Η αμφισβήτηση του κύρους της Δικαιοσύνης και η διάχυτη έλλειψη εμπιστοσύνης προς αυτήν κυριάρχησαν στις εργασίες της ετήσιας γενικής συνέλευσης της Ένωσης Εισαγγελέων Ελλάδος, σε μια περίοδο όπου η δημόσια αντιπαράθεση γύρω από σοβαρές ποινικές υποθέσεις λαμβάνει ολοένα πιο συγκρουσιακά χαρακτηριστικά.
Φλωρίδης: «Απειλή για τη Δημοκρατία»
Στον χαιρετισμό του, ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης έκανε λόγο για μια κρίση που, όπως είπε, «έχει ξεφύγει» τα τελευταία χρόνια. Υποστήριξε ότι πολιτικές δυνάμεις επιχειρούν να μεταφέρουν τις δικές τους παθογένειες στον χώρο της Δικαιοσύνης, καλλιεργώντας κλίμα τοξικότητας και συστηματικής υπονόμευσης του θεσμού. Όπως τόνισε, η στοχοποίηση της Δικαιοσύνης, αντί της αναγκαίας πολιτικής αυτοκριτικής, οδηγεί σε απαξίωση που δεν πλήττει μόνο έναν θεσμό, αλλά συνιστά ευθεία απειλή για τη Δημοκρατία. Υπογράμμισε ότι η Δικαιοσύνη πρέπει να αφεθεί ανεπηρέαστη να επιτελεί το έργο της, όπως πράττει επί δεκαετίες υπό δύσκολες συνθήκες.
Έλλειψη εισαγγελέων και θεσμικές δεσμεύσεις
Απαντώντας σε παρέμβαση του προέδρου της Ένωσης Εισαγγελέων, ο υπουργός αναγνώρισε ότι η αναλογία εισαγγελέων σε σχέση με τον πληθυσμό είναι ανεπαρκής, σε αντίθεση με εκείνη των δικαστών, η οποία κρίνεται ικανοποιητική. Παραδέχθηκε ότι το πρόβλημα δεν αντιμετωπίστηκε εγκαίρως και δεσμεύθηκε ότι οι προτάσεις της Ένωσης θα γίνουν δεκτές, προκειμένου να αναζητηθεί ουσιαστική λύση.
Στοχοποίηση λειτουργών και θεσμική αμφισβήτηση
Ο πρόεδρος της Ένωσης Εισαγγελέων Ελλάδος, Ευάγγελος Μπακέλας, περιέγραψε με ιδιαίτερα αιχμηρούς τόνους το κλίμα συστηματικής στοχοποίησης που, όπως ανέφερε, βιώνουν εισαγγελείς και δικαστές. Τόνισε ότι οι επιθέσεις αυτές δεν αφορούν μεμονωμένα πρόσωπα, αλλά πλήττουν τη θεσμική υπόσταση της Δικαιοσύνης και, κατ’ επέκταση, τη δημοκρατική τάξη.
«Οργανωμένες επιθέσεις» και δημιουργία εντυπώσεων
Σύμφωνα με τον κ. Μπακέλα, καταγράφονται ευθείες και συχνά οργανωμένες επιθέσεις κατά της Δικαιοσύνης και συγκεκριμένων λειτουργών της, προερχόμενες από διαδίκους, συνηγόρους, θεσμικούς φορείς, αλλά και πολιτικά ή μη πρόσωπα. Οι επιθέσεις αυτές εκδηλώνονται μέσω δημόσιων απαξιωτικών δηλώσεων που αμφισβητούν νόμιμες υπηρεσιακές ενέργειες και, όπως υποστήριξε, βασίζονται είτε σε ηθελημένη παραγνώριση είτε σε μη συγγνωστή άγνοια του νόμου, με στόχο τη δημιουργία εντυπώσεων και τον αποπροσανατολισμό της κοινής γνώμης.
Το «παράδοξο» των παρεμβάσεων
Ιδιαίτερη αναφορά έκανε στο φαινόμενο κατά το οποίο, στην ίδια υπόθεση, καταγγέλλεται αρχικά ανύπαρκτη παρέμβαση της ηγεσίας της Δικαιοσύνης και, στη συνέχεια, όταν σχετικά αιτήματα δεν ικανοποιούνται —καθώς τέτοια παρέμβαση δεν προβλέπεται— καταγγέλλεται με ακόμη μεγαλύτερη ένταση η μη παρέμβαση. Στο ίδιο πλαίσιο εντάχθηκε και η κριτική για την ταχεία επεξεργασία της δικογραφίας στην υπόθεση του σιδηροδρομικού δυστυχήματος των Τεμπών, η οποία, όπως σημείωσε, ήταν αποτέλεσμα πολύμηνης και ενδελεχούς αξιολόγησης.
Όταν η ταχύτητα γίνεται αντικείμενο κριτικής
Ο πρόεδρος της Ένωσης επισήμανε ότι για πρώτη φορά η ταχύτητα στην απονομή της Δικαιοσύνης αντιμετωπίστηκε αρνητικά, γεγονός που, όπως είπε, προκαλεί εύλογα ερωτήματα για τις πραγματικές επιδιώξεις ορισμένων αντιδρώντων. Ξεκαθάρισε, πάντως, ότι η στοχοποίηση των λειτουργών της Δικαιοσύνης δεν πρόκειται να οδηγήσει σε εκφοβισμό ή αποθάρρυνσή τους κατά την άσκηση των καθηκόντων τους.
Τηλεοπτικές «δίκες» και επικοινωνιακή πίεση
Σε άλλο σημείο της παρέμβασής του, ο κ. Μπακέλας αναφέρθηκε στο φαινόμενο των λεγόμενων «τηλεοπτικών δικών», όπου η ποινική διαδικασία υποκαθίσταται από επικοινωνιακές πρακτικές. Όπως τόνισε, παρατηρείται συχνά συντονισμένη προσπάθεια υπερβολικής δημοσιότητας και κοινωνικής συμπαράταξης υπέρ συγκεκριμένων διαδίκων, με τη συνδρομή μέσων ενημέρωσης και την επιλεκτική παρουσίαση στοιχείων της δικογραφίας.
Παραβίαση τεκμηρίου αθωότητας
Κατήγγειλε πρακτικές που παραβιάζουν το τεκμήριο αθωότητας και τη μυστικότητα της διαδικασίας, ακόμη και με άμεση ή έμμεση αποκάλυψη στοιχείων ταυτότητας θυμάτων και κατηγορουμένων, ακόμη και ανηλίκων. Όπως σημείωσε, τέτοιες συμπεριφορές ματαιώνουν τον σκοπό της ποινικής δίκης, που είναι η έκδοση δίκαιων και ορθών αποφάσεων σε εύλογο χρόνο.
«Τα πορίσματα δεν επηρεάζουν τη Δικαιοσύνη»
Κλείνοντας, ο πρόεδρος της Ένωσης Εισαγγελέων ξεκαθάρισε ότι «πορίσματα» τα οποία εκδίδονται με τη συμμετοχή διαδίκων και συνηγόρων και με επιλεκτική χρήση στοιχείων της δικογραφίας δεν έχουν καμία θέση στην ποινική διαδικασία και δεν επηρεάζουν τη διαμόρφωση της κρίσης των εισαγγελικών λειτουργών.
