Σημαντική ήταν η συνάντηση που είχαν ο πρόεδρος της Ουκρανίας Βολοντίμιρ Ζελένσκι και ο πρώην πρόεδρος των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ στο περιθώριο της τελετής για την κηδεία του Πάπα Φραγκίσκου στο Βατικανό. Ο Ουκρανός ηγέτης χαρακτήρισε τη συνομιλία τους «την καλύτερη που είχαν ποτέ», υπογραμμίζοντας πως η συζήτηση επικεντρώθηκε σε θέματα αντιαεροπορικής άμυνας, κυρώσεων κατά της Ρωσίας, αλλά και στην πρόσφατη στρατηγική συμφωνία για τα ουκρανικά ορυκτά.
Σύμφωνα με την ουκρανική προεδρία, οι δύο άνδρες συμφώνησαν ότι μια εκεχειρία 30 ημερών αποτελεί απαραίτητο πρώτο βήμα προς την κατεύθυνση της ειρήνης στην Ουκρανία, με τον Ζελένσκι να υποστηρίζει ανεπιφύλακτα την πρόταση. Ο Τραμπ φέρεται να αντέδρασε θετικά στο ενδεχόμενο αυξημένων κυρώσεων κατά της Ρωσίας, αν και δεν αποκαλύφθηκαν περισσότερες λεπτομέρειες για τις προθέσεις του.
Ειδική αναφορά έγινε στη νέα συμφωνία Ουκρανίας – ΗΠΑ για τα ορυκτά, η οποία υπεγράφη στις 30 Απριλίου και θεωρείται «αμοιβαία επωφελής». Η συμφωνία, που υποστηρίχθηκε σθεναρά από τον Τραμπ, δίνει στις Ηνωμένες Πολιτείες προνομιακή πρόσβαση σε ουκρανικούς φυσικούς πόρους και παράλληλα ενισχύει τη συμμετοχή αμερικανικών εταιρειών στην ανοικοδόμηση της χώρας. Ο Ζελένσκι υπογράμμισε ότι η συμφωνία έχει επίσης σαφή διάσταση ασφάλειας, ιδιαίτερα όσον αφορά την ανάπτυξη αντιαεροπορικών συστημάτων.
Ο Ουκρανός πρόεδρος σημείωσε ότι η ανάγκη για εξελιγμένα συστήματα αεράμυνας παραμένει κρίσιμη, εν μέσω των συνεχιζόμενων επιθέσεων της Ρωσίας. Όπως είπε, πρότεινε στον Τραμπ την ενίσχυση της συνεισφοράς των ΗΠΑ στον τομέα αυτό, με τον Αμερικανό πρώην πρόεδρο να διαβεβαιώνει πως η Ουάσιγκτον εργάζεται προς αυτήν την κατεύθυνση.
Παράλληλα, εντείνονται οι πιέσεις για διπλωματική προσέγγιση μεταξύ Κιέβου και Μόσχας. Οι ΗΠΑ, σύμφωνα με διεθνείς παρατηρητές, εκφράζουν απογοήτευση για τη στασιμότητα στις διαπραγματεύσεις. Αν και η Ρωσία πρότεινε μια τριήμερη εκεχειρία με αφορμή τον εορτασμό της 9ης Μαΐου, το Κίεβο επιμένει σε μια πιο ουσιαστική κατάπαυση του πυρός διάρκειας ενός μήνα.
Ο Ζελένσκι υπογράμμισε ότι η Ουκρανία δεν μπορεί να εγγυηθεί την ασφάλεια ξένων αξιωματούχων που ίσως παρευρεθούν στη ρωσική στρατιωτική παρέλαση, σημειώνοντας πως «κανείς δεν μπορεί να προβλέψει τις ενέργειες της Ρωσίας εκείνη την ημέρα».
