλεπε ότι τουλάχιστον δύο εβδομάδες έπρεπε να χορηγούνται συνεχόμενα. Από το 2026, το καθεστώς αυτό αλλάζει, δίνοντας μεγαλύτερη ευχέρεια στον εργαζόμενο να προσαρμόζει την άδειά του στις προσωπικές και οικογενειακές του ανάγκες.
Μεγαλύτερη ευελιξία με γραπτό αίτημα
Η νέα ρύθμιση προβλέπει ότι ο εργαζόμενος μπορεί, με έγγραφη αίτηση, να κατανείμει την άδειά του σε συνεχόμενες ημέρες ή σε περισσότερα τμήματα. Η κατάτμηση της άδειας γίνεται πλέον αποκλειστικά με πρωτοβουλία του εργαζομένου και όχι του εργοδότη. Ο βασικός περιορισμός που διατηρείται είναι ότι ένα από τα τμήματα της άδειας πρέπει να περιλαμβάνει τουλάχιστον πέντε συνεχόμενες εργάσιμες ημέρες σε σύστημα πενθήμερης εργασίας ή έξι ημέρες σε εξαήμερο.
Συμφωνία εργαζομένου και εργοδότη
Ο χρόνος χορήγησης της άδειας εξακολουθεί να αποτελεί προϊόν συμφωνίας μεταξύ των δύο πλευρών. Ούτε ο εργαζόμενος ούτε ο εργοδότης μπορεί να επιβάλει μονομερώς πότε θα ληφθεί ή θα δοθεί η άδεια. Σε περίπτωση διαφωνίας, την αρμοδιότητα επίλυσης έχει η Επιθεώρηση Εργασίας, ενώ παράλληλα δίνεται η δυνατότητα ηλεκτρονικής τήρησης αρχείου αιτήσεων άδειας.
Αλλαγές στο ΕΡΓΑΝΗ και λιγότερη γραφειοκρατία
Από το 2026 καταργείται η υποχρέωση προαναγγελίας της άδειας στο σύστημα ΕΡΓΑΝΗ. Στη θέση της θεσπίζεται απολογιστική δήλωση, η οποία θα υποβάλλεται τον επόμενο μήνα. Η μεταρρύθμιση αυτή μειώνει σημαντικά τη γραφειοκρατία για τις επιχειρήσεις, αν και καταργεί τη δυνατότητα κατάτμησης της άδειας με πρωτοβουλία του εργοδότη, γεγονός που ενδέχεται να δημιουργήσει λειτουργικές δυσκολίες σε ορισμένους κλάδους.
Τι παραμένει ίδιο στο καθεστώς των αδειών
Διατηρείται η πρόβλεψη σύμφωνα με την οποία το 50% των εργαζομένων πρέπει να λαμβάνει άδεια κατά την περίοδο Μαΐου – Σεπτεμβρίου, ρύθμιση που πολλοί χαρακτηρίζουν πλέον ξεπερασμένη. Παράλληλα, παραμένει σε ισχύ ο τρόπος υπολογισμού της άδειας με βάση τον χρόνο απασχόλησης στον ίδιο εργοδότη.
Η ετήσια άδεια χορηγείται αναλογικά, με βάση τις 20 εργάσιμες ημέρες για πενθήμερη εργασία και τις 24 για εξαήμερη, που αντιστοιχούν σε 12 μήνες συνεχούς απασχόλησης. Ο εργοδότης υποχρεούται έως τις 31 Μαρτίου του επόμενου έτους να χορηγήσει την άδεια που αναλογεί στον χρόνο εργασίας του μισθωτού.
Πώς εξελίσσεται η άδεια με τα χρόνια υπηρεσίας
Κατά το δεύτερο ημερολογιακό έτος, ο εργαζόμενος δικαιούται άδεια αυξημένη κατά μία εργάσιμη ημέρα για κάθε επιπλέον έτος απασχόλησης, έως τις 22 ημέρες στο πενθήμερο και τις 26 στο εξαήμερο. Από το τρίτο έτος και μετά, ο μισθωτός δικαιούται ολόκληρη την ετήσια άδειά του οποιαδήποτε στιγμή μέσα στο έτος.
Με βάση τις συλλογικές συμβάσεις, εργαζόμενοι με 10 έτη υπηρεσίας στον ίδιο εργοδότη ή 12 έτη συνολικής προϋπηρεσίας δικαιούνται 25 εργάσιμες ημέρες άδειας στο πενθήμερο και 30 στο εξαήμερο. Επιπλέον, μετά τη συμπλήρωση 25 ετών υπηρεσίας ή προϋπηρεσίας, προβλέπεται ακόμη μία εργάσιμη ημέρα άδειας, ανεβάζοντας το σύνολο στις 26 ημέρες για πενθήμερη και στις 31 για εξαήμερη εργασία.
Οι αλλαγές που έρχονται από το 2026 διαμορφώνουν ένα πιο ευέλικτο πλαίσιο για τους εργαζομένους, διατηρώντας ωστόσο βασικές ισορροπίες στην αγορά εργασίας και σαφείς κανόνες για τις επιχειρήσεις.
